پیتون برمه ای (Python molurus bivittatus) بزرگترین زیرگونه ی
پیتون هندی و یکی از 6 گونه مارهای بزرگ جهان است که در جنگل های بارانی جنوب شرقی آسیا زندگی می کند. آنها اغلب اوقات در کنار آب یافت می شوند و گاهی بصورت نیمه آبزی زندگی می کنند؛ در عین حال بر روی درختان نیز قابل مشاهده اند.
پیتون برمه ای یکی از بزرگترین مارهای جهان به حساب می آید که به طول متوسط 5.5 متر و وزن 70 کیلوگرم می رسد. این گونه در تمام طول زندگی به رشد خود ادامه می دهد که این رشد فوق العاده بخاطر وجود تعداد زیاد مهره های بزرگ در بدن جانور است. قابل ذکر است که ماده ها معمولاً از نرها بزرگترند.
یک مار
پیتون برمه ای در پارک سفری خزندگان در ایالات متحده امریکا بعنوان سنگین ترین مار زنده ی دنیا در اسارت شناخته شد. این مار در اندازه گیری که در سال 2005 انجام شد، 8.2 متر طول و بیش از 180 کیلوگرم وزن داشت. نام این
پیتون Baby بود.
پراکندگی:
پیتون برمه ای در سرتاسر جنوب شرقی آسیا از
برمه (میانمار) گرفته تا کامبوجیا، تایلند، ویتنام، چین و اندونزی یافت می شود. این
پیتون شناگر بسیار ماهری است و همیشه به یک منبع ثابت آب احتیاج دارد. این گونه در علفزارها، مرداب ها، باتلاق ها، زیر صخره ها، بیشه زارها، کنار رودخانه ها و جنگل های باز زندگی می کند.
پیتون های
برمه ای دم قلاب وار دارند و بخوبی از درخت بالا می روند.
رفتار:
پیتون های
برمه ای غالباً حیواناتی شبگرد هستند. هنگامی که سر از تخم بیرون می آورند، در لانه ی خود بر روی زمین یا روی درخت می مانند؛ اما به موازات رشد بدن، بیشتر اوقات را بر روی زمین می گذرانند. آنها همچنین شناگران ماهری هستند؛ بطوریکه می توانند تا نیم ساعت زیر آب بمانند.
پیتون های
برمه ای بیشتر زندگی خود را در زیر بیشه زارها و علفزارها پنهان هستند. این جانور در بخش های شمالی محل زندگی اش در فصول سردتر، ممکن است به مدت چند ماه در تنه ی خالی درختان، حفره های کنار رودخانه و یا زیر صخره ها به استراحت زمستانه بپردازد.
پیتون های
برمه ای در اوایل بهار تولید مثل می کنند. حیوان ماده در این زمان بین 12 تا 36 تخم می گذارد. سپس به دور تخم ها چنبره زده و می پیچد تا دمای تخم ها را در حد مناسبی نگه دارد و از آنها محافظت کند. اما به محض اینکه بچه ها سر از تخم دربیاورند، دیگر خبری از مراقبت های والدینی نیست. بچه های تازه بدنیا آمده تا زمانی که برای اولین پوست اندازی آماده شوند، درون تخم باقی می مانند و سپس به اولین شکار خود می پردازند.
تغذیه:
مانند تمام مارها،
پیتون های
برمه ای گوشتخوار هستند. بخش عمده ی رژیم غذایی آنها متشکل از پرندگان و پستانداران است.
پیتون با استفاده از دندان های تیز و رو به عقب خود طعمه را در چنگال می گیرد، سپس به دور آن می پیچد و ماهیچه های خود را منقبض می کند و طعمه ی خود را با فشار خفه می کند. این مارها اغلب اوقات در نزدیکی سکونتگاه های انسانی دیده می شوند؛ دلیل این امر وجود موش ها و دیگر جانوران موذی است که طعمه ی اصلی
پیتون ها به حساب می آیند. رژیم غذایی
پیتون های
برمه ای در اسارت عمدتاً از غذاهای بسته بندی شده ی تجاری تشکیل می شود که عبارتند از موش، خرگوش و مرغ.
پیتون هایی که خیلی بزرگ می شوند نیاز به اقلام غذایی بزرگتر مثل خوک یا بز دارند. مشاهده شده که
پیتون های بزرگ در فلوریدا حتی به کروکودیل ها هم حمله می کنند. مارهای بزرگ معمولاً با شکار طعمه های کوچک، بدون اینکه نیاز به فشار دادن و خفه کردن داشته باشند، انرژی خود را ذخیره می کنند.
نگهداری
پیتون ها در اسارت:
پیتون های
برمه ای معمولاً بعنوان حیوان خانگی خرید و فروش می شوند و بخاطر شکل و رنگ جذاب بدن و همینطور طبیعت و خوی آرام، در میان علاقه مندان بسیار مشهور و محبوب است. این مارها سرعت رشد بسیار بالایی دارند و در صورت تغذیه و نگهداری صحیح، در یک سال تا 2.5 متر رشد می کنند.
پیتون های
برمه ای در 4 سالگی به سن بلوغ می رسند؛ اما تا آخر عمر- که ممکن است به 20 سال برسد- رشد خود را به آرامی ادامه می دهند.
با اینکه
پیتون های
برمه ای به طبیعت و خوی آرام شهرت دارند، اما حیوانات بسیار قدرتمندی هستند و می توانند با دندان های تیز و برنده خود گازهای دردناکی بگیرند و حتی نگهدارنده ی خود را با فشار دادن خفه کرده و بکشند. آنها همچنین به غذای زیادی احتیاج دارند و بسته به اندازه شان، نیاز به قفس ها و آکواریوم های مخصوص و مناسب به خود را دارند که می تواند هزینه های زیادی را در بر داشته باشد؛ به همین دلیل است که برخی از آنها توسط صاحبان خود در طبیعت رها می شوند.
این مارها، همچون مارهای دیگر عادت به شکار دارند و این بدان معنی است که سعی می کنند از قفس خود خارج شوند.
پیتون های نر بخصوص در فصل جفت گیری- که ممکن است بین ماه های شهریور تا اردیبهشت باشد- تلاش می کنند تا از ماده ی خود فرار کنند و از او دور شوند. تمیز کردن قفس
پیتون ها می تواند دشوار باشد؛ چراکه مدفوع این مارها بزرگ است، بطوریکه
پیتون های بالغ مدفوع های بزرگی دفع می کنند که باید با بیل جمع شود.
هرچند که
پیتون های
برمه ای حیوانات آرام و سربه راه و قابل کنترلی هستند، اما توصیه می شود با توجه به جثه ی بزرگ و قدرت آنها، تازه کارهایی که علاقمند به خرید حیوان خانگی هستند، با این حیوان شروع نکنند. مشکلی که در رابطه با تغذیه ی
پیتون ها وجود دارد، اینست که صاحبان آنها فکر می کنند هرگاه مار رفتار گرسنگی از خود نشان داد باید به او غذا بدهند. از آنجا که
پیتون های
برمه ای حیوانات فرصت طلبی هستند، هرگاه که به آنها غذا بدهید آنرا می خورند؛ این مارها اغلب اوقات رفتارهای گرسنگی از خود بروز می دهند، حتی اگر تازه غذا خورده باشند. چنین رفتاری باعث چاقی حیوان می شود که در میان مارهای در اسارت بیماری شایعی است.
تنوع شکلی:
پیتون های
برمه ای برای رنگ، طرح و اخیراً اندازه ی بدن شان در اسارت پرورش داده می شوند. شکل آلبینو یا زال (Albino)
پیتون برمه ای بسیار مشهور و بیشتر از بقیه در دسترس علاقمندان است. رنگ
پیتون های آلبینو سفید با طرح های زرد و نارنجی روی بدن است.
شکل دیگری از
پیتون برمه بنام لابیرنت یا دهلیزی (Labyrinth) هم وجود دارد که طرح های پیچ در پیچ و گیج کننده ای بر روی بدن خود دارد.
از دیگر فرم های
پیتون برمه ای می توان به
پیتون برمه ای سبز اشاره کرد که بر خلاف نامش رنگ خاکی به تن دارد؛
و همچنین
پیتون برمه ای گرانیتی که نقاط زاویه دار ریز زیادی بر روی بدنش وجود دارد.
اخیراً پرورش دهندگان روی گونه ی دیگر از
پیتون برمه ای کار می کنند. رنگ و طرح این گونه که
پیتون برمه ای کوتوله نام دارد، اندکی نسبت به بقیه ی خویشاوندان خود متفاوت است و بیش از 2 متر هم رشد نمی کند. اما یکی دیگر از شکل هایی که بسیار طرفدار دارد،
پیتون برمه ای تمام سفید (Leucistic) است. این گونه ی خاص بسیار کمیاب است و بتازگی (2009-2008) در اسارت پرورش یافته است. رنگ این مار تماماً سفید روشن و براق است و هیچ خط و خال و طرح خاصی روی بدنش وجود ندارد و چشم های مشکی دارد.
گونه ی دیگری که بتازگی در 15 می 2008 متولد شد،
پیتون برمه ای کاراملی نام دارد که توسط مارک اندروز و جیسون هورنمن در شهر کانزاس ایالات متحده پرورش یافت. این مار طرح هایی به رنگ کارامل بر روی تن دارد و چشمان او برنگ شیر کاکائویی است.
منبع : تالار خزندگان اوماک