در 9 ماهه ابتدای سال جاری، 3199 کیلوگرم طوطی معمولی، بدون کسب مجوز از سازمان های دامپزشکی به خارج از ایران صادر شده است.
به گزارش موج، صادرات هر نوع موجود زنده نیاز به هماهنگی با ارگان های مختلف در کشور مبدا و مقصد دارد. سازمان های حفاظت محیط
زیست و دامپزشکی کشور به عنوان حافظان تنوع زیستی و سلامت جامعه، هر یک نمایندگانی در گمرک ایران دارند تا ورود و خروج هر نوع موجود زنده ای را به ایران کنترل کنند. چرا که ورود یک موجود زنده بیمار، می تواند خسارات جبران ناپذیری به حیات وحش کشور و حتی سلامت انسان ها وارد کند. از آن جا که در سال های اخیر پیشرفت های بشر در زمینه مطالعات ژنتیکی چشمگیر بوده و محققان در تلاش هستند با انتقال ژن های مقاوم به شرایط سخت محیطی، نسل جدیدی از موجودات مقاوم را به جهان معرفی کنند، قوانین خاصی درباره استفاده از منابع ژنتیکی کشورها وضع شد. در روند کنونی، موجودات زنده به عنوان مخازن اصلی ژن در جهان، دارای ارزش اقتصادی خاصی شده اند که در محاسبات اقتصادی، مورد توجه دولت ها قرار می گیرد. از این رو، خروج بی ضابطه ذخایر ژنتیکی، خسارات اقتصادی را برای کشورهای مختلف به همراه دارد. بسیاری از دولت ها، حساسیت های خاصی در این زمینه دارند. صادرات طوطی سانان مشمول قوانین بین المللی/گمرک تخلف می کند به دلیل اهمیت حفظ ذخایر ژنتیکی و تبعاتی که صادرات حیات وحش بر بقای نسل حیوانات و حتی اقتصاد کشورها خواهد داشت، معاهده ای بین المللی در زمینه تجارت گونه های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض در سال 1973 به نام سایتس تصویب شد. این معاهده در واشنگتن به امضای 24 کشور جهان رسید. به گفته نایب رییس جامعه دامپزشکان، تجارت تمامی طوطی سانان مشمول قوانین سایتس بوده و برای صادرات آنها باید به قوانین بین المللی توجه داشت. پیام محبی ادامه می دهد: صادرات و واردات دام زنده نیز باید مورد تایید واحد قرنطینه سازمان دامپزشکی قرار گیرد. وی با تاکید بر اینکه گمرک قبل از هر اقدامی باید محموله های صادراتی و وارداتی را به دامپزشکی ارجاع دهد، بیان می دارد:«اگر غیر از این عمل شود، گمرک تخلف کرده است» صادرات طوطی بدون مجوز رسمی طوطی پرنده بومی ایران نیست اما چند صد سال است که در کشور مستقر شده است. حتی روزگاری شهر تهران میزبان طوطیان فراوانی بود و به طوطیستان شهرت داشت. اما امروز زیستگاه این پرندگان به محوطه سفارتخانه ها، نهاد ریاست جمهوری و برخی مجموعه های فرهنگی تاریخی این کلانشهر محدود شده است. معلوم نیست تجارت این پرندگان از کدام مجرا و بر اساس مجوز چه دستگاهی انجام می شود. بر اساس آمار کارشناسی نشده سایت گمرک، در آذرماه سال جاری 601 کیلوگرم طوطی معمولی به ارزش 103 هزار و 178 دلار از ایران صادر شده است. در مجموع طی نه ماهه ابتدای سال جاری سه هزار و 199 کیلوگرم طوطی به ارزش 701 هزار و 461 دلار از ایران صادر شده است. اما دو نهاد دولتی مسئول در این زمینه هیچ اطلاعی در این باره ندارند. جدول صادرات طوطی معمولی در 9 ماهه ابتدای سال جاری
ماه | وزن به کیلوگرم | ارزش به دلار |
فروردین | 165 | 1764 |
اردیبهشت | 25 | 125 |
خرداد | 503 | 115672 |
تیر | 232 | 77290 |
مرداد | 187 | 30480 |
شهریور | 213 | 73854 |
مهر | 568 | 117492 |
آبان | 705 | 181606 |
آذر | 601 | 103178 |
جمع | 3199 | 701461 |
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به اینکه آیا این سازمان مجوزی برای صادرات
طوطی صادر کرده است، می گوید: «هیچ مجوزی در این رابطه صادر نشده است». دکتر اصغر محمدی فاضل، با بیان اینکه
طوطی پرنده بومی ایران نیست، تصریح می کند: این پرنده سال هاست که به ایران وارد شده و به نوعی بومی ایران به حساب می آید. این مقام مسئول درباره صادرات
طوطی از ایران ابراز تردید کرد.
طوطی های تهرانی بر فراز آسمان روسیه در لیست گمرک نام علمی و دقیق طوطیانی که از ایران صادر می شوند، آورده نشده است. فقط ردیف تعرفه ای با عنوان «سایر طوطیان از جمله
طوطی معمولی به جز مصارف پزشکی و ...» در این لیست به چشم می خورد. اما آنچه مسلم است، گروهی به هر طریق، این پرندگان را از ایران با ردیف و کد تعرفه ای مشخص صادر می کنند. متاسفانه گمرک بدون اطلاع مراجع ذیربط با این صادرکنندگان همکاری می کند. مدیر کل دفتر قرنطینه و امور بین الملل سازمان دامپزشکی کشور به طور کلی مسئله صادرات
طوطی از ایران را رد کرده و تاکید می کند که صادرات رسمی
طوطی از ایران نداریم. صمد یگانه در ادامه می گوید که این سازمان به برخی از اعضای سفارت روسیه که قصد عزیمت به کشورشان را دارند، اجازه داده چند
طوطی که در حیاط این سفارت زندگی می کردند را به رسم یادگار و به صورت همراه با مسافر از کشور خارج کنند. این مقام مسئول حتی احتمال صادرات مجدد (ری اکسپورت)
طوطی از ایران را نیز رد کرده و بیان می دارد: «اگر مستنداتی در این زمینه وجود دارد، سازمان دامپزشکی پیگیری خواهد کرد». باید گفت گمرک ایران بدون در نظر گرفتن مصالح کشور و حساسیت های خروج گونه های گیاهی و جانوری از ایران، اقدام به صدور مجوزهای صادراتی برای
طوطی بدون اطلاع مسئولان امر کرده است. چنین رفتارهایی اگر در مواجه به محموله های وارداتی به ایران نیز از گمرک سر زند، به طور حتم تاثیر نامطلوبی بر سلامت جامعه خواهد داشت. تا دیروز ورود لاک پشت های قرمز به بازار ماهیان شب عید یا حیوانات عجیب و غریب به خانه های مردم این گونه توجیه می شد که این حیوانات از مجاری غیر قانونی به کشور وارد می شوند. متولیان همواره گستردگی مرزهای ایران را عاملی برای ناتوانی دولت در مهار و کنترل ورود محموله های قاچاق به کشور می دانستند. اما لیست صادراتی منتشر شده از سوی گمرک نشان می دهد که عدم اطلاع متولیان این بخش از قوانین، مرزهای قانونی را به روی متخلفان گشوده است و میزان ریسک قاچاقچیان حیوانات را به حداقل ممکن رسانده است.