این گروه از خزندگان نیز در جهان بسیار متنوع می باشند.
مارمولکها به صورت واقعی یا مشخص ، دارای دست و پای تحلیل رفته و یا بدون دست و پا می باشند. از بارزترین تفاوتها بین
سوسمارها با مارها را می توان
در تقسیم بندی وجود دست و پا ، یا بقایایی از آنها و پلکها و یا آثاری از آنها نام برد از مهمترین گونه
مارمولکها می توان به :
لاسرتاها(Lacertidae):
دارای تنوعی بسیار زیاد و خصوصیات معمولی
مارمولکها می باشند واندازه آنها
دو گونه از چند گونه ای هستند Lacerta Praticola – Eremiasarguta حداکثر 20 سانتی متر می رسد
که در ایران یافت میشوند
اسکینگها ( Scincidae):
برخی از گونه های این گروه خصوصیات معمولی
مارمولکها و برخی هم با دست و انگشتان تحلیل رفته یافت میشوند. از خصوصیات ظاهری بارز این گروه می توان به پولکهای براق و صاف آنها اشاره نمود
Ablepharus Bivittatus – Ophiomorus Persicusدو گونه از این
مارمولکها :
مارمولکهای بی دست و پا :
این
مارمولکها کاملا دست و پا ندارند ( تحلیل رفته ) و فقط دارای لگن خاصره
و جناق سینه می باشند. فرق این
مارمولکها با مارها در وجود پولکشان می باشد. ( لوس مار – کلهره )
آگاماها (Agamidae):
این
مارمولکها دارای بدن زبر و سر نسبتا گردی می باشند. آگاماها از دشتهای پست بیابانی تا ارتفاع 2500 متری کوهستانها پراکندگی دارند و از نظر تغذیه همه چیز خوار میباشندPhrynocephalus Scutellatus – Trapelus Agilisدو گونه از آگاماها :
گکوها ( Gekkonidae) :
این
مارمولکها دارای پوستی لطیف ، دمی شکننده ، جثه ای کوچک و بدون پولک می باشند و از خصوصیات بارز آنها به جز چند گونه خاص شبگرد بودن آنهاست
آفتاب پرستها ( Chameleons) :
اینگونه از خزندگان از لحاظ رنگ بسیار متنوع بوده و از بی مهره ها ، عنکبوتها و از حشرات دیگر تغذیه می کنند. سایز آنها بین 5/2 تا 60 سانتی متر بستگی به گونه متغیر وزیستگاه آفتاب پرستها مناطق جنگلی و هاره ای است
مانیتورها ( Varanidae):
این
سوسمارها را میتوان جز بزرگترین خانواده
مارمولکها نام برد که بزرگترین آنها به طول بیش از 5 متر می رسد. مانیتورها گوشت خوار بوده و از لاشه حیوانات دیگر هم تغذیه می کنند. پرندگان ، جوندگان و پستانداران
Commodo Dragonاز جمله گراز جز شکار آنها محسوب می شوند.از مشهورترین و درنده خوترین آنها
نام دارد که اگر به صورت گروهی حمله کنند می توانند یک گاومیش را از پا درآورند. نکته بارز در این
سوسمارها وجود دندانهای بسیار تیز و برنده و فک قدرتمند آنها است
ایگواناها ( Iguana) :
ایگواناها برعکس ظاهر ترسناک و خشمگین خود رفتاری بسیار آرام داشته و گیاه خوار میباشند. اکثر گونه های این
سوسمارها در مناطق هاره ای و جنگلی زندگی می کنند و برخی دیگر هم در سواحل دریاها زیست میکنند و از جلبک و گیاهان دریایی تغذیه میکنند.ایگواناها در رنگهای زرد ، سبز ، آبی و چند رنگ محدود دیگر یافت می شوند
از خصوصیات مهم رفتاری آنها دفاع کردن و ضربه زدن با دم خود در مواقع خطر می باشد
دراگونها ( Dragons):
دراگونها که به اژدهای چین دار نیز معروفند در روز فعالیت داشته و عمر مفید آنها بین 3 تا 5
سال ودراگونها همه چیز خوارند ، دمای مطلوب برای آنها بین 95 تا 100 درجه فارنهایت می باشد
مارمولکهای خاردم ( Uromastycidae):
این
مارمولکها دارای جثه متوسط 50 تا 60 سانتی متر ، اغلب گیاه خوار و در مناطق بیابانی زیست Uromastya Loricatus – Uromastya Aegypitus :می کنند . نمونه از این مارمولکها
منبع : اکواپرشین