صفحه نخست » گزارش ویژه » جذاب

پژوهشگران آمریکایی موفق شدند توالی کامل ژنوم دو گونه مختلف مورچه را به دست آورند و به درک بهتر مکانیزمهای رفتاری و پیری کمک کنند. به گزارش خبرگزاری مهر، برخی از مورچه ها نسبت به بقیه زندگی طولانی تری دارند. کشف علت این رفتار می تواند به درک بهتر مکانیزمهای پیری در انسان کمک کند. به همین منظور گروهی از دانشمندان مدرسه پزشکی دانشگاه نیویورک توالی ژنوم دو گونه مختلف مورچه را به دست آوردند.

این نقشه برداری از ژنوم کامل مورچه می تواند شاخهایی را در خصوص اینکه یک مورچه چگونه به یک ملکه و یا کارگر تبدیل می شود ارائه کند.

این محققان ژنوم دو گونه مورچه به نامهای مورچه جهنده (Harpegnathos saltator ) و "مورچه نجار ساکن فلوریدا" (Camponotus floridanus) را توالی نویسی کردند.
این دو گونه، سطح اجتماعی، حرکتی و بیولوژیکی کاملا متفاوتی دارند. مورچه نجار در کلونیهای وسیعی که گرد یک ملکه جمع می شوند زندگی می کند. در این کلونیها ملکه تمام تخمها را برای باروری آماده می کند. به محض اینکه ملکه بمیرد، کلونی هم نابود می شود.
مورچه جهنده کلونیهای مشابهی می سازد اما در آنها مورچه های کارگر پس از مرگ ملکه می توانند جانشین آن شوند.
این ملکه های جدید از نظر فیزیکی و رفتاری کاملا تغییر می کنند و می توانند تمام وظایف ملکه را انجام دهند. به این ترتیب با مرگ ملکه کلونی به بقای خود ادامه می دهد.
براساس گزارش Scientific American، توالی نویسی ژنوم این دو گونه از مورچه ها که در شماره 27 آگوست (5 شهریور) مجله ساینس منتشر شده است نشان می دهد که در DNA مورچه های نجار حدود 240 میلیون جفت پایه و 17 هزار و 64 ژن و در مورچه جهنده حدود 330 میلیون جفت پایه و 18 هزار و 564 ژن وجود دارند. در DNA انسان حدود سه میلیون جفت پایه و 23 هزار ژن دیده می شوند.
این محققان در این خصوص توضیح دادند: "این توالی نویسیها توضیح می دهند که چرا مورچه های ملکه می توانند 10 برابر طولانی تر از مورچه های ماده کارگر عمر کنند. به طوری که این نقشه برداری از ژنوم مورچه ها می تواند فاکتورهای این عمر طولانی را نشان دهد. زمانی که ملکه کلونی یک مورچه جهنده می میرد، مورچه های ماده کارگر برای اینکه تصمیم بگیرند چه کسی باید ملکه شود با یکدیگر می جنگند و برنده ملکه می شود. به محض اینکه ملکه انتخاب شد شکل ظاهری و عملکردهایش تغییر می کند. این تغییر خصوصیات موجب می شود که این مورچه از یک کارگر روزانه به یک ملکه با توانایی باروری و تخمگذاری تبدیل شود."
این دانشمندان کشف کردند که در این مورچه ها، بیان تولمراز، آنزیمی که به حفظ اطلاعات ژنتیکی در پایانه های کروموزمها کمک می کند تغییر می کند و اجازه می دهد که ملکه جدید توانایی باروری به دست آورد.