چرا طب مدرن به گیاهان دارویی و داروهای گیاهی روی آورده است ؟
آیا طب نوین کاملتر است یا طب سنتی ؟
اگر چه به طور قطع طب سنتی و طب نوین هر دو خود را در زمینه های خاص مطرح کرده اند و دانش پژوهان و مراجعان خاص خود را دارند اما اطلاع رسانی درباره ی استفاده بهینه تر از این علوم ، وظیفه ایست که به عهده ی کارشناسان علم طب است.
امروزه بنا به دلایل فراوانی، ازجمله
عوارض جانبی و پیامدهای منفی برخی داروهای شیمیایی بر روی سیستم های مختلف بدن، محدودیت اثر
داروهای شیمیایی، خطرات و هزینه بالا روشهای جراحی به طور چشمگیری شاهد رویکرد طب جدید به سمت طب جایگزین و
گیاهان دارویی و درمان های طبیعی است.
طبق آمار کنگره بین المللی طب سنتی که توسط محققان اروپایی ارائه شد به طور میانگین 40 تا 70 درصد فرآورده های
دارویی کشورهای پیشرفته کاملا
گیاهی بوده که بالاترین آمار مربوط به کشورهای سوئد است، به طور مثال طبق تحقیقات جدید دانشمندان غربی گیاه صبر زرد برای درمان بیماریهای پوستی از پمادهای مرسوم موثرتر شناخته شده و یا قدرت ضد التهابی گیاه سدر از کورتون قویتر گزارش شده است.
و حال علت توجه قدما به گیاه درمانی:
فرضیات و نظریات فراوانی پیرامون علل رویکرد قابل توجه طب ایران به گیاه در مانی( فیتوتراپی) ذکر شده است که چکیده و فشرده آنها را یاد آور می شویم:
1- کشور ایران از لحاط جغرافیایی و آب و هوایی موقعیتی کاملا استثنایی در دنیا دارد:
یازده اقلیم از سیزده اقلیم شناخته شده در جهان در بخش های مختلف سرزمین ایران جای گرفته است. به همین دلیل، فراوانی گونه های
گیاهی ایران به بیش از 11000گونه می رسد
( یعنی رقمی معادل 3 برابر کل فلور گیاهی تمام قاره ی اروپا)کمتر گیاه
دارویی در جهان وجود دارد که عینا همان گونه یا گونه های مشابه آن را در ایران نداشته باشیم و یا این که لا اثل محیط مناسب برای تکثیر و رشد آن را پیدا نکنیم.
2- ارزانی و در دسترس بودن گیاهان دارویی:
در سایر کتب مفصل گیاه درمانی به موارد مکرری از
گیاهان دارویی بر خورد می کنیم که این
گیاهان خودرو بوده و در کنار نهرهای آب یا دیوار ها و زمینهای متروک و دامنه کوه پایه ها بدون هیچ مراقبت بشری و بی نیاز از کاشت و داشت و برداشت ،
توسط دست توانای طبیعت به عمل آمده است و به رایگان در اختیار انسان گذاشته شده است نظیر اسفند، بومادران، گزنه، بابونه، آویشن، ریواس، بارهنگ، پونه و...
در بررسی متون طب سنتی متوجه نکته ای جالب می شویم و آن اینکه خواص درمانی متعدد و افعال و تاثیرات
گیاهان کاملا تشریح شده است اما
اشاره کمتری به عوارض جانبی و مضرات این گیاهان شده است و این تنها به دلیل ماهیت ویژه
گیاهان است که اغلب فاقد عوارض جانبی می باشندو اگر عوارض جانبی مختصری هم داشته باشند در حد تخریب سیستم ها و ارگانهای بدن نیست.
4- تاثیر پذیری مثبت هر گیاه بر روی ارگانیسم بدن:
هر گیاه دارویی پس از ورود به بدن فقط یک تاثیر مستقیم روی ارگان بیمار یا سیستم مختل شده ندارد و معمولا روی سایر سیستم های بدن نیز تاثیرات مثبت و سازنده اعمال می کند.
مثلا گیاه کاسنی علاوه بر تنظیم و پاکسازی کبد که وظیفه ی اصلی آن است حالت دیورتیک و شستشو دهنده کلیه را نیز دارد .
کم و زیاد شدن دوز
داروهای گیاهی معمولی در اغلب موارد
خدشه ی چندانی به میزان تاثیر گذاری آن گیاه در بدن وارد نمی کند و عوارض جانبی مهمی به همراه ندارد.
6-اطمینان از ماهیت گیاه مورد نظر :
از ماهیت
گیاهان دارویی و گیاه مورد نظر مطمئن بودند و آن را می شناختند و لمس می کردند، می دیدند و می بوییدند و از آن دارو تهیه می کردند و
امکان تقلب و پوسیدگی و فساد داروها به حداقل می رسید در صورتی که امروزه ما بدون هیچ شناختی جسم جامدی به نام قرص و کپسول ویا پمادی را از داروخانه تهیه می کنیم که پزشکان و بیماران از ماهیت و عوارض و مضرات آن اطلاع ندارند.
7- ثبات و تغییر ناپذیری افعال و خواص گیاهان:
گیاه Aleo vera یا صبر زرد 1100سال فبل ضد سرطان، مسهل، ضد دیابت، و گیاه کاسنی شستشو دهنده ی کلیه معرفی شدند که در گذر هزار سال بلکه هزاران سال هنوز خواص و ویژگیهای این
گیاهان و هزاران گیاه دیگر دست نخورده باقی مانده در صورتی که
داروهای شیمیایی کاملا متزلزل هستند و بسیاری از آنها پس از مدت کوتاهی پرعارضه و خطرناک معرفی می شوند نظیر دیپیرون، دیکلوفناک، پیروکسیکامو...اما در تمام جملات مشایخ طب سنتی به چشم نمی خورد که پس از معرفی فواید درمانی یک گیاه نظر خود را نقض و اعلان مضر بودن آن گیاه را بنمایند.
8-اعتقاد طبیبان طب اسلامی به پویایی و زنده بودن هر گیاه در درمان اعضای بدن:
ابن سینا و حکمای طب سنتی و بخصوص طب اسلامی معتقد بودند که هر گیاه دارای روحی زنده و پویاست که مجموعه کامل اجزای آن با همکاری و هماهنگی یکدیگر از روی علم و آگاهی که در فطرت آنها به ودیعه گذاشته شده وظیفه ی خود را انجام می دهند.
9- معرفی حکمای علم شیمی بیشتر به گیاهان تا موارد شیمیایی:
اکثر حکمای علم شیمی که در معدنیات نیز تبحر داشتند چون معتقد بودند بدن انسان از طبیعت آب و خاک و آتش وباد و آفتاب منشآگرفته است .ابوریحان و زکریا در علم شیمی بسیار توانا بودند اما هر دو بزرگوار در نسخه های درمانی خود کمتر به موارد غلیظ شیمیایی اشاره کرده اند و بیشتر
گیاهان را معرفی کرده اند.
10-در طب اسلامی دوازده هزار گیاه دارویی و نسخه ی درمانی معرفی شده است.
چون اعتقادات اسلامی و نسخه های درمانی ذکر شده توسط معصومین و اهل بیت و علوم برگرفته شده از قرآن و بطور خلاصه علوم اسلامی در سینه حکمای طب سنتی کاملا جای داشته لذا حکما بسیاری از نسخه های طب اسلامی را به استناد و آسمانی بودن آن به طور مطلق و بی چون و چرا می پذیرفتند .