حدود دو هفته پیش وقتی خبر مرگ كارگر یك كشتارگاه در مشهد با علائم بیماری تب كریمه كنگو در رسانه‌ها منتشر شد، ترس از شیوع بیماری ویروسی و خطرناكی چون تب كریمه، محافل بهداشتی را فرا گرفت. گرچه ریس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و دام وزارت بهداشت، اطمینان داد كه این بیماری در استان خراسان رضوی مهار شده، اما مرگ دو نفر از مبتلایان این بیماری از یكسو و احتمال شیوع این بیماری از دام‌های كشورهای شرقی با مشکوک بودن 27 نفر به این بیماری، از وحشت شیوع تب کنگو كم نكرده است.
دكتر زهرا عبدی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران می‌گوید: بیماری تب كنگو كه با سردرد شدید، تب، درد عضلانی و خونریزی زیر جلدی همراه است، اگر بسرعت تحت درمان‌های اختصاصی از طریق داروهای ضدویروسی قرار بگیرد، در بیشتر موارد قابل درمان خواهد بود.
كنه، عامل یك بیماری خطرناك
در بررسی‌های بالینی اولیه مشخص شده، اولین قربانی تب كنگو طی چند هفته گذشته در خراسان رضوی، كارگر كشتارگاه بوده که به صورت مستقیم با گوشت دام‌های ذبح شده تماس داشته است.
دكتر عبدی در توضیح این اتفاق می‌گوید: تب كریمه كنگو از طریق گزش به وسیله كنه‌های روی بدن دام، تماس با خون و لاشه حیوان آلوده یا تماس با خون و ترشحات بدنی فرد آلوده از دام به انسان یا از انسان به انسان منتقل می‌شود؛ البته در مواردی انتقال بیماری از طریق هوا و نزدیكی به بیمار نیز صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به این‌كه گزش از طریق این كنه‌ها می‌تواند برخی افراد از جمله چوپان‌ها را در معرض خطر ابتلا به بیماری تب كنگو قرار دهد، می‌افزاید: نكته بسیار مهم در پیشگیری از این بیماری رعایت نكات ایمنی چون استفاده از پوشش مناسب یعنی دستكش، ماسك و عینك هنگام ذبح دام و نیز خودداری از تكه‌تكه كردن گوشت دام، طی دو تا سه ساعت اولیه پس از ذبح است؛ چراكه ویروس تب كنگو طی ساعات اولیه پس از ذبح از بین می‌رود و خطر انتقال بیماری به حداقل می‌رسد.
تب كنگو طی دو هفته حاد می‌شود
آنچه در درمان موثر بیماری نقش اساسی دارد، آغاز سریع درمان‌های ضد ویروسی برای فرد مشكوك به بیماری و جداسازی وی از دیگر افراد در محیط استریل است.
متخصصان بیماری‌های عفونی، دوره كمون تب كنگو را به طور متوسط از چهار تا حداكثر 12 روز تخمین می‌زنند. این متخصصان می‌گویند: معمولا تا روز چهارم علائم غیرخونریزی مانند تب، سردرد، احساس سرما، خستگی، درد عضلانی، پرخونی صورت، پرخونی ملتحمه چشم، استفراغ و دردهای بالای معده است.
علائم خونریزی از روز چهارم شروع می‌شود كه بیشتر در مخاط دهان و پوست، لثه‌ها، بینی، معده، روده و رحم و زیر پوست ناحیه ساق پا و دست‌ها ظاهر می‌شود. مرگ بیمار، در صورت دسترسی نداشتن به مراكز پزشكی مجهز و نیز شوك، كم خونی، خونریزی شدید ریوی، عفونت و اختلال انعقادی داخل عروقی اتفاق می‌افتد.
تب كنگو براحتی قابل پیشگیری است
بی‌شك ذبح دام اگر در كشتارگاه‌های مورد تایید وزارت بهداشت و با رعایت نكات ایمنی باشد، از انتقال بیماری تب كریمه كنگو به مردم نگرانی وجود نخواهد داشت. دامپزشكان نیز تاكید می‌كنند، تهیه گوشت از مراكز مورد تایید بهداشتی و دامپزشكی و فریز كردن گوشت قبل از مصرف در دمای فریزر به مدت سه تا چهار ساعت، ویروس تب كنگو را از بین می‌برد. پختن درست و كامل گوشت مصرفی نیز همین اثر را خواهد داشت.
دكتر عبدی اضافه می‌كند: بیمار مشكوك به تب خونریزی‌دهنده تب كریمه كه به نوعی با دام ذبح‌شده در ارتباط بوده است و علائمی مانند تب، سردرد شدید، درد عضلانی، خونریزی از بینی، استفراغ خونی یا خونریزی زیر جلدی دارد، باید بلافاصله به مراكز درمانی منتقل شود و تحت بستری در مكان قرنطینه قرار بگیرد. تمام كسانی كه با او در ارتباط بوده‌اند نیز باید تحت مراقبت و درمان‌های اولیه ضد ویروسی قرار گیرند. بهترین شیوه تشخیص بیماری، انجام آزمایش خون از حیث كاهش میزان پلاكت بواسطه خونریزی‌های احتمالی داخلی است.
به گفته این متخصص بیماری‌های عفونی، متاسفانه این بیماری خطرناك واكسن ندارد، اما بهترین و موثرترین راه درمان آن رسیدگی سریع به افراد مشكوك به بیماری است، همچنین پیشگیری از آن براحتی و با رعایت نكات ایمنی و جلوگیری از شیوع بیماری ممكن است. تب خونریزی‌دهنده كریمه كنگو، برای نخستین بار در شبه جزیره كریمه (شوروی سابق) و پس از آن در كنگو (آفریقا) گزارش شد و به همین دلیل به این نام شناخته می‌شود.