کفش‌های غیراستاندارد با اجزای نامناسب از عوامل مهم ایجاد دردهای ناحیه پا هستند و باعث ایجاد مشکلاتی برای پا یا تشدید بیماری‌هایی که قبلا وجود داشته‌ است، می‌شوند...

 این مشکلات می‌تواند در هر جایی از پا ایجاد شود؛ از انگشتان گرفته تا قوس پا، پنجه تا پاشنه پا و از رو تا مچ پا. پوشیدن چنین كفش‌هایی نه‌تنها باعث ایجاد درد بلکه بروز بیماری‌های پوستی، میخچه‌، پینه و عفونت‌های قارچی هم می‌شود. مشکلات ناشی از پوشیدن کفش نامناسب فقط محدود به پا نیست و سایر قسمت‌های بدن مانند ستون فقرات، مفاصل ران، زانو‌ها، مچ پا و حتی نحوه راه رفتن و تعادل فرد را هم دچار مشكل خواهد كرد. این مطلب شما را با بدترین نوع كفش‌ها و عوارض آنها آشنا می‌کند.

منظور از نامناسب بودن و غیراستاندارد بودن کفش، غیراستاندارد بودن اجزای آن مانند پاشنه، پنجه، رویه، کفی و قسمت زیرین آن است؛ حتی جنس و اندازه کفش که هر کدام از این موارد جای بحث دارد.

کفش‌های مناسب و استاندارد مشخصاتی دارند كه از آسیب‌رسیدن به پا و سایر قسمت‌های اندام تحتانی حین قدم زدن جلوگیری می‌کنند. این کفش‌ها نوک‌تیز نیستند و از مواد محکم و ضربه‌گیر در ساخت آنها استفاده شده است. كفش مناسب معمولا بنددار است تا با شکل‌های مختلف پا قابل‌تغییر باشد و از وارد شدن ضربه و نیروهای مالشی یا اصطکاک روی نواحی مختلف پا جلوگیری كند. این كفش‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که اگر برای مدت طولانی پوشیده شوند، پا را تحت‌فشار قرار ندهند. مزیت مهم دیگر كفش‌های استاندارد، ارتفاع مناسب پاشنه و توزیع متعادل فشار در پاست.

این کفش‌ها که اصطلاحا در بازار به آن « كفش‌های طبی » گفته می‌شود، از نظر جنس، مدل و نحوه قرار گرفتن پا استاندارد هستند. از آنجا كه کفش طبی تعریف مخصوصی دارد، شاید بهتر باشد به این نوع کفش‌های موجود در بازار، « کفش‌های سالم و مناسب » بگوییم.

اگر فردی دچار ناهنجاری، تغییر شکل یا دردهای دردناك در پا باشد، برای کاهش درد یا جلوگیری و درمان بدشكلی پا و كاهش درد در سایر قسمت‌های بدن مانند زانو، ستون فقرات کمری و بهبود نحوه راه‌رفتن باید از کفش یا کفی « طبی » استفاده كند. کفشی كه حتما باید به‌وسیله پزشک تجویز و سپس ساخته شود.

اگر سلامت را مبنا بگیریم، می‌توانیم بگوییم که 7 گروه از کفش‌ها خطرناک‌تر از بقیه کفش‌ها هستند. این 7 گروه عبارتند از: کفش‌های پاشنه‌بلند، نوک‌تیز زنانه، عروسکی، سکویی، نوک‌تیز مردانه، صندل‌ها و کفش‌هایی که دقیقا اندازه پای شما نیستند.

1 - كفش‌های پاشنه‌بلند
پاشنه‌های نامناسب تشدیدكننده مشكلات قلبی‌اند. از بین اجزا و قسمت‌های مختلف کفش، پاشنه آن اهمیت بسیاری دارد. پاشنه نامناسب كفش می‌تواند با اثر مستقیم بر پاشنه پا و تشدید مسایل قبلی، مشكلاتی به وجود آورد. پاشنه بلند با آنكه خودبه‌خود پینه ایجاد نمی‌کند ولی می‌تواند آن را تشدید كند. کوتاهی تاندون آشیل و کم شدن محدوده دامنه حرکتی مفصل مچ پا نیز از دیگر عوارض کفش‌های پاشنه‌بلند است که باعث ایجاد درد در پاشنه پا می‌شود. یکی از دلایل شیوع درد در ناحیه پاشنه پا در خانم‌ها هم پوشیدن کفش‌های پاشنه‌بلند است به‌طوری که وقتی خانمی با درد ناحیه پاشنه یا خارپاشنه مراجعه می‌كند، باید حتما نگاهی به کفش‌های او از نظر اندازه و پاشنه‌های بلند انداخت زیرا بعضی از بررسی‌ها نشان داده‌اند نزدیك به 70 درصد خانم‌هایی كه دچار درد ناحیه پاشنه پا هستند، کفش‌های پاشنه‌بلند می‌پوشیده‌اند. علاوه بر درد ناحیه پاشنه به دلیل اینکه با پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند پلی‌ بین پاشنه و قسمت جلویی پا ایجاد می‌شود، محافظی در ناحیه قوس پا وجود ندارد که این مساله باعث ایجاد درد در ناحیه قوس پا می‌شود و انتقال بیش از حد وزن به قسمت جلویی پا نیز باعث درد در سر استخوان‌های کف پا و قاعده انگشتان خواهد شد بنابراین کفش‌های پاشنه‌بلند می‌توانند باعث ایجاد درد در هر قسمتی از پا شوند.

2 - كفش‌های نوك‌تیز زنانه
با پوشیدن كفش‌های پاشنه بلند علاوه بر ایجاد درد، احتمال زمین خوردن به دلیل کم شدن تعادل و پیچ‌خوردن مفصل مچ پا در افراد بیشتر می‌شود. متاسفانه کفش‌های پاشنه‌بلند، معمولا نوک‌تیز هم هستند بنابراین عوارض پاشنه‌های بلند را تشدید و خود مشکلات جدیدی ایجاد می‌كنند. هر چند این کفش‌ها شیک هستند، اما به دلیل اینكه پنجه پا را به هم می‌فشارند، بعد از مدتی باعث بروز درد عصبی، پینه پا، تاول و انگشت چکشی می‌شوند. در برخی زنان، افزایش فشار وارده به پا، باعث کبودی ناخن‌ها می‌شود. برآمدگی دردناک در قاعده انگشت شست نیز از دیگر مشکلات این نوع کفش‌هاست كه به دلیل خم شدن غیرطبیعی انگشتان پا بروز می‌كند و هنگامی به‌وجود می‌آید که بافت یا استخوان در مفصل، جابجا شود. کفش‌های پاشنه‌بلند و نوک تیز، انگشتان پا را به هم می‌فشارند و با گذشت زمان انگشتان چکشی و خمیدگی‌های غیرطبیعی در مفاصل انگشتان پا ایجاد می‌كند كه با مرور زمان، سفت‌تر و سخت‌تر می‌شوند و گاهی كار به جایی می‌رسد كه درمان آن فقط با روش‌های جراحی امکان‌پذیر می‌شود. مناسب‌ترین ارتفاع پاشنه كفش برای آقایان 2تا 3 سانتی‌متر و برای خانم‌ها 3 تا 4 سانتی‌متر است. اگر پاشنه‌های كفش بیش از 4 تا 5سانتی‌متر باشد، بلند محسوب می‌شود.

کفش‌های بدون پاشنه هم دردسرساز هستند و باعث به وجود آمدن مشکلاتی در زانو، لگن و پشت و بیماری دردناکی به نام التهاب «پلانتار فاسیا» می‌شوند. علاوه بر این، به‌دلیل اینکه کف این کفش‌ها معمولا نازک است و قوس مناسبی ندارند، با پوشیدن آنها احتمال شکستگی استخوان‌های کف پا و تشدید دردهای زانو و ستون فقرات به‌خصوص در افراد سالمند، بیشتر است. این نوع کفش‌ها هیچ قوسی ندارند و از عملکرد مناسب پا جلوگیری می‌کنند و مشکلات زانو، لگن و کمر به وجود می‌آورند. کفشی که قوس مناسب نداشته باشد، باعث دردناک شدن یا التهاب کف پا می‌شود.

4 - صندل‌ها 
احتمال آسیب به پا و شكستگی در این کفش‌ها بسیار است. افراد مبتلا به دیابت، نباید این کفش‌ها را بپوشند زیرا کوچک‌ترین بریدگی و خراش پا می‌تواند باعث بروز عوارض جدی برای آنها شود. به علاوه برخی از این نوع صندل‌ها دارای هیچ‌گونه قوسی نیستند و از قوس پا محافظت نمی‌کنند و می‌توانند منجر به التهاب کف پا شوند و مشکلات زانو، لگن و کمر را تشدید کنند. پوشیدن صندل‌های تخت لاانگشتی می‌تواند باعث کشیدگی بیش‌ازحد، پارگی یا التهاب بافت کف پا شود. این وضعیت باعث افزایش درد پاشنه خواهد شد.

5 - کفش‌های بزرگ یا کوچک 
خیلی از خانم‌ها کفش‌هایی می‌پوشند که برای پایشان کوچک است و این کفش‌ها باعث به‌وجود آمدن پینه، تاول، میخچه و مشکلات دیگر در پا می‌شود. فشار مداوم به پا مفاصل پا را تحریك می‌كند و ورم مفصل (آرتروز) را پی دارد. براساس نتایج تحقیقات، بسیاری از کودکان كه کفش‌هایی با اندازه‌های نامناسب می‌پوشند در معرض خطر ناهنجاری‌های پا قرار می‌گیرند.