زنان هم
کچل می شوند؟!
ریزش مو زن و مرد نمی شناسد
یکی از شایع ترین شکایات خانم ها هنگام مراجعه به متخصصان پوست و مو، ریزش موها است. انواع مختلفی از ریزش مو در خانم ها وجود دارد. گاهی خانمی با شکایت ریزش بیشتر موها مراجعه می کند و گاه فرد دیگری، شکایت اش
ریزش سکه ای موها است. گاه ریزش مو به علت بیماری های داخلی مانند
بیماری تیروئید یا
کم خونی فقرآهن است و گاه مشکلات هورمونی و ارثی عامل اصلی ریزش موها است. گفتگوی سلامت با
دکتر مریم یوسفی، مختصص پوست و مو در این باره است:
خانم دکتر! چرا متخصصان مو، برای کشف علت ریزش موی زنان این‌همه سؤال می کنند؟
متخصصان پوست و مو با پرسیدن سوالاتی در مورد رژیم غذایی، مصرف داروها از جمله ویتامین ها و داروهای انرژی زا که از 6 ماه گذشته مصرف شده اند، سابقه ریزش مو در افراد خانواده و نزدیکان درجه اول، بیماری های اخیر و نیز روش مراقبت از موها به بررسی یافتن علت ریزش مو
می پردازند. مسایل هورمونی را در
زنان می توان با پرسیدن سوالاتی در مورد دوره های
عادت ماهیانه،
بارداری ها و
یائسگی بررسی کرد.
آیا آزمایش هم لازم است؟
پس از معاینه پوست سر و موها، ممکن است پزشک چند تار مو را در زیر میکروسکوپ نیز آزمایش نماید. گاه
آزمایش خون و حتی نمونه برداری از پوست سر برای رسیدن به تشخیص صحیح ضرورت پیدا می کند. پیدا کردن دلیل اصلی ریزش مو و نیز یافتن پاسخ برای این سوال که آیا مشکل با تجویز دارو حل شدنی است یا خیر، از اهمیت زیادی برخوردار است.
آیا ممکن است خانمی دچار کچلی دایم شود؟
نکته مهم در برخورد با بیمار مبتلا به ریزش مو آن است که آیا ریزش موی فرد قابل برگشت است یا غیرقابل برگشت. لذا تشخیص زودرس و در مراحل اولیه بیماری جهت جلوگیری از پیشرفت ریزش موی دایمی بسیار حایز اهمیت است.
سرعت رشد و ریزش موی طبیعی چه قدر است؟
در هر لحظه حدود 90 درصد موهای سر انسان در حال رشد هستند و این روند رشد بین 2 تا 6 سال طول می کشد. در همین زمان حدود 10 درصد موها نیز در حال استراحت هستند که این دوره بین 2 تا 3 سال به طول
می انجامد. در پایان دوره استراحت،
مو می ریزد و پس از افتادن یک تار مو، تار مویی دیگر از همان پیاز مو رشد کرده و جایگزین آن می شود و این چرخه به طور مکرر تکرار
می شود. هر تار موی سر حدود 5/1 سانتی متر در ماه رشد می کند که البته با افزایش سن، این سرعت رشد کمتر خواهد شد. در اغلب اوقات، ریزش مو به دلیل چرخه طبیعی رشد آن است و از دست دادن 50 تا 100 تار مو در روز نباید موجب نگرانی فرد شود. اگر خانمی متوجه ریزش مویی بیشتر از این تعداد در روز شد و یا متوجه خالی شدن سر و پهن شدن فرق سر شد، باید جهت پیگیری علت ریزش مو به متخصص پوست و مو مراجعه نماید.
حالا اصلا چرا موی بعضی خانم‌ها بیش از حد می ریزد؟
عوامل متعددی
می تواند باعث ریزش مو شود مثل
تب بالا،
بیماری های عفونی، بیماری تیروئید، مصرف برخی داروها از جمله داروهای
شیمی درمانی یا داروهای هورمونی مثل
قرص‌های جلوگیری از بارداری.
مهم ترین علل ریزش موی قابل برگشت (بدون بر جای گذاشتن جوشگاه) ریزش موی سکه ای است:
در این بیماری فرد ناگهان متوجه خالی شدن بخشی از سر خود
می شود. هیچ علامتی مثل خارش یا قرمزی هم وجود ندارد. اغلب آرایشگرها متوجه این ریزش مو به صورت سکه ای در سر فرد
می شوند. این بیماری زن و مرد نمی شناسد و گاه آقایان با شکایت خالی شدن
ریش های شان به متخصصان پوست و مو مراجعه
می کنند. پیش آگهی این بیماری در مواردی که وسعت ناحیه ریزش مو اندک باشد بسیار خوب است و در بسیاری از موارد حتی بدون درمان نیز، موهای ریخته شده مجددا رشد خواهند کرد. متاسفانه در برخی موارد این بیماری وسعت زیادی پیدا کرده و حتی ممکن است تمام موهای بدن فرد بریزد. در این موارد پاسخ درمانی متغیر است و در غالب موارد درمان چندان رضایت بخش نیست.
آیا این بیماری ارثی است؟
این بیماری یک پدیده خودایمنی است و سیستم ایمنی بدن به مقابله با موهای خود فرد برآمده است. برای درمان، دو روش کلی وجود دارد؛ یکی روش های درمانی ضدالتهابی شامل محلول ها یا پمادهای ضدالتهابی (استروئیدی) و حتی تزریق آمپول های ضدالتهابی داخل ضایعه و دیگری مصرف داروهای محرک که با ایجاد و تحریک و قرمزی در ناحیه موجب رشد مجدد موها
می گردند.
در موارد شدید و منتشر گاه لازم است بیمار بستری شده و تحت درمان های داخل وریدی و خوراکی قرار بگیرد. نوردرمانی با اشعه فرابنفش نیز برای این بیماران کاربرد دارد.
آیا اختلال هورمونی هم در این نوع ریزش، نقش دارد؟
گرچه ریزش موی ارثی هورمونی در آقایان شایع ترین نوع ریزش مو است اما در خانم هایی که ارث این نوع ریزش مو را دارند نیز در شرایط مختلف مثل مشکلات هورمونی این نوع ریزش مو را شاهد هستیم. برخلاف آقایان که خط رویش موهای شان به تدریج در
طاسی های مردانه عقب می رود، در خانم ها معمولا خط رویش مو حفظ می شود و نقطه تراکم موها در ناحیه فرق سر کم می شود. درمان این نوع ریزش مو در هر دو جنس تقریبا مشابه است. به عنوان مثال داروی فیناستراید که برای ریزش موی هورمونی ارثی در آقایان تجویز می شود به هیچ عنوان نباید در خانم هایی که امکان
باردار شدن در آن ها وجود دارد مصرف شود زیرا اگر جنین آن ها مذکر باشد مصرف این دارو به دلیل جلوگیری از تشکیل دی‌هیدروتستوسترون اندام تناسلی جنین آن ها را مونث گونه خواهد ساخت. به همین دلیل اگر فرد مجرد است یا
یائسه شده مصرف این دارو مانعی ندارد و اگر متخصص پوست برای شما آن را تجویز کرده است بدون هیچ نگرانی می توانید آن را مصرف کنید.
بیماری های داخلی چه طور؟
ریزش موی ناشی از بیماری های داخلی یکی از شایع ترین علل ریزش مو در خانم ها است.
کم خونی فقر آهن یکی از این بیماری ها است. به همین دلیل اولین موردی که در مواجهه با خانم مبتلا به ریزش مو باید مورد بررسی قرار گیرد، مساله فقر آهن و کم خونی ناشی از آن است. به طور کلی زمانی که ذخیره آهن فرد از مقدار خاصی کمتر شود ریزش مو رخ خواهد داد. فقر آهن در خانم ها به دلیل وجود خون ر‌یزی های ماهیانه و نیز بعضا
رژیم های غذایی خود سرانه شایع است و باید مراقب عواقب ناشی از آن شامل ریزش مو بود. بیماری های مختلفی می توانند موجب ریزش مو شوند. مثلا مشکلات تیروئید شامل
کم کاری و
پُر کاری تیروئید می توانند به ریزش مو منجر شوند.
جراحی‌های بزرگ و بیماری های عفونی تب دار مثل
سرخک نیز می تواند به طور موقت موجب ریزش مو شود