لپ های تپلش جان می داد برای كشیدن! همه می گفتند عجب بچه تپل بانمكی است، وقتی سنش از شش سال گذشت وضع فرق كرد، كم كم گفتند: چرا این بچه اینقدر چاق است؟ و دیگر هیچ كس برای كشیدن لپ های او رغبتی نشان نداد.
روزگارنو: كودكان چاق بیمار نیستند و اختلالات هورمونی ندارند، آنها معمولا هنگام تماشای تلویزیون مقدار زیادی غذای محتوی شیرینی و تنقلات می‌خورند و كم كم چاق و چاق تر می شوند تا اینكه بالاخره یك نفر به والدین آنها یادآوری كند بچه شان خوردن را از حد گذرانده است!
كارشناسان سلامت هشدار داده‌اند تعداد كودكان چاق هر روز در حال افزایش است. نتایج تحقیقی كه دانشگاه هاروارد در این باره انجام داده نشان می دهد نوزادانی كه تا شش ماهگی دچار اضافه وزن می‌شوند و به سرعت وزن اضافه می‌كنند با احتمال بسیار زیادی تا سن سه سالگی كودكان چاقی خواهند شد كه روند اضافه وزنشان نیاز به مراقبت و نظارت پزشك دارد.
آمارها می گوید: در حال حاضر بیش از یك میلیون كودك در جهان به اضافه وزن مفرط دچارند و تا سال 2025 تقریباً یك چهارم پسرها تا حد زیادی با مشكل اضافه وزن دست به گریبان هستند.
چاقی بیش از حد در كودكان باعث افزایش احتمال ابتلای آنها به دیابت نوع 2، آسم، بی خوابی، خفگی حین خواب، كوتاهی قد، فشار خون، اختلال در رشد استخوان ها و آسیب رسیدن به سیستم اعصاب قلب و عروق می‌شود و از آنجا كه كودكان در رژیم گرفتن تبحری ندارند و نمی توان برای آنها عمل های جورواجور كوچك كردن معده، لیپوساكشن و ... را انجام داد اگر چاقی آنها كنترل نشود تا بزرگسالی همچنان چاق می ماند و عوارض چاقی آنها را تهدید می كند.
شاید تصور شود كه چاقی كودكان آنچنان مساله مهمی نیست ولی اگر بدانیم در ایران بر اساس آمار مورد تائید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، هم اكنون یكی از مشكلات بزرگ دانش‌آموزان كشور كه در محدوده سنی كودك و نوجوان هستند عارضه چاقی است، نگاهمان به این موضوع تغییر می كند.
براساس آمارها، بیش از 45 درصد دانش آموزان كشور روزانه چهار ساعت تلویزیون تماشا می‌كنند و 40 درصد از دانش آموزان نیز به مدت طولانی از كامپیوتر استفاده می‌كنند كه این موارد از عواملی است كه عامل كم تحركی و چاقی دانش‌آموزان شده است.
بررسی‌های انجام شده نشان می دهد 5/19 درصد پسران و 16 درصد دختران ایرانی اضافه وزن دارند.
'ملیحه ساجدی' روان شناس كودك معتقد است: كودكانی كه برچسب 'چاقی' می خورند علاوه بر عوارض جسمی دچار اختلالات روانی هم می شوند.
وی با بیان اینكه كودكان چاق همواره در معرض تمسخر و طرد شدن از گروه همسالان خود قرار دارند افزود: اعتماد به نفس این كودكان بخاطر هیكل درشتشان تضعیف می شود و كم كم افسرده می شود.
'فتح الله علوی' كارشناس علوم تغذیه والدین را بزرگترین مسوول در موضوع چاق شدن كودكان می داند و می گوید: ژنتیك و كم تحركی از عوامل چاق شدن كودكان است.
وی تاكید كرد: فقط عامل هفت تا 9 درصد چاقی‌ها هورمونی است و بقیه به علت تغذیه نادرست، نداشتن تحرك و ورزش و ایجاد سلول‌های چاقی در دوران كودكی اتفاق می‌افتند، بنابراین شیوه‌های غلط تغذیه كودكان و جدول غذایی نامناسبی كه والدین طراح آن هستند، سلامت كودكان را در معرض خطر جدی قرار می دهد.
در تعریفی كه این كارشناس تغذیه از چاقی ارائه می دهد، چاقی بیش از حد زمانی شروع می‌شود كه وزن و قد كودك مطابق هم رشد نكند. كودكان یك تا سه ساله ای كه وزن آنها 21 كیلوگرم و قدشان یك متر باشد، چاق بیش از حد هستند.
علوی، سنین سه تا پنج سالگی را بهترین زمان برای جلوگیری از تشكیل سلول‌های چاقی در كودكان عنوان و تاكید كرد: برای لاغر كردن كودكان باید نظام محدودیت در غذا خوردن رعایت شود كه البته كودك به سختی می‌تواند در برابر نخوردن مقاومت كند و برای همین، این كار نیاز به صبر و حوصله والدین و همكاری با رژیم درمانی دارد.
این كارشناس رژیم درمانی با بیان اینكه كم تحركی ناشی از زندگی در خانه های آپارتمانی و كوچك كه مجال تحرك، دویدن و بازی كردن را از كودكان گرفته یكی از دلایل مهم چاقی آنها است، افزود: رفع گرسنگی و تشنگی كودكان چاق با میوه و غذاهای طبیعی و آب معدنی، جلوگیری از غذا خوردن آنها در كنار تلویزیون و گنجاندن غذای پركالری و كم‌حجم و حذف غذاهای چرب از رژیم غذایی، از راهكارهایی است كه می توان به كودكان چاق برای كاهش وزن كمك كرد.
وی با تاكید بر اینكه رژیم غذایی كودكان چاق را نباید از اسید چرب ضروری امگا سه خالی گذاشت، گفت: امگا سه در دانه ها و روغن های ماهی یافت می شود و برای سیستم عصبی و عملكرد مغز، ضروری است.
یكی از علل جالبی كه برای چاق شدن كودكان در سال های اخیر به آن توجه ویژه ای شده، اشتغال بانوان است؛ كارشناسان معتقدند مادران شاغل در 13 تا 19 درصد موارد فرزندان چاق‌تری دارند.
'آزاده علیفر' پزشك متخصص اطفال با بیان اینكه تجربه نشان داده مادران شاغل به علت دوری از فرزندشان احساس گناه می كنند، گفت: این مادران به محض حضور در منزل بیش از حد نیاز به كودك غذا می دهند و این موضوع هم می تواند یكی از دلایل چاقی كودكان مادران شاغل باشد.
علیفر افزود: مادران باید توجه داشته باشند دادن غذای اضافی به كودك بدن او را در برابر عوامل چاقی مستعد می كند همان طور كه فست فودها و كم تحركی موجب شیوع چاقی مفرط در كودكان می شود.
درست است كه در فرهنگ عامه، نوزادان و كودكان چاق، دوست داشتنی و زیباتر تلقی می شوند و با دیدن یك بچه تپل بی اختیار لپ او را می كشیم و می گوییم: 'تپلی ! موش تو رو بخوره!' اما نباید فراموش كرد كه چاقی مقدمه بیماری است و این موضوع در آینده فرد را دچار چالش های متعددی می كند.
یكی از راهكارهای مهم مقابله با چاقی انجام ورزش، تحرك و پویایی در بین كودكان است و تابستان هم بهترین فرصت برای این تحرك و پویایی محسوب می شود.