خانواده فالاروپ
Family Phalaropodidae
آبچرهای کوچک شناگر با منقار نازک و پاهایی که طرفین انگشتان آن پره‌دار است .
پرندگانی رام و زود انس هستند ، به راحتی شنا می کنند و ضمن شنا کردن سر خود را بالا و پایین می برند . هنگام تغذیه یک حرکت چرخشی روی آب انجام می دهند و بدین ترتیب جانوران کوچکی را که به سطح آب می آیند شکار می کنند . نــر و ماده آنها همشکل نیست ، ماده‌ها بزرگتر و خوشرنگتر هستند . روی زمین لانه می سازند ، از سخت پوستان ، حشرات و بعضی مواد گیاهی تغذیه می کنند .
فالاروپ گردن سرخ
انگلیسی : Red-necked Phalarope
فرانسوی : Phalarope a bec etroit
لاتین : Phalaropus lobatus
مشخصات :
17 سانتی‌متر ؛ در پر و بال زادوولد با گلو و سطح شکمی سفید و لکه‌های بزرگ نارنجی روشن طرفین و پایین گردن ( که در پرنده نــر کمتر واضح است ) مشخص می شود . در پاییز سطح پشتی آن رگه‌رگه است و نوار بالی سفیدش در زمینه بال‌های تیره رنگ آن جلوه خاصی دارد . منقار و پاهایش سیاه می باشد واز نزدیک منقار خیلی باریک آن وسیله تشخیص خوبی است . پرنده نابالغ شبیه بالغ زمستانی است ولی تارک و سطح پشتی آن خیلی پررنگتر است که از تلیله سفید به وسیله خط چشمی خاص ، منقار خیلی ظریف‌تر و عادت شنا کردن تشخیص داده می شود .
زیستگاه :
در خارج از فصل زادوولد در دریا دیده می شود ، ولی ضمن عبور مهاجرتی در سواحل و آب‌های داخل خشکی نیز دیده می شود .
پراکندگی :
فالاروپ گردن سرخ پرنده‌ای‌ست که به صورت مهاجر عبوری از پراکندگی نسبتا فراوانی برخوردار بوده و تقریبا در همه جای ایران دیده می شود
فالاروپ بلوطی
انگلیسی : Grey Phalarope
فرانسوی : Phalarope a bec large
لاتین : Phalaropus fulicarius
مشخصات :
20 سانتی‌متر ؛ از نظر شکل ظاهری و رفتار شبیه
فالاروپ گردن سرخ است ، ولی در پر و بال زادوولد شطح شکمی بلوطی پررنگ ، صورت سفید ، تارک تیره و منقار زرد ، به آسانی از آن تشخیص داده می‌شود . در پاییز و زمستان به
فالاروپ گردن سرخ شباهت زیادی پیدا می کند . اما اندکی بزرگتر و کمرنگتر از آن است و سطح پستی خاکستری تقریبا یکدست دارد . منقارش کوتاه‌تر و ضخیم‌تر ( معمولا با قاعده زردرنگ ) می باشد ، و پاهای کمرنگتر با پره‌های زردرنگ در طرفین انگشتان دارد .
زیستگاه :
مانند
فالاروپ گردن سرخ است ولی کمتر دور از آب دیده می شود .
پراکندگی :
فالاروپ بلوطی يکي از پرندگان اتفاقي و مهاجر عبوري کمياب ايران است و به صورت مهاجرعبوری و به ندرت درسواحل دریای خزر( در پارك ملى خشكى- دريايى بوجاق )دیده می شود ، به گونه‌ای که طی ۱۵ سال گذشته تنها دوبار درسطح كشور مشاهده شده است ، احتمال آن می رود که درخلیج فارس مهاجرت منظم‌تری داشته باشد .
به نقل از روزنامه همشهری در تاریخ ( 27/9/1385)
پرنده نادر «شناگر بلوطي»، در پارك ملي خشكي-دريايي بوجاق بندر كياشهر شناسايي شد.
«كامران زلفي‌نژاد»، مديركل حفاظت محيط زيست گيلان با اعلام اين خبر به ايرنا گفت: اين پرنده
فالاروپ بلوطي يا شناگر بلوطي نام دارد و در مجموعه تاريخ پرنده‌شناسي مدون، تنها دو بار در كشور گزارش شده است كه يك بار آن توسط كارشناسان در جنوب و بار ديگر در شمال كشور بوده‌است. وي اضافه كرد: ورود پرندگان نادر از اين دست نشان‌دهنده اهميت بالاي اكولوژيك پارك ملي خشكي- دريايي بوجاق است كه هرساله به تعداد پرندگان مهاجر و تركيب گونه‌اي در آن افزوده مي‌شود. زلفي‌نژاد اظهار داشت: يكي از عوامل مهم در تعيين سطح حفاظت در مناطق چهارگانه محيط زيست وجود گونه‌هاي كمياب و تعداد آنها است كه هم‌اكنون در پارك ملي بوجاق ۱۴گونه از اين نوع ثبت شده است. مدير كل حفاظت محيط زيست گيلان، از غاز پازرد، غاز پيشاني سفيد كوچك،
فالاروپ و عروس غاز به عنوان نمونه‌هاي ديگر از پرندگان كمياب ياد كرد. وي درباره ويژگي‌هاي
فالاروپ بلوطي اظهار داشت كه اين پرنده از حشرات و لارو آنها در محيط تالابي تغذيه مي‌كند و نقش عمده‌اي در كنترل جمعيت برخي حشرات در اكوسيستم‌ها دارد. زلفي‌نژاد افزود: تعداد پرندگان رصدشده در اين پارك تاكنون به ۲۳۵ گونه رسيد كه نشان از دقت نظر سازمان محيط زيست در شناسايي توان اكولوژيكي كم‌نظير اين منطقه دارد. پارك ملي خشكي- دريايي بوجاق در شرق استان گيلان و در بخش بندر كياشهر واقع شده است.
منبع:
iranian-birds.com