از هزاران گورخر 500 راس باقی مانده
جمعيت
گورخر ايراني كه تا 3 دهه پيش در زيستگاه‌هاي تحت حفاظت محيط‌زيست بالغ بر6 هزار
راس برآورد مي‌شد
امروز به‌دليل تخريب زيستگاه‌ها و شكار توسط شكارچيان با خوشبيني،
500 راس تخمين زده مي‌شود.
مهندس اكبر همدانيان، كارشناس پر سابقه محيط‌زيست، با بيان اين مطلب به همشهري گفت: تا 50 سال پيش،
گورخر ايراني در دوسوم خاك كشور قابل مشاهده بود به‌ويژه پارك ملي كوير، منطقه حفاظت شده بهرام گور در فارس و پارك ملي توران شاهرود 3 زيستگاه قابل توجه اين‌گونه زيباي حيات وحش بود تا آنجا كه بنابر سرشماري سال 57، نزديك به 800
راس گور در پارك ملي كوير وجود داشت؛ اما اينك شمار
گورخر در اين پارك به صفر رسيده و سال‌هاست كه ديگر مشاهده اين حيوان در منطقه مذكور گزارش نشده است.
جمعيت گور در پارك ملي توران هم كه در سال 57 بالغ بر 2500
راس گزارش شده بود اينك با خوشبيني 250
راس است. اين در حالي است كه گور دشمن طبيعي ندارد بلكه شكار توسط انسان و تخريب زيستگاه‌ها، جمعيت اين حيوان را تا آستانه انقراض پيش برده است.
همدانيان كه در سال 76مجري طرح انتقال گور از منطقه بهرام گور فارس به يزد بوده است، افزود: كلا در سال 76 بنا بر طرحي تعريف شده 6
راس گور به يزد منتقل كرديم كه از اين تعداد يك نر و 2ماده زنده ماندند و طي 12 سال يعني تا 6 ماه قبل، جمعيت اين گورها به 40
راس رسيد.
از اين تعداد، 11
راس در تنگ حناي يزد و بقيه در زيستگاهي در كرمان رها شدند. اما نكته‌اي كه وجود دارد با توجه به تركيب نامناسب جنسي اين گورها كه به آن اصطلاح «درون گشني» اطلاق مي‌شود ممكن است جمعيت تكثير شده را در آينده با مسائل و مشكلات ژنتيك مواجه كند.
وي درخصوص نگهداري اين حيوان در محدوده فنس‌كشي شده گفت: هيچ اكولوژيست و بوم‌شناسي با اين شيوه نگهداري گونه‌هاي وحش موافق نيست و قطع ارتباط گونه را با محيط اطراف مغاير با معيارهاي علمي مي‌دانند.
تجربه هم ثابت كرده كه جدا كردن گونه‌هاي وحش از زيستگاه‌شان منجر به ساده شدن گونه مورد نظر شده و سبب تاثيرات سوء ژنتيك در حيوان مي‌شود.
تكرار خطا
به اعتقاد اين كارشناس محيط‌زيست، به‌جاي هزينه‌كردن براي فنس‌كشي و ايجاد محدوده خاص در زيستگاه‌ها و قرار دادن حيوان در فضايي اين‌چنيني، بهتر است با تمهيدات لازم ضريب حفاظت از حيوان را افزايش دهيم و با معرفي گونه به زيستگاه‌هاي طبيعي، شرايط زندگي آنها را در محيطي كه به آن تعلق دارند فراهم‌سازيم. تجربه هم ثابت كرده هيچ‌گونه وحشي در اسارت موفق نبوده است.
اين گزارش مي‌افزايد: به‌رغم هشدار كارشناسان، سازمان محيط‌زيست طي اقدامي با فنس‌كشي در پارك ملي خارتوران در نظر دارد شماري از گورها را در اسارت نگه دارد. از جمله مشكلاتي كه اين طرح با آن مواجه است اينكه در منطقه محدود، علوفه به اندازه كافي براي حيوان وجود ندارد، از اين‌رو ناگزير به توزيع علوفه با دست خواهند بود.
اين در حالي است كه دستريزي علوفه موجب دست‌آموزي حيوان و اهلي شدن آن مي‌شود و به اين ترتيب حيوان از چرخه حيات وحش خارج شده و در منطقه باقي خواهد ماند. نكته ديگر اينكه باقي ماندن حيوان در اسارت باعث بروز مشكلات ژنتيك مي‌شود.
با اين حال مشخص نيست طرح نگهداري گور در اسارت كه در خارتوران در دست اجراست براساس كدام مطالعه و كار كارشناسي به مرحله اجرا رسيده است. كارشناسان مي‌گويند هزينه‌اي كه براي اجراي اين طرح تخصيص يافته اگر صرف حفاظت از زيستگاه اين حيوان مي‌شد بسيار كارسازتر بود