صفحه نخست » بخش عمومي » اطلاعات ضروری » کتابهای مفید » دنیای حیوانات

به گزارش باشگاه خبرنگاران، طبیعت محیط خطرناکی برای زندگی محسوب می‌شود و بی‌جهت نیست که آن را حیات‌وحش نامیده‌اند. اگر جانداری بخواهد در این محیط خشن زنده بماند، باید به مهارت‌های خاصی برای در امان ماندن از شر شکارچیان مجهز شده باشد.

در این گزارش تصویری، سری به اقیانوس می‌زنیم و با جالب‌ترین مهارت‌های برخی از ساکنان دنیای زیر آب آشنا می‌شویم.

سفره ماهی: سفره ماهی شناگر قابل ساکن آب‌های معتدل و گرمسیر است، که با به هم زدن باله‌های سینه‌ای خود دل آب را می‌شکافد و پیش می‌رود. با این وجود، زمانی‌که این ماهی سرحال باشد از باله‌های خود به جای بال برای پریدن تا ارتفاع دو متری سطح آب استفاده می‌کند. سفره‌ماهی‌ها شکارچیان طبیعی اندکی دارند -تنها کوسه‌های بزرگ آنها را شکار می‌کنند- و به همین دلیل مشخص نیست که چرا این ماهیان چنین حرکات آکروباتیکی را انجام می‌دهند. از آنجایی‌که گاهی اوقات سفره‌ماهی‌ها به صورت گروهی این حرکات را انجام می‌دهند، دانشمندان حدس می‌زنند که شاید این رفتار آنان نوعی معاشقه باشد، و یا شاید هم صرفا نوعی سرگرمی به شمار می‌رود.
 

 

 

 

ناتیلوس کاغذی: ماده‌های این گونه اختاپوس غیرعادی خودشان را در صدف‌های باریک و نیمه‌شفافی زندانی می‌کنند و آن را با خود در اقیانوس جابه‌جا می‌کنند. ناتیلوس کاغذی، که با نام آرگونات نیز شناخته می‌شود، خود این صدف‌های آهکی را ترشح می‌کند و از آنها به عنوان محفظه نگهداری تخم‌های خود استفاده می‌کند. اما اخیرا کشف شده است که این صدف‌ها همچنین به عنوان مخازن تعادل به دام اندازه هوا نیز عمل می‌کند، و به این سرپایان اجازه می‌دهد تا بدون کوچک‌ترین تلاشی خود را بدون خطر غرق شدن در ستون‌های آب شناور نگاه دارند. این جانور تنها گونه شناخته شده‌ای است که از حباب‌های هوای سطحی برای کنترل شناوری خود استفاده می‌کند.

 

 

لیسک آبی اقیانوسی: این لیسک اقیانوسی که گونه‌ای از خانواده Nudibranchia محسوب می‌شود، گونه‌ای مهاجم است که رنگ فوق‌العاده آن دو نوع مختلف استتار را برایش فراهم می‌آورد. در سطح آب، نیمه بالایی آبی‌رنگ جانور آن را از شر پرندگان گرسنه بالای سرش محفوظ نگاه می‌دارد؛ در حالی‌که نیمه پایینی نقره‌ای رنگ بدنش آن را از چشم ماهیان شکارچی که به سمت بالا نگاه می‌کنند مخفی می‌سازد. لیسک آبی اقیانوسی خود شکارچی قهاری است که از حیوانات خطرناکی مانند مرد جنگی پرتغالی (نوعی مرجان سمی و خطرناک شبیه به عروس دریایی) تغذیه می‌کند. این لیسک نه تنها در برابر سلول‌های نیش‌دار مرد جنگی پرتغالی مصون است، بلکه پس از هضم شکار خود زهر آن از طریق اندام‌های داخلی‌اش به انتهای زائده‌های دستگاه دفاعی‌اش منتقل می‌کند.

 

 

ماشه ماهی: این گونه رنگارنگ ساکن تپه‌های مرجانی پلی‌نزی، یکی از چندین گونه ترسناک ماشه ماهیان است. این ماهی برای بازداشتن شکارچیان و یا فرو رفتن در گودال‌های مخفیگاه، با استفاده از سیستم منحصر به فرد مهره‌های فقراتی همبندش خود را قفل می‌کند. نام ماهی از آنجایی آمده است که ماهیگیران دریافتند می‌توانند با فشار دادن باله پشتی کوچک این ماهی، قفل آن را باز کنند. این ماهیان سرسخت برای حفاظت از محل زندگی خود علاوه بر چهره‌ای عصبانی، به مجموعه‌ای از دندان‌های ترسناک مجهزند که البته بیشتر برای خرد کردن خارپشت‌های دریایی و حلزون‌های دریایی از آنها استفاده می‌کنند.

 

 

اژدها ماهی: اژدها ماهی یکی از ماهیان محبوب آکواریومی در سراسر دنیا محسوب می شود. در حیات وحش، باله‌های پشتی زیبا و سوزن‌مانند اژدها ماهی نیشی دردناک و سمی به شمار می‌رود. چیدمان ترسناک این باله‌ها، در ترکیب با رنگ ماهی و ظاهرا عموما خراشناک آن، وسیله‌ای برای انتقال پیام «دور بمانید» به شکارچیان تپه‌های مرجانی بومی ناحیه هند-آرام (ایندوپاسیفیک) است.

 

 

خیار دریایی شمالگان: این جانور به تازگی در اعماق آب‌های قطب شمال کشف شده است و اکنون یکی از حدود 1250 عضو خانواده خیارهای دریایی محسوب می‌شود. خیارهای دریایی خارپوستانی هستند که عموزداه‌های ستارگان دریایی و خارپشت‌های دریایی به شمار می‌روند. در هنگام احساس ترس، گونه‌های مختلف به زرادخانه نامانوسی از سیستم‌های دفاعی متوسل می‌شوند، که شامل در هم پیچیدن دشمنان با استفاده از شبکه‌ای چسبناک از تار، و یا گیج کردن دشمن به واسطه شلیک اندام‌های داخلی‌شان از سوراخ مقعد است.

 

 

خارپشت ماهی کوتوله: خارپشت ماهیان به دلیل روش خاردار دفاعی خود ماهیان مشهوری هستند. بدن این ماهیان پوشیده از خارهایی است که در حالت عادی خوابیده و صاف است. زمانی‌که جانور احساس خطر می‌کند، بدنش را از آب پر می‌کند و با باد کردن خود باعث می‌شود تا تیغ‌ها حالت برآمده پیدا کنند و ظاهری به شدت غیرخوشمزه و اشتها کورکن به ماهی می‌دهند.

 

 

میگوی قاپ‌زن قرمز: این میگوی قاپ‌زن قرمز ساکن تپه‌های مرجانی Gallows بلیز در حال به رخ کشیدن چنگک درشت خود است. این عضو خانواده خرچنگ‌ها می‌توانند چنگک غول‌آسای خود را با چنان شدتی ببندند که با ایجاد صدایی کر کننده باعث گیج شدن طعمه می‌شود. حباب کوتاه‌عمری که در چنگک آنها ایجاد می‌شود، تحت فشار وارده با چنان شدتی می‌ترکد که نه تنها باعث تولید صدا، بلکه همچنین باعث ایجاد گرما و حتی نور می‌شود؛ اتفاقاتی که همه تنها ظرف چند میکروثانیه رخ می‌دهند.

 

 

عجوزه‌ماهی اقیانوس آرام: عجوزه‌ماهی، که با نام مارماهی لجنی نیز شناخته می‌شود، جانوری نخستی ساکن اعماق است که هیچ‌گونه آرواره، دندان و یا معده‌ای ندارد. این جانور حتی فاقد چشم واقعی است، اما با این وجود مجهز به مکانیزم دفاعی باورنکردنی و البته منزجرکننده‌ای است. زمانی‌که این ماهی مورد تهدید قرار می‌گیرد، حجم بالایی از لجن طنابی، چسبناک، لغزنده و کثیف ترشح می‌کند. این شیره ساخته شده از پروتئین و شکر، مانع اشتها کورکنی برای شکارچیان محسوب می شود.