کمی خونریزی قبل از قاعدگی نگران کننده نیست، اما لکه بینی مداوم ممکن است نشانه یک مشکل جدی باشد.
خونریزی بین دو دوره قاعدگی، که لکه بینی نامیده می شود، مشکل رایجی است. دکتر امی آتری، استاد بالینی در دانشگاه کالیفرنیا، می گوید :"تقریبا تمام زنان در یک دوره از زندگی خود، با چنین مشکلی روبرو می شوند."
لکه بینی قبل از شروع قاعدگی، اغلب نگران کننده نیست. هرچند در برخی موارد، ممکن است نشانه مشکلات تناسلی و یا حتی یک بیماری کشنده باشد.
به چه نوع خونریزی لکه بینی گفته می شود؟
به گفته دکتر آتری ، یک دوره قاعدگی به طور معمول هر 28 روز اتفاق می افتد و در حدود 4 تا 7 روز طول می کشد. با این وجود اگر کل چرخه قاعدگی یک زن به مدت 35 یا 28 روز باشد، و یا اینکه عادت ماهانه تا 8 روز طول بکشد، غیر طبیعی نخواهد بود .
خونریزی مهبلی، پس از پایان یک دوره قاعدگی یا پیش از آغاز دوره بعدی، لکه بینی نامیده می شود. خونریزی ممکن است بسیار کم رنگ باشد ، به طوری که شما لکه هایی صورتی رنگ بر روی لباس زیرتان ببینید، همچنین خونریزی ممکن است به صورت چند قطره و یا شدید اتفاق بیافتد که شبیه قاعدگی است.
تفاوت انواع ترشحات ما بین دو دوره قاعدگی
ترشحات طبیعی واژن بین دوره ها، در طول چرخه قاعدگی تغییر می کند. بعد از اتمام دوره خونریزی ، ممکن است ترشحاتی شفاف یا سفید رنگ داشته باشید. اینگونه ترشحات طبیعی هستند و به مرطوب ماندن بافتها کمک می کنند. برخی تغییرات از جمله داشتن ترشحاتی به رنگ زرد تیره یا بدبو، ممکن است به دلیل جراحت یا عفونت مهبل باشد.
گاهی ترشحات آغشته به خون، شدید یا خفیف نیز، لکه بینی محسوب می شود، با این تفاوت که این نوع خونریزی به دلیل جراحت یا عفونت مهبل است ، نه قاعدگی.
لکه بینی واقعی ، می تواند درجات زیادی داشته باشد. اینگونه خونریزی، خونریزی غیر منتظره نیز نامیده می شود و می تواند شدید یا خفیف باشد. خونریزی بین دوره ها قبل از یائسگی، ممکن است بسیار نامنظم و غیر قابل پیش بینی باشد.
لکه بینی و چرخه قاعدگی
اگر پیش از شروع عادت ماهانه و یا در میانه چرخه قاعدگی دچار خونریزی می شوید ، نگران نباشید. به گفته دکتر آتری، مقدار کمی خونریزی بین دوره های قاعدگی و یا لکه بینی غیرمتداول، نسبتا طبیعی است. برای اطمینان از اینکه محل خونریزی واژن است ، نه مقعد یا مجرای ادراری ، از تامپون استفاده کنید.
به دلیل کاهش استروژن به هنگام آزاد شدن تخمک، حدود 10 درصد از زنان در زمان تخمک گذاری، لکه بینی را تجربه می کنند.
به گفته دکتر آتری ترشحات واژنی اغلب با مقداری خون همراه است. همچنین فرد ممکن است دچار گرفتگی عضلات یا دردهای خفیفی شود. نشانه لکه بینی بی خطر این است که این نوع خونریزی هر ماه حدود 10 تا 14 روز پس از پایان عادت ماهانه، و یا دو هفته پیش از شروع آن اتفاق می افتد. همچنین لکه بینی ممکن است نشانه آغاز قاعدگی باشد.
اگر لکه بینی 5 روز پیش از قاعدگی اتفاق بیافتد، نه 2 روز قبل و یا 2 روز بعد از آن ، نگران کننده نخواهد بود.
به گفته دکتر استفن وِیس ، متخصص زنان و زایمان و استادیار دانشگاه اِموری، استرس و فشار جسمی و روحی، و حتی برخی از اتفاقات، ممکن است سبب شوند که مغز فرمان آغاز چرخه قاعدگی را صادر نکند. این امر می تواند موجب لکه بینی در نیمه اول چرخه قاعدگی شود. کاهش میزان پروژسترون، که نتیجه تخمک گذاری ناقص است، موجب لکه بینی در نیمه دوم چرخه قاعدگی می شود.
بنابراین اگر لکه بینی، 3 یا 4 روز قبل از عادت ماهانه و یا یک هفته پس از آن اتفاق بیافتد، نشان دهنده یک چرخه قاعدگی غیرمعمول است.
به گفته دکتر وِیس، پوشش داخلی رحم نیز باید طبیعی باشد. وجود بافتهای اضافه و ناهنجاری در پوشش رحم ممکن است آن را ضعیف کند و سبب لکه بینی های مداوم شود. رایج ترین علل این مشکل وجود پولیپ های خوش خیم و فیبروئیدها در سطح یا نزدیک پوشش رحم است. با این وجود دکتر وِیس تاکید می کند که اگر خونریزی 7 روز پیش از آغاز قاعدگی، نه 3 روز پیش از آن اتفاق بیافتد، نگران کننده نخواهد بود.
سایر شرایط مربوط با لکه بینی
نباید فراموش کرد که لکه بینی علاوه بر این که نشانه تخمک گذاری و یا شروع قاعدگی است، ممکن است نشانه تغییرات مهم تری در زندگی یک زن ، مانند بارداری یا یائسگی باشد. لکه بینی می تواند جزء اولین نشانه های بارداری باشد و در مراحل اولیه بارداری اتفاق بیفتد ، همچنین لکه بینی در زنان میان سال ممکن است نشانه دوران پیش از یائسگی باشد، زمانی که هنوز یائسگی به طور کامل اتفاق نیفتاده است و خونریزی های واژنی باید به کلی قطع شوند.
لکه بینی در طول دوران بارداری
بسیاری از زنان در مراحل اولیه بارداری دچار لکه بینی می شوند. درحقیقت این خونریزی های خفیف، یکی از نشانه های بارداری است. لکه بینی، خصوصا در مراحل اولیه و یا پایانی بارداری ، کاملا طبیعی است. در 7 تا 10 روز اول بارداری ، زمانی که جنین به دیواره رحم متصل می شود، لکه بینی بسیار رایج است.
به گفته آتری بسیاری از زنان در این موقع، از بارداری خود بی اطلاع هستند. همچنین لکه بینی ممکن است 2 یا 3 هفته قبل از زایمان نیز اتفاق بیافتد. به گفته ی آتری، اغلب خانم ها حتی با وجود این لکه بینی های اولیه، متوجه بارداری خود نمی شوند. همچنین ممکن است دو تا سه هفته قبل از موعد وضع حمل ، در اثر قطع شدن اتصال مخاطی با دیواره رحم، دچار لکه بینی شوند. در دوران بارداری، این نوع لکه ها معمولا ترشحات آغشته به خون واژن هستند.
از سوی دیگر، اگر پیش از موعد مقرر دچار خونریزی شدید یا درد شکم شوید، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. این ممکن است علائم سقط جنین یا حاملگی خارج از رحم باشد.
لکه بینی چه ارتباطی با یائسگی دارد؟
در دوران قبل از یائسگی، ممکن است خونریزی شدید یا لکه بینی بین قاعدگی اتفاق بیافتد. بعد از یائسه شدن نباید بین هر دوره قاعدگی دچار خونریزی شوید، و هرگونه خونریزی رحم در این دوران باید مورد بررسی قرار گیرد. یکی از علل شایع خونریزی غیر عادی رحم، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی است، اما لکه بینی یکی از نشانه های سرطان یا تغییرات آناتومیکال است که باید با پزشک مطرح شود.
رنگ لکه ها بین دوره های قاعدگی
لکه های خون رنگهای متفاوتی دارند مانند: قرمز تیره، صورتی، قهوه ای تیره یا قرمز مایل به قهوه ای. به گفته ی ویس، رنگ خون تازه، قرمز روشن است، خونابه صورتی است، خونی که چند روز در رحم بماند قهوه ای رنگ و خونی که مدت زیادی مانده باشد سیاه است. رنگ لکه ها به میزان خونریزی و زمانی که طول می کشد تا خون از دهانه رحم عبور کند بستگی دارد، اما به تشخیص علت اصلی این تفاوت رنگ، کمکی نمی کند.
اگر نیاز است که جزئیات را به پزشک گزارش دهید، به رنگ خون توجه کنید. اگرچه پزشک تنها با دانستن رنگ لکه ها، نمی تواند مشکل شما را تشخیص دهد.
خونریزی شدید رحم
میزان خونریزی رحم موضوع بسیار مهمی است. لکه بینی خفیف بین دو دوره قاعدگی، نگران کننده نیست. اما اگر خونریزی شما به اندازه ای شدید می شود که در هر یک ساعت نیاز به تعویض نوار بهداشتی دارید، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
در صورت مشاهده ی علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی بیش از حد رحم یا خونریزی بین قاعدگی که بیش از سه روز طول می کشد. لکه بینی هرگز نباید تا سه هفته ادامه داشته باشد.
- داشتن لکه بینی کم در طول سه دوره قاعدگی.
- هرگونه لکه بینی یا خونریزی غیر عادی رحم که با حالت همیشگی مغایر باشد.
- خونریزی مکرر رحم در طول سه هفته بین هر قاعدگی.
- خونریزی شدید بعد از رابطه جنسی.
- هرگونه خونریزی بعد از یائسگی.
خونریزی غیر طبیعی رحم بین دوره های قاعدگی، دلایل مختلفی دارد. اگرچه ممکن است خونریزی بین قاعدگی در اثر تخمک گذاری یا استفاده از برخی روش های جلوگیری از بارداری اتفاق بیافتد، لازم است که بیمار و پزشک به چند عامل دیگر توجه کنند:
- استرس
- شروع و یا قطع مصرف قرص های ضد بارداری
- استفاده از IUD برای پیشگیری از بارداری
- انواع خاصی از داروها، مانند کورتیکواستروئید یا داروهای ضد افسردگی
- عدم تعادل هورمونی
- پولیپ رحم ( یک بافت بدون درد در داخل یا روی سطح رحم)
- کیست تخمدان
- اختلالات تیروئید
- دیابت
- زخم های آندومتریوز( اختلالی که در آن بافتی مشابه پوشش داخلی رحم، در نقاط غیر معمول از جمله پایین شکم ظاهر می شود) یا تغییرات دیگری در لایه ی مخاطی دیواره رحم.
- عفونت مثانه یا واژن
- بارداری
- بارداری خارج از رحم
- سقط جنین
- سرطان آندومتر( دیواره رحم)، سرطان رحم یا دهانه رحم
- استفاده ازداروهای رقیق کننده خون
- سوزش واژن به دلیل خشکی
- انجام آزمایش هایی از قبیل پاپ اسمیر
معاینه پزشک بهترین راه برای تشخیص بیماری است، بنابراین حتی با وجود خونریزی، حتما به پزشک مراجعه کنید و منتظر قطع آن نمانید. به گفته ی آتری، با وجود لکه بینی یا حتی خونریزی شدید، پزشک می تواند معاینه را انجام دهد. تشخیص سریع بیماری اهمیت زیادی دارد، زیرا لکه بینی یکی از علائم سرطان است.
برای درمان لکه بینی بین قاعدگی چه باید کرد؟
حتی اگر لکه بینی مربوط به هیچ نوع بیماری نباشد، هیچ دلیلی برای تحمل کردن آن قبل از هر قاعدگی وجود ندارد. لکه بینی در طول یک دوره قاعدگی عامل نگران کننده ای نیست، اما به گفته ی ویس، اگر به تازگی دچار این مشکل شده اید، با پزشک خود مشورت کنید.
با کمک پزشک می توانید از خونریزی بین قاعدگی جلوگیری کنید، همچنین می توانید با استفاده از روش های زیر خطر ایجاد لکه بینی را کاهش دهید.
- مصرف قرص های جلوگیری از بارداری طبق تجویز پزشک. مصرف نامنظم این قرص ها یک علت شایع لکه بینی است. قطع مصرف قرص و شروع مجدد آن نیز باعث خونریزی می شود. برای جلوگیری از لکه بینی، سعی کنید که قرص های خود را روزانه به طور منظم مصرف کنید.
- کاهش مصرف آسپرین. اگر دچار لکه بینی می شوید، باید از مصرف آسپرین خودداری کنید، زیرا این قرص باعث افزایش خونریزی می شود. به عقیده دکتر آتری، از آن جهت که آسپرین رقیق کننده خون است، مصرف آن شدت خونریزی بین قاعدگی را افزایش می دهد.
- انجام آزمایش پاپ اسمیر به طور منظم. با انجام این آزمایش، می توان سرطان دهانه رحم را قبل ازمشاهده ی علائم آن تشخیص داد. سرطان دهانه رحم، در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود، کاملا قابل درمان است. اگر سالانه یک آزمایش پاپ اسمیر انجام شود، امکان تشخیص هر نوع سلول غیر عادی در مراحل اولیه و قابل درمان سرطان ، وجود دارد.
- حفظ کردن وزن مناسب بدن. از آن جهت که چاقی مفرط یک عامل بسیار خطرناک برای سرطان رحم است، حفظ کردن وزن مناسب بدن، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد. این بیماری در زنان یائسه بسیار رایج است، بنابراین اگر بعد از یائسگی متوجه هر نوع لکه بینی شوید، باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
- تغییر روش های کنترل بارداری. لکه بینی در زنانی که از دستگاه های داخل رحمی استفاده می کنند، امری طبیعی است. این خونریزی معمولا بی ضرر است، اما با تغییر روش کنترل بارداری می توان از لکه بینی جلوگیری کرد.
- کنترل استرس. هیجان و استرس نظم دوره های قاعدگی را به هم می ریزد و باعث ایجاد لکه بینی یا قاعدگی های نامنظم می شود. سعی کنید با انجام ورزش های تمدد اعصاب از جمله یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و ایروبیک، استرس خود را کنترل کنید.
- نوشتن تاریخ دوره های قاعدگی. تاریخ دوره های قاعدگی و هر نوع لکه بینی در طول دوره ها را یادداشت کنید. مدت زمان خونریزی و شدت آن، همچنین وجود ترشحات رحم همراه با خونریزی را نیز بنویسید. پزشک با استفاده از این گزارش ها، می تواند علت خونریزی بین دوره ها را تشخیص دهد.
به عنوان آخرین نکته باید اشاره کرد که افراد باید شرایط و الگوهای مخصوص به بدن خود را بدانند. ممکن است لکه بینی برای شما امری عادی باشد، با این حال اگر تغییرات قابل توجهی در عادت ماهانه خود مشاهده کردید، حتما با پزشک تماس بگیرید.