غزال مینیاتوری” یا “جبیر” مظهر زیبایی دشت‌های ایران است که محلی‌ها به دلیل رنگ حنایی آن را “آهو سرخه”، نام نهاده‌اند.
این گونه آهو که در مناطق خشک و بیابانی زندگی می‌کند، از ۱۵ تا ۲۵کیلوگرم وزن دارد و گاهی به سختی وزن او به ۳۰ کیلوگرم می‌رسد، جبیر به طرزی شگفت انگیز خود را با کم آبی سازگار کرده و نماد استقامت دشت‌های ایران نام گرفته است. این گونه جانوری ظریف و زیبا طعمه سریع‌ترین پستاندار روی کره خاکی یعنی یوزپلنگ است، اما زنگ خطر برای انقراض نماد استقامت ایران به صدا درآمده است و تنها با یک سال زندگی بدون حفاظت، این گونه کم نظیر جانوری منقرض خواهد شد.
مدیر اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نایین با اشاره به اینکه جبیر در حال حاضر به شدت در آستانه انقراض قرار دارد، می‌گوید: جمعیت این گونه جانوری پایین‌تر از حد آستانه ریسک انقراض قرار دارد و باید یک عزم ملی برای حفظ این گونه ایجاد شود.
حسین اکبری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه اصفهان، با اشاره به اینکه جبیر در زیستگاه‌های استپی و بیابانی زندگی می‌کند، ادامه می‌دهد: در گذشته پراکنش این‌گونه در مناطق جنوبی، شرقی و مرکزی ایران بوده است اما امروزه این گونه فقط به چند زیستگاه در شرق ایران محدود شده است.
وی می‌گوید: در کل زیستگاه‌های ایران کمتر از دو هزار رأس جبیر وجود دارد و در استان اصفهان حداکثر در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان ۳۰۰ رأس را تخمین زد.
شکار آهو با موتورسیکلت فاجعه زیست محیطی است
رییس پناهگاه حیات وحش عباس آباد با اشاره به اینکه جبیر گونه‌ای است که از لحاظ ذخیره ژنتیکی بسیار مد نظر قرار می‌گیرد، اذعان می‌کند: این گونه آهو از نظر پتانسیل گردشگری و اکو توریسم منطقه زندگی خود بسیار با اهمیت است و می‌تواند به عنوان یک منبع درآمد برای مردم منطقه محسوب شود.
اکبری با بیان اینکه جبیر جانداری ظریف است که به شیوه‌ای قابل توجه با کم آبی و خشکی سازگاری پیدا می‌کند، می‌افزاید: آهوی مینیاتوری استقامتی چشمگیر دارد و همواره به عنوان یک فرصت پژوهشی مد نظر کارشناسان قرار گرفته است.
وی مهم‌ترین تهدید نسل جبیر را شکار غیر مجاز آن اعلام می‌کند و می‌گوید: جزیره‌ای شدن زیستگاه‌های این جانور، تله گذاری در مسیرهای منتهی به آبشخورها و خشکسالی مهم‌ترین تهدیدات این گونه در مناطق حفاظت شده هستند.
مدیر اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نایین اضافه می‌کند: روند توسعه و نابودی ارتباطات ژنتیکی این گونه آهو را در مناطق آزاد و کمتر حفاظت شده به شدت تهدید می‌کند و شکار این حیوان توسط موتور سیکلت یکی از فاجعه‌هایی است که در خصوص این حیوان در مناطق حفاظت شده رخ می‌دهد و این گونه را به ورطه انقراض کشانده است.
محیط زیست با حداقل‌ها حفاظت از جبیر را ادامه می‌دهد
اکبری با بیان اینکه امکانات برای حفاظت از این گونه بسیار محدود است اما محیط زیست با همین حداقل‌ها حفاظت از جبیر را ادامه می‌دهد، بیان می‌کند: خوشبختانه این گونه در کنار گونه‌های مهمی مثل یوزپلنگ زندگی می‌کند و در یکی از مناطق چهارگانه محیط زیست قرار می‌گیرد اما در خصوص این گونه حفاظت باید هر روز بیشتر شود.
وی با اشاره به اینکه ساماندهی زیستگاه‌های جبیر باید مورد توجه قرار گیرد و کریدورهای ارتباطی این جانور باید به هر شکل ممکن حفظ شود، ادامه می‌دهد: یک ماه زندگی بدون پشتوانه‌های حفاظتی جبیر را در آستانه انقراض قرار می‌دهد و با وجود خطرات بسیاری که این گونه جانوری را تهدید می‌کند، چنانچه این اتفاق یک سال ادامه پیدا کند، این حیوان منقرض خواهد شد.
رییس پناهگاه حیات وحش عباس آباد با بیان اینکه خشکسالی سال‌های اخیر تمام گونه‌های موجود در مناطق مرکزی ایران را تهدید می‌کند، می‌افزاید: جبیر هم از این امر مستثنی نیست و خشکسالی زاداوری، موفقیت تولید مثل و نگه داری از بچه‌ها را تحت تاثیر قرار داده است.
اکبری با اشاره به اینکه خشکسالی موجب شده تا تعداد زیادی از این حیوان همزمان برای نوشیدن آب به آبشخورها هجوم آورد و بیماری در بین این گونه افزایش یابد، اضافه می‌کند: خشکسالی حتی موجب شده است جبیر مهاجرت‌های برگشت ناپذیر به مناطق نا امن داشته باشد.
وی جبیر را مظهر زیبایی دشت‌های ایران معرفی می‌کند و می‌گوید: جبیر در معرض انقراض واقعی قرار دارد و جمعیت این گونه در دشت‌های کشور نزدیک به دو هزار رأس تخمین زده می‌شود اما حد آستانه ریسک برای انقراض این گونه باید ۱۰ برابر این جمعیت باشد، درIUCN (اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست) نیز این گونه در خطر انقراض معرفی شده و همین امر زنگ خطری است تا این تلاش برای حفظ این گونه شدت گیرد.