آن جایگزین چیست؟
بسیاری از افراد برای هضم شیر مشکل دارند. در حالی که شیر و فرآورده های لبنی حاوی مقادیر قابل توجهی کلسیم، مواد معدنی ضروری برای ساخت مناسب تودۀ استخوانی و پیشگیری از پوکی استخوان هستند.
چرا برخی افراد در هضم شیر مشکل دارند؟
شیر حاوی لاکتوز است، لاکتوز قندی است که برای جذب شدن به آنزیمی به نام لاکتاز نیاز دارد. در صورت وجود نقص در این فرآیند، شیر خوب هضم نمی‌شود و مشکلات گوارشی ایجاد می‌کند. می‌دانیم که با افزایش سن، توانایی دستگاه گوارش برای هضم لاکتوز کاهش می‌یابد و اگر به طور منظم شیر مصرف نکنیم، منطقی است که با افزایش سن، کمتر و کمتر می‌توانیم این ماده غذایی را هضم کنیم.
در عوض، باید بدانید که ماست امتیاز ویژه ای دارد و آن این است که قابل هضم است زیرا تخمیر آن باعث تبدیل لاکتوز به اسید لاکتیک می‌شود. این ویژگی در پنیر هم وجود دارد.
به جز مشکلاتی که در هضم شیر برای برخی افراد وجود دارد، فواید و مضرات شیر چیست؟
فواید فرآورده های لبنی به مقدار کلسیم فراوان آنها برمی‌گردد. لبنیات در پیشگیری از پوکی استخوان نیز نقش دارند. دربارۀ مضرات شیر باید میزان بالای فسفر و چربی های نامناسب (اشباع و ترانس) را ذکر کرد که هر دوی این عناصر باعث کاهش جذب روده ای منیزیم خواهند شد. اسیدهای چرب، شیر را بسیار پر کالری بالایی می‌کنند، به حدی که فرآورده های لبنی به طور کلی به خاطر عدم تحمل غذایی، حساسیت زاها، دیابت کودکان، اضافه وزن و حملات قلبی عروقی مقصر شناخته می‌شود.
چه چیزی را جایگزین شیر کنیم؟
برای کسانی که شیر دوست دارند، یا برای کسانی که انتخاب دیگری ندارند، چه چیزی می‌تواند جایگزین شیر و لبنیات (به طور کلی یا جزئی) شود تا نیاز به کلسیم را برآورده کند؟
توجه داشته باشید توصیه هایی که از این پس بیان می‌شوند، مختص بزرگسالان هستند. جایگزینی آنچه که ذکر می‌شود برای کودکان بدون تجویز پزشک خطرناک است.
آب معدنی می‌تواند حاوی 500 تا 600 میلی گرم کلسیم در لیتر باشد.
شیر سویا به شرطی که غنی از کلسیم باشد (1.200 میلی گرم در لیتر مانند شیر گاو) مفید است.
شیرِ برنج غنی شده با کلسیم یا شیرِ بادام.
توفو.
ساردین های کامل (360 mg/100g).
فرآورده هایی بر پایۀ بادام، گردو و گردوی برزیلی.
انجیر خشک.
زیتون.
سبزیجاتی مانند اسفناج، تره، چغندر، رازیانه، شاهی، کرفس، شلغم، شنگ و گیاهان چلیپایی (بروکلی، کلم، خوراک یا ترشی کلم...).
خزه های دریایی مانند کمبو، واکام (13 برابر غنی تر از شیر)، نُری و اولو.
گیاهان تازه یا پودرشده: مرزنگوش، ریحان، آویشن (20 برابر غنی تر از شیر)، مریم گلی، اکلیل کوهی، ترخون، رازیانه و دارچین.
و اما کره، به جای کرۀ حیوانی می‌توانید مارگارین روغن زیتون و یا کلزا را جایگزین کنید.
به جای خامۀ تازه هم می‌توانید از "سویای آشپزی" استفاده کنید.
توجه داشته باشید که جذب و تثبیت کلسیم بستگی به دریافت میزان کافی ویتامین D دارد. بنابراین ضروری است که به طور منظم در معرض نور آفتاب قرار بگیرید.