این ماهی از لحاظ سیستماتیک در راسته سوف ماهیان و خانواده سیکلیدها و جنس سیکلاسوما قرار میگیره . نام علمی این ماهی Cichlasoma octofasciatum ست . واژه octofasciatum به معنی هشت خط هست و اشاره به 8 نوار تیره عرضی داره که روی بدن ماهی کشیده شده . این ماهی در بازار ایران اسامی گوناگونی داره مثل سیکلید کله قویی !
ماهی جک دمپسی یک ماهی رنگارنگ زیبا ست . هر چند که استرس می تونه رنگ این ماهی رو تحت تاثیر قرار بده و به خاکستری یا سیاه دگرگون کنه ؛ اما اگر در شرایط خوبی نگهداری بشه واقعن زیباست و رنگی دیدنی داره ؛ زمینه ای تیره با نقاط بسیار زیبا و درخشان مثل جواهر ! بعضی از انواع این ماهی هم کمیاب هستن و همین کمیاب بودن باعث افزایش قیمت جهانی اونها شده .
این ماهی در اصل بومی آمریکای مرکزیه . دمای 22 تا 30 درجه سانتی گراد رو تحمل کرده ولی 25 تا 28 درجه برای زیستش مناسب تره .p.H خنثی و در محدوده 7 تا 8 مناسبه . طول عمر این ماهی بیش از 10 سال گزارش شده . طول ماهی تا 20 سانتی متر هم میرسه و در این اندازه آماده تولید مثل میشه . ماهی جک دمپسی در زیستگاه طبیعی از کرم ها ، سخت پوستان ، حشرات و ماهیان کوچک تغذیه می کنه . ولی در آکواریوم میشه با غذاهای مختلف تغذیه ش کرد و از این لحاظ ماهی سخت گیری نیست . در زمان نوزادی باید اونها رو با آرتمیاهای زنده درشت و کرم خاکی زنده تغذیه کرد . از غذا های خشک و فریز شده از کرم توبیفکس ( مکعب های کوچک ) استفاده میکنن . همینطور کرم خونی منجمد . بهتره که از غذاهای شرکت تترا که بصورت پولکی یا Flake و گرانول برای این نوع ماهی ها بنام تترا سیکلید تهیه شده استفاده کرد !
- تفاوت ماده و نر و شیوه تولید مثل سیکلید جک دمپسی :
سن بلوغ جنسی این ماهی در شرایط نرمال در حدود یک سالگی و به طور کلی زیر 15 ماهگی پس از تولد رخ میده و پس از بلوغ می تونه چند بار در سال تخم ریزی کنه . این ماهی بین 500 تا 800 تخم میریزه . رفتار تولید مثلی ماهی جک دمپسی مانند رفتار کلاسیک بیشتر سیکلید هاست .این ماهی یکی از ساده ترین ماهیان برای تکثیر شناخته میشه . در موقع تکثیر بهترین دما سیکلید ۲۶ درجه سانتی گراد هست . نر ها معمولا بزرگ تر ، رنگین تر و دارای باله دمی و مخرجی دراز تری هستن . همچنین در نرهای مسن تجمع بافت چربی بیشتری رو میشه در ناحیه سر مشاهده کرد و به همین جهت در ایران به این ماهی گاه کله قویی هم گفته میشه !
- رفتار شناسی ماهی جک دمپسی :
ماهی جک دمپسی ماهی شرور و ستیزه جوو نا آرومیه و معمولن تند خوییش رو با جوئل فیش یا جواهر ماهی مقایسه میکنن . البته گاهی خجالتی به نظر میآد و اگر در دکور آکواریوم غارهایی برای مخفی شدن این ماهی درست کنید ، بیشتر ترجیح میده که در این پناهگاه ها استراحت کنه . نگهداری ماهیان نر این گونه با هم در یک مخزن مشکل سازه ( مگر اینکه مخزن خیلی بزرگ باشه ) در ضمن معرفی ماهی ماده غیر بالغ یا غیر آماده به مخزن حاوی نر بالغ در زمان تولید مثل ممکنه باعث مرگ ماهی ماده به وسیله ماهی نر بشه ؛ از طرفی ، وقتی یک نر و ماده آماده با هم جفت شدن ، آکواریوم محیط نا امنی برای سایر ماهیها ( چه از این گونه و چه سایر گونه ها ) بوجود میاد چون با نزدیک شدن ماهی های دیگه به محل تخم ریزی دمپسی ها ، سرنوشتشون مرگ یا آسیب های جدی خواهد بود . برای تخم ریزی ، ابتدا سنگ صاف و صیقلی ای مثل یک تکه سرامیک رو در داخل آکواریوم اونها قرار میدیم . والدین اقدام به پاک نمودن سطح اون می کنن . سپس تخم ریزی و لقاح انجام می شه . طول دوره انکوباسیون ( یعنی زمانی که طول می کشه تا نوزادان از تخم خارج بشن ) سه روز بوده و پس از اون والدین نوزادان رو در گودالی که از قبل در کف ماسه های آکواریوم حفر کردن میبرن و در اونجا ازشون مراقبت میکنن !
معمولا ماهی ها هر روز یا یک روز در میون گودال جدیدی ساخته و بچه ماهیان رو به اونجا منتقل می کنن و این کار تا روز دهم تولد یعنی تا زمانی که شنای آزاد بچه ماهیان شروع می شه ادامه پیدا میکنه ! نکته مهم در پرورش این ماهی ها اینه که دمپسی ها از تخم ها و نوزادان به شکل بسیار مطلوبی مراقبت میکنن و مراقبت از نوزادان بین ماهی نر و ماده تقسیم می شه . رفتار این ماهیها با فرزندان به حدی دوستانه ست که پرورش دهنده ها یک جفت از این ماهی ها رو در آکوآریوم بسیار بزرگی قرار میدن تا وقتی بچه ها بزرگ شدن جای کافی برای همه ماهی ها وجود داشته باشه و بینشون نزاع در نگیره ! پدر و مادر بچه ها رو بصورت گروهی اداره میکنن و از پراکنده شدن اونها جلوگیری می کنن تا با این کار بتونن مراقبت بهتری ازشون بعمل بیارن . بچه ماهیها تا زمانیکه به سن بلوغ نرسیدن می تونن با پدر و مادر در یک مخزن به خوبی زندگی کنن .
در مورد دکوراسیون دلخواه این ماهی باید گفت که جک دمپسی و بسیاری از سیکلید ها با کندن زمین و خارج نمودن گیاهان از بستر باعث تخریب اونها میشن . بهترین محل برای اونها آکواریومی صخره ای با تکه های کنده درخت و نوز ضعیف هست . همچنین ریشه های زیر آبی و تکه های چوب در زیستگاه طبیعی اونها فراوونه و میشه با اضافه کردن چنین اجسامی به آکوآریوم در طبیعی تر کردن محل زندگی اونها اقدام کرد . از کوزه های سفالی هم لذت میبرن ولی باید اندازه کوزه رو بزرگ بگیرین چون این ماهی ها به سرعت بزرگ میشن ! استفاده از گیاهان طبیعی فایده ای نداره چون عادت کند و کاو سیکلیدها در نهایت به نابودی گیاهان ختم میشه ! بهتره از گیاه پلاستیکی استفاده بشه تا طبیعی ! ماهی هایی که در صورت اجبار میتونید با دمپسی ها نگهداری کنید شامل انواع سیکلید ها ، گربه ماهیان ( لجن خوار یا کت فیش ) ، شارک ها ، نایف و ماهیانی از این قبیل استفاده کرد ولی نباید فراموش کرد که هم مخزنی های ماهی جک دمپسی باید هم اندازه و یا بزرگ تر از خودشون باشن . هر چند جک دمپسی معمولن ماهی شروریه و سازگاريش با ماهيان ديگه تصادفیه . معمولن بعد از معرفی جک دمپسی به آکواریوم عمومی ، بايد يک هفته تا ده روز به دقت رفتار اين ماهی رو تحت نظر قرار داد تا اتفاق ناگواری رخ نده . همینطور از اونجایی که جک دمپسی در کف آکواریوم گودال ایجاد می کنه ، آب کدر شده و به همین دلیل نیاز به وجود فیلتر های مناسب در مخزن هست .
منبع : fish-aqu.blogfa.com