به گزارش سرویس اجتماعی جهان، چشم اندازی که سازمان ملل متحد در سال 2000 برای هزاره جاری ترسیم کرد 8 بند داشت که ششمین بند آن توقف بیماری
ایدز تا سال 2015 و منفی کردن روند آن بود.
معمولا کشورهای جهان در مورد مسائل فراملی ترجیح می دهند که به آهستگی و با احتیاط بسیار قدم بردارند. اما می توان مبارزه با بیماری
ایدز را یک استثنا در نظر گرفت.
این تصویر متحرک میزان رشد بیماری
ایدز در دنیا را نشان می دهد و تایید می کند که از سال 1990 تا سال 2009 یک درصد از جمعیت بزرگسال جهان به ویروس
ایدز آلوده شده است.
رنگ بنفش نشان دهنده آلودگی 6 تا 27 درصدی به ویروس HIV است
دو نکته جالب درباره گسترش بیماری
ایدز نخست سه برابر شدن کشورهای آفریقایی با آمار بالای 6 درصد و دیگری روند رشد بی سابقه عفونت در روسیه و برخی کشورهای شرق اروپاست.
ایدز در ایران
با وجود نتایج مطلوبی که در پیشگیری از بیماری های اپیدمی و همه گیر در ایران به دست آمده، به نظر می رسد در مورد بیماری
ایدز با نوعی غفلت روبرو هستیم. اگر فرهنگ سازی درست و از طرفی برنامه ریزی هدفمند برای مقابله با
ایدز صورت نگیرد، ممکن است در آینده نزدیک با مشکلات فراوان و پرهزینه ای در این خصوص مواجه شویم.
طبق گزارش سال 2012 برنامه مبارزه با ایدز سازمان ملل، ایران کمتر از 25 درصد منابع بین المللی برای مبارزه با ایدز را دریافت کرده است. میزان تخصیص بودجه از منابع بین المللی برای مبارزه با ایدز در کشورهای با درآمد پایین و متوسط (برای دیدن تصاویر در اندازه بزرگتر بر روی آنها کلیک کنید)میزان استفاده از کاندوم در معتادین تزریقی در سال های اخیرپوشش تست HIV در میان معتادان تزریقی در سال های اخیرشیوع بیماری ایدز در میان معتادان تزریقی در مقابل شیوع این بیماری در میان افراد عادی جامعه در سال های اخیرتعداد سرنگ توزیع شده میان معتادان تزریقی به ازای هر نفر در سال های اخیردرصد افراد واجد شرایطی که درمان های ضد ویروسی دریافت می کنند در کشورهای بادرآمد پایین و متوسط تا پایان سال 2011
طبق گزارش برنامه ایدز سازمان ملل متحد ایران جزو 132 کشوری است که هیچ محدودیتی را برای زندگی و کار بیماران ایدزی اعمال نمی کند.
شایان ذکر است که تا سال 2015 تمامی کشورها موظفند محدودیت هایی را که برای زندگی و کار بیماران ایدزی اعمال می شده است و هیچ گونه تاثیر مثبتی بر سلامت جامعه نداشته اند را رفع نمایند.
اگر به آمارهاي وزارت بهداشت تكيه كنيم هماكنون 24هزار و 250 نفر در كشور ناقل ويروس آچآيوي هستند و البته کارشناسان عقيده دارند كه شمار مبتلايان بيش از اين رقم است (که این مطلب را می توان با مشاهده برخی جداول بالا نیز دریافت)، چرا كه تعدادي از مبتلايان هنوز آزمايشي براي تشخيص بيماري ندادهاند و همچنان به تزريق از سرنگ مشترك و... ادامه ميدهند.
آمارهای سازمان ملل نشان ميدهد كه هنوز انتقال از راه تزريق با سرنگ مشترك، اصليترين عامل ابتلا به اين بيماري در ايران است به طوري كه از هر 10 نفر، حدود شش نفر از اين راه ناقل ويروس اچآيوي شدهاند و بقیه نیز بيشتر از طريق ارتباط جنسي مبتلا شدهاند و در موارد بسيار اندكي ويروس از راه فرآوردههاي خوني يا از مادر به فرزند منتقل شده است.
ايران تاكنون دو موج ايدز را پشت سر گذاشته است و افزايش 20 درصدي انتقال ايدز از طريق جنسي زنگ خطري است كه مسئولان را واداشته به مردم هشدار بدهند موج سوم انتقال ايدز بزودي از راه خواهد رسيد.
موج اول: خون، مرگ آورد
پرونده ايدز در ايران به شكل رسمي از سال 1366 باز شد. شايعترين راههاي انتقال ايدز در ايران و جهان، استفاده معتادان از سرنگ مشترك و آميزش جنسي است اما نخستين بيماري كه در ايران شناسايي و ثبت شد كودكي شش ساله و هموفيلي بود كه خون آلوده به ويروس اچآيوي دريافت كرده بود؛ كودكي كه هرگز هويتش براي رسانهها فاش نشد.
پس از اين ماجرا، گزارشهاي رسيده از ابتلاي موارد مشابه به ايدز فراوان شد. داستان از اين قرار بود كه خونهاي آلوده وارد كشور و به بيماران هموفيلي تزريق شده و شمار زيادي از آنها را ناقل ويروس اچآيوي كرده بود.
متوليان سلامت، وقتي با نمونههاي فراوان از اين نوع روش انتقال ايدز مواجه شدند، اعلام كردند اين، موج اول انتقال ايدز است اما با توجه به اين كه شايعترين روشهاي انتقال ايدز در دنيا آميزش جنسي و تزريق با سرنگ مشترك است، احتمالا موجهاي ديگري هم در راه است.
هرچند مسئولان در آن زمان از اعلام آمار رسمي تعداد مبتلايان به ايدز كه شناساييشان كرده بودند، سر باز ميزدند اما آمارهاي غيررسمي حاكي از آن بود كه حدود 200 تا 500 نفر ناقل بيماري كه همگي با خونهاي آلوده، بيماري را گرفته بودند، شناسايي شده است.
متوليان سلامت در كشور، در آن زمان پيشبيني كردند كه اگر دير بجنبند و اطلاعرساني نكنند موجهاي بعدي ايدز بزرگتر و ترسناكتر خواهند بود، اما براي برخي مسوولان حرف زدن از مسائل جنسي و بويژه شيوه صحيح آميزش جنسي كه خطر ابتلا به بيماري را كاهش ميداد، تابو محسوب ميشد و به همين علت، دست رسانهها و متوليان سلامت در اطلاعرساني تا حدي بسته شد و آنها ناچار شدند به شكلي كاملا سربسته از ايدز بگويند و گاهي حتي در گفتوگوهايشان نام اين بيماري را سانسور ميكردند. موج دوم: تزريق با سرنگ آلوده
موج نبود! سونامي بود! كي آمد؟ مگر ميشود دقيقا مشخص كرد از چه تاريخي؟ همان وقت كه هموفيليها غمگين و ناراضي پيگير پروندههاي شكايتشان بودند، همان وقت كه مردم خيال ميكردند اصليترين راه انتقال ايدز از طريق آرايشگاه و دندانپزشكي است، همان وقت بود كه سونامي ايدز از راه رسيد و بر پيكر نظام سلامت كشور كوبيده شد.
اين بار معتادان تزريقي اصليترين مراجعان به پزشكان عفوني شدند. آنها معمولا وقتي به بيمارستان ميرسيدند كه كارشان به مراحل آخر بيماري و بروز علائم جسمي شديد رسيده بود.
آن روزها مثل حالا وزارت بهداشت و سازمانهاي مردمنهاد، ميان معتادان سرنگ و كاندوم رايگان پخش نميكرد و اغلب معتادان بويژه در زندانها از سرنگ مشترك استفاده ميكردند و ويروس مهماني ميشد كه ميان رگهاي معتادان مختلف در زندانها و خرابهها ميگشت و همين باعث شد راه انتقال ايدز در ايران از اصليترين شيوه انتقالش كه آميزش جنسي بود، جدا شود.
معتادان زنداني و كارتنخوابها، ترك كرده يا ترك نكرده، بالاخره به خانه برميگشتند و با همسرانشان رابطه زناشويي داشتند و آنها را نيز مبتلا ميكردند. آمار وزارت بهداشت نشان ميدهد، از هر 10 زن مبتلا به ايدز، 9 زن از طريق همسرانشان به بيماري مبتلا شدهاند.
در اين مرحله بود كه وزارت بهداشت و سازمانهاي مردمنهاد براي پيشگيري از ايدز وارد مرحله تازهاي شدند. از دهه 80، وزارت بهداشت، آموزش جنسي را رك و بيپرده به اقشار گوناگون آغاز كرد و كلينيكهاي مثلثي در زندانها راهاندازي شد كه درباره اعتياد، بيماريهاي آميزشي و ايدز به زندانيها اطلاعات ميداد.
در سالهاي بعد سازمانهاي مردم نهاد با حمايت اين وزارتخانه پخش سرنگ و كاندوم را ميان معتادان آغاز كرد و به آنها و خانوادههايشان آموزش داد.
مجموعه اين اقدامات باعث شد از شتاب افزايش جمعيت معتاداني كه به علت تزريق از سرنگ مشترك به ايدز مبتلا ميشدند، كم شود اما به هر حال هنوز هم معتادان و خانوادههايشان بيشترين شمار مبتلايان به ايدز را تشكيل ميدهند.
موج سوم: ايدز ما را خواهد برد؟
آخرين آمارها ثابت ميكند موجي تازه از ايدز در راه است. مسئولان وزارت بهداشت ميگويند كه در آخرين آمارگيري از شمار مبتلايان به ايدز، انتقال اين بيماري از طريق آميزش جنسي رشدي 20 درصدي داشته و اين يعني گرچه هنوز الگوي انتقال ايدز در ايران تزريقي است اما بعيد نيست سرايت از راه جنسي در چند سال آينده به اصليترين شيوه انتقال ويروس اچآيوي تبديل شود.
آيمود، افتخار ايران
آمارهاي غيررسمي بيانگر آن است كه تا پيش از تحريم، هزينه متوسط كنترل بيماري هر فرد اچآيوي مثبت حدود يك ميليون تومان بود كه مسلما هماكنون بيشتر شده، اما به هر حال وزارت بهداشت هزينه كامل درمان اين بيماران را حتي در شرايط كنوني تقبل كرده و كنترل اين بيماري براي آنها رايگان است با اين حال از آنجا كه ويروس اچآيوي سببساز نقص در سيستم ايمني و انواع بيماريها در بدن ميشود، تامين هزينه آن بيماريها به عهده بيماران است.
يكي از دستاوردهاي بسيار مهم كشورمان داروي گياهي آيمود است كه پژوهشگران ايراني آن را سال 1384 كشف كردند. اين دارو سبب تقويت سيستم ايمني بدن در برابر ويروس ايدز ميشود.
گرچه تقبل بخشی از هزینه های مبتلایان و دستاورهای امیدوارکننده در کشف دارو خبرهای خوشی برای بیماران ایدزی است اما به نظر می رسد مهمتر از این ها پیشگیری از شیوع این بیماری کشنده است؛ اقدامی ضروری که بی شک هزینه مالی و فشارهای روانی کمتری به دولت و مردم تحمیل می کند و مسیر ما را از بسیاری از کشورهایی که ایدزی هایشان به سرعت در حال افزایش است، جدا می کند.