صفحه نخست » گزارش ویژه » سگ

سگ ها را نکشید
*احمد افقهی
 

گلوله ای شلیک می شود، سگی غرق به خون می شود و به زمین می افتد، مرده یا شاید هم نیمه جان در پشت وانت حمل شده و به زیر خاک فرستاده می شود و مبلغی حدود سی هزار تومان کمی بیشتر یا کمتر به شلیک کننده پاداش داده می شود.
مدتی است که شهرداری ها، به ویزه در شهرهای کوچک تر مبارزه ای مستمر و تعطیل نشدنی برای نابودی سگ های بی خانمان را آغاز کرده اند.
 وهمیشه هم مجریان مدعی بوده اند که سگ ها موجب سلب آسایش مردم، آلودگی محیط و انتقال بیماری به انسان می شوند و از همه مهمتر این که، سگ ها به مردم حمله می کنند. تا جایی که حافظه نگارنده یاری می کند در پنج سال گذشته فقط دو مورد از حمله سگ ها به انسان ها به روزنامه ها کشیده شده است در حالی که طی این مدت، نزدیک به 120 هزار نفر تنها در اثر تصادفات جاده ای جان خود را از دست داده اند.
آمار مرگ یا خسارت جانی حیوانات به  انسان ها در کشور به قدری ناچیز و اندک است که در مقایسه با عوامل اصلی مرگ و میر مانند تصادفات جاده ای، مواد مخدر، دخانیات، تلفات دعواها و قتل های خیابانی و حتی آلودگی هوا قابل مقایسه نیست.
در بین حیوانات شاید سگ ها در رده های آخر آسیب رسانی قرار دارند، اما به جرات می توان گفت بیشترین دشمنی و کشتار در کشور متوجه سگ هاست. جالب این که سگ وفادارترین حیوان به انسان است و تاریخ دوستی او با آدمیان گواهی می دهد که او اولین مونس و همدم آدم ها بوده و از آدمی در مقابل انواع خطرها محافظت کرده است و داستان های بسیاری در مورد فداکاری تا پای جان سگ ها برای انسان وجود دارد.سگ از معدود حیواناتی است که کاملا به جامعه انسانی وابسته است و همواره در کنار آدم ها زیسته است و از باقی مانده غذای او استفاده کرده است. جدا از این که امروزه در جهان، میلیون ها سگ از نژادهای گوناگون همراه و همدم انسان ها هستند. سگ ها به ویژه در روستاها و شهرهای کوچک همیشه در کنار جامعه  انسانی زیسته اند و محافظت از انسان ها را برعهده گرفته اند.
حضور حیوانات در زندگی روزمره برای سلامت روحی و جسمی مردم به ویژه کودکان بسیار مفید و حتی لازم است و هرگونه خشونت علیه حیوانات تاثیر منفی سنگینی بر افراد جامعه بر جای می گذارد. متاسفانه کشتار بی رحمانه سگ ها به صورت علنی و در معرض دید همگان به ویژه کودکان در سال های اخیر در شهرها و روستاها شدت پیدا کرده است.
نکته جالب این است که دیگر دوستی، هم زیستی و کمک به حیوانات چندان تبلیغ نمی شود. با وجود فعالیت گروه های طرفدار محیط زیست و حیوانات، هر روزه خبرهای  ناگواری از خشونت علیه حیوانات از جای جای کشور به گوش می رسد، این درحالی است که جمعیت حیات وحش کشور روز به روز کاهش پیدا می کند و گونه های بسیاری در معرض نابودی قرار گرفته اند.
علیرغم تمرکز فعالیت  گروه های طرفدار محیط زیست  روی نجات یوزپلنگ ایرانی، باز هم هر ساله خبر کشته شدن تعدادی از آن ها توسط اهالی یا رانندگان بی مبالات شنیده می شود. سمندر ایرانی، مار شاخدار، لاک پشت های خلیج فارس و گونه های متعدد دیگری مستقیما به دست اهالی در حال نابودی هستند. تعداد کثیری از گونه های مهاجر، دیگر ایران را برای اقامت های فصلی انتخاب نمی کنند. شاید تنها بازمانده درنای سیبری که سال گذشته به شمال ایران آمد سال دیگر وجود نداشته باشد.
دست درازی گسترده و بدون هرگونه نظارت انسانی به محیط زیست، نابودی روزمره و رو به گسترش منابع و زیستگاه ها و حیات وحش در کشور به اخباری عادی و روزمره تبدیل شده است.
به بهانه توسعه، راه سازی، سدسازی، گسترش محیط های انسانی و کشاورزی و دلایلی این چنین، محیط طبیعی و حیات وحش کشور با تهدیدات بسیار سنگین و خسارت های غیر قابل جبران مواجه می شوند.
این در حالی است که تبلیغ برای حفظ محیط زیست، نجات حیوانات و طبیعت، هر روز کم رنگ تر و کم رنگ تر می شود و کار به جایی رسیده است که فعالیت تبلیغی برخی فعالین محیط زیست محدود  و یا ممنوع شده است.
جامعه ای که چنین محیط زیست خود را نابود می کند و جنین علیه حیوانات دست به خشونت می زند، تعادل روانی خود را از دست خواهد داد. جامعه ای که چنین آزمندانه و منفعت طلبانه با طبیعت  خود برخورد می کند، برای آرامش و آسایش خود و نسل بعدی خود چیزی به ارث نخواهد گذاشت جز پول هایی که صرف خرید تجملات  شده ویا به خارج منتقل می شود.
یکی از محورهای تعادل و آرامش روحی هر جامعه ای  وجود محیط زیست سالم و شرایط مناسب برای زندگی حیوانات و گونه های جانوری است. خشونت بر علیه حیوانات به طور مستقیم بر گسترش خشونت در جامعه تاثیر خواهد گذاشت. انسان ها  و جوامع متمدن  در جهان امروز کمر به نجات محیط زیست و حیات وحش  بسته اند و با هر شکلی از خشونت بر علیه حیوانات مبارزه می نمایند.
سال هاست که حامیان حیوانات در کشور با وجود مشکلات و محدودیت های فراوان، کوشیده اند فرهنگ همزیستی و حمایت از حیوانات را در میان مردم ترویج کنند اما گاه اقدامات برخی نهادهای دولتی در اعمال خشونت بر علیه حیوانات، خود به مشکل اصلی تبدیل شده است.
کشتار سگ های بی خانمان یکی از این اقدامات خشونت بار بر علیه حیوانات است که باید خاتمه یابد.
راه حل های دیگری برای جلوگیری از رشد جمعیت سگ ها اگر واقعا رشد جمعیت آن ها غیر عادی باشد، وجود دارد. گروه های حامی حیوانات همواره اعلام کرده اند که حاضرند در این زمینه با هر نهاد دولتی همکاری کنند.
حیوانات هم حق حیات دارند و باید این حق مورد حمایت قرار گیرد.
دوستی با طبیعت، علاقه به حیوانات و توجه به حفظ محیط زیست باید به طور مستمر و همیشگی تبلیغ شود تا به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود.
به یاد داشته باشیم که کودکان در ارتباط مستقیم با طبیعت می توانند به رشد فکری و روانی مناسب دست یابند و به یاد داشته باشیم که  انسان جزئی از طبیعت  و کائنات است و نه تمام آن و حفظ تعادل در طبیعت و محیط زیست  پشتوانه قدرتمند سلامت روانی جامعه است.

*فعال محیط زیست