اثرات گلوکوژنيک و ضد کتوژنيک يونفرها:
در طي مرحله انتقال در انتهاي آبستني، ( 21 روز مانده به زايمان) تا اوايل شيردهي ( 21 روز بعد از زايمان) به علت رشد بيش از حد جنين، و نياز دام براي توليد ، رشد بافتها نياز به انرژي و گلوکز به شدت افزايش مي يابد. (Drackley et.al 2001) نشان داد که در طي اين 42 روز، مصرف گلوکز در
گاوهاي هلشتاين از 1000 تا 1100 گرم در روز به 2500 گرم در روز افزايش خواهد يافت. مسير گلوکونوژنيک کيدي حدود 70% نياز گلوکوزي دام را تامين مي کند، و به طور عمده پروپيونات پيش ساز اصلي توليد گلوکز در کبد مي باشد. علاوه بر آن اسيدهاي آمينه (AA) و لاکتات جذب شده، از لوله گوارش به عنوان، منابع داخلي نيز از پيش ساز هاي گلوکز ساز مي باشند. در اوايل شيردهي، ميزان ماده خشک مصرفي، جهت توليد و نگهداري دام کفايت نمي کند، در نتيجه دام در بالانس منفي انرژي قرار دارد. جهت جبران اين کمبود، اسيدهاي چرب زنجير بلند، از بافت چربي تجزيه شده، و وارد پلاسما مي شوند، و به صورت اسيدهاي چرب استريفه نشده، (NEFA) در پلاسما جريان داشته و به کبد رفته و اکسيده مي شود. در نتيجه افزايش بيش از حد چربيها در اوايل دوره شيردهي، توليد اجسام کتوني با کاهش توليد شير و کاهش خوراک مصرفي و کاهش توان ايمني بدن مرتبط مي باشد.
يونفرها با تحريک مسيرهاي گلوکوژنيک ( به خصوص مسير کبدي) باعث تعديل بالانس منفي انرژي در بدن مي شوند، ميزان غلظت گلوکز خون در گاوهايي که با جيره حاوي
يونفرها تيمار شده اند بالاتر بود.
در اواخر آبستني
يونفرها با افزايش فعاليت مسير گلوکوژنيک و افزايش ترشح انسولين، باعث افزايش فعاليت سنتز گلوکز مي شود، بدون اينکه غلظت گلوکز خون تغيير کند گلوکز توليد شده به همراه، انسولين و با سوزاندن بيشتر گلوکز انرژي بيشتري جهت نياز بافتها و رشد جنين توليد مي کند. به طريق مشابه
يونفرها با افزايش گلوکز قابل دسترس، گلوکز مورد نياز را در اختيار غدد پستاني جهت سنتز شير قرار مي دهند. به طور کلي
يونفرها مخازن گلوکزي بدن را افزايش مي دهند، بدون اينکه در ميانگين گلوکز خون تغييري وارد شود.
در گاوهايي که با استفاده از
يونفرها تيمار شده بودند نسبت به
گاوهاي شاهد کاهش معني داري در غلظت خوني بتاهيدروکسي بوتيرات (BHBA) مشاهده شد، در اين آزمايش حدود 150 تا 450 ميلي گرم در روز موننسين در حدود 56 روز قبل از زايمان تا 35 روز بعد از زايمان مورد استفاده قرار گرفت، گاوها در اين آزمايش از جيره TMR استفاده کردند.
به طور کلي استفاده از
يونفرها باعث افزايش سنتز گلوکز مي شود، که به نوبه خود باعث افزايش ترشح انسولين و کاهش مباليزه شدن چربيهاي بدني و کاهش ميزان NEFA مي شود، که در نتيجه آن فعاليت CPT1 کاهش مي يابد، و باعث کاهش ورود اسيدچرب به ميتوکندري کبدي مي شود، و در نتيجه باعث کاهش توليد اجسام کتوني و اکسيداسيون اسيدهاي چرب مي شود، در بيشتر مطالعات غلظت خوني NEFA توسط
يونفرها تحت تاثير قرار نگرفت احتمال دارد که توليد اجسام کتوني کبدي با مهار 3- هيدروکسي 3- متيل گلوتاريل کوآ کاهش يابد، علاوه بر آن استفاده از
يونفرها توليد بوتيرات در شکمبه کاهش يافته و در نتيجه آن توليد بتاهيدروکسي بوتيرات (BHBA) از بوتيرات در ديواره شکمبه کاهش مي يابد و در نتيجه آن ميزان BHBA خون کاهش مي يابد.
عملکرد گاوهاي شيري تغذيه شده با يونفرها :
گاوهاي شيري که با
يونفرها تغذيه شده بودند، عملکرد توليدي آنها بالا رفت و اختلاف معني داري بين ماده خشک مصرفي آنها با جيره کنترل مشاهده نشد. ولي در بعضي از مطالعات با مصرف
يونفرها ماده خشک مصرفي دام ها کاهش يافت، ميزان استفاده از
يونفرها در جيره به مرحله شيردهي دام ها بستگي داشت نه نوع خوراکي که مصرف مي کنند. استفاده از
يونفرها در تغذيه
گاوهاي شيري ميزان چربي شير آنها را به شدت کاهش داد، اين کاهش به ميزان يونفرهاي مورد استفاده، مرحله شيردهي، BCS گاو و مرحله شروع تيمار و نوع جيره بستگي دارد.
_______________________
تهیه و تدوین:دکترافسانه زرگر