شاید بارها و بارها اصطلاح سگ بد و سگ خوب را شنیده باشید، به سگی فعل خوب داده می شود که خانه را بهم نریزد، بی علت پارس نکند، گاز نگیرد، وسائل منزل را نجود، با صاحبش رفتار خشن نداشته باشد، به او اجازه دهد تمیزش کند، در خیابان کاملا همقدم حرکت کند، فرمانها را به درستی اجرا کند و به طور کلی رفتاری اجتماعی داشته باشد و ...
حال بی شک تصور افراد از سگ بد، سگی است که این رفتار را نداشته باشد اما به نظر من وجود اصطلاحی به عنوان سگ بد، بی معنی است. بلکه در این زمان صاحب بد معنی پیدا می کند! تعجب نکنید، این یک حقیقت است.
اصلا صاحب کیست؟ صاحب فردی است که بتواند علاوه بر احتیاجات جسمی (تغذیه، بهداشت و اصول نگهداری)، نیازهای عاطفی و اجتماعی سگ خود را نیز براورده سازد و با کنترلی کامل بر روی رفتار حیوان، رابطه ای دوستانه و شاد در زندگی روزانه با او داشته باشند.
همانگونه که اگر کودکی رفتار نادرست داشته باشد، مخاطبین پدر و مادر را علت اصلی اشتباهات کودک می دانند، رفتار نادرست یک حیوان خانگی نیز دلیل واضحی، بر اشتباهات صاحب می باشد.


معنی لغوی آلفا: در واقع آلفا (Α) و امگا (Ω) به ترتیب اولین و آخرین حرف از حروف الفبای یونانی بوده مانند (الف و ی) در اول و آخر الفبای فارسی. آلفا با Alpha و یا A نمایش داده می شود، و در آیین مسیحیت به معنی لقب یا صفت خدا است و استفاده از کلمۀ آلفا در اصطلاح به معنی صفت فراگیر و بزرگ بودن و محیط بودن بر همه چیز اطلاق میشود.

شناخت رفتار اجتماعی سگسانان.
گرگ ها به صورت گله ای و توسط یک ساختار اجتماعی دقیق مبتنی بر حفظ سلسه مراتب زندگی می کنند. کل گروه تحت فرمان یک رهبر واحد قرار دارند و یک قانون وجود دارد که به وضوح برای تک تک افراد گروه تعریف شده است و آن آلفا بودن رهبر گروه است. آلفا بودن هیچ ارتباطی به سن و یا جنسیت ندارد بلکه فقط بیان قدرت است، گرگی که قویتر باشد رهبر گروه است. رهبر گرگی است که اول گله حرکت می کند، اول از همه بهترین غذا را میخورد، اول از همه بهترین جفت را انتخاب می کند، اول از همه بهترین مکان استراحت را انتخاب می کند و به طور کلی در هر کاری پیش قدم است و بهترین ها را دارد. از نظر جایگاه اجتماعی،گله گرگ ها حالت یک هرم را دارد که در راس آن گرگ آلفا قرار دارد و به مراتب گرگ های ضعیف تر. هر گرگی به زیر گروه خود همیشه قدرتش را تاکید می کنند و آنها با رفتاری که نشانگر احترامگذاری است، قوی بودن او را تایید می کنند. که این رفتار شامل نگاه مستقیم نداشتن به گرگ آلفا، بغل کردن، مالیدن بدن خود به بدن گرگ قوی، خم کردم بدن، پایین آوردن دم و عقب دادن گوشها، لیسیدن بدن و دهان رهبر است.

از میان تمام حیواناتی که توسط انسان های اولیه اهلی شدند تنها گرگ با میل و رغبت، اقتدار انسان را بدون محدودیت مجاز دانست و آنرا پذیرفت. حدود دو هزار سال پیش انسان کشف کرد که برای شکار و محافظت از محدوده اش در زمان خواب، داشتن یک گرگ به عنوان حیوان خانگی دارایی بزرگی محسوب می شود.
سگ خانگی (گرگ اهلی) طی هزاران سال تکامل، یادگرفت برای حفظ بقای خود نیاز به سازگاری با جامعۀ بشری دارد.
از آنجایی که نمی توان کتمان کرد که ریشۀ تمام نژادهای سگ، ژن های گرگ است باید بدانیم که غرایز اصلی سگها نیز همان غرایز گرگها می باشد. به زبان ساده تر در اعماق وجود هر سگ یک گرگ نهفته است.

مطالعه بر روی سگهای وحشی و اهلی نشان داده که آنها نیز مانند گرگ ها به صورت اجتماعی زندگی می کنند و پایبند نظم اجتماعی هستند. مانند گروه گرگ ها رهبر گروه آلفا است، یعنی بهترین رئیس و بهترین و قوی ترین سگ. بهترین از هر چیزی برای او است. بهترین غذا، بهترین مکان استراحت، بهترین اسباب بازی و هر چیز دیگر. سگ رهبر در هر کاری پیشقدم گروه است. او اول غذا می خورد، اول وارد و یا خارج می شود، جلو تر از بقیه حرکت می کند، اولین جلب توجه و محبت باید برای او باشد و همۀ سگهای گروه باید به او احترام گذاشته و خواسته های او را انجام دهند چون او سگ آلفا است. هر سگی که اقتدار سگ آلفا را به چالش بکشد سریعا مورد تنبیه فیزیکی قرار میگیرد تا جایگاه واقعی خود را در گروه بیاد آورد.

تمام این تعاریف لازم بود تا صاحب، ابتدا دید سگ خود در زندگی اجتماعی بشناسد. زمانی که سگی (چه در تولگی و چه در سن بلوغ) وارد خانه ای میشود در اصل خود را تازه واردی در یک گروه می بیند. شاید این لفظ برای صاحبان زیاد جالب نباشد اما سگ، خانوادۀ شما را گله ای جدید میداند.


سگ در زمانی که وارد خانواده میشود باید جایگاهی مشخص از لحاظ قدرتی بدست آورد تا صاحب بتواند کنترل کاملی بر روی آن داشته باشد اما هر سگی دارای پیشینه و خصوصیات اخلاقی متفاوت است که این تفاوت حتی در گونه های مشابه متغییر است.
اما به طور کلی از لحاظ قدرت آلفا بودن می توان آنها را به 3 گروه اصلی تقسیم بندی کرد که عبارتند از: مطیع، اجتماع نورد (کوه نوردان اجتماعی)، رهبران ذاتی.
سگ های مطیع: بسیاری از سگ ها را می توان به راحتی در سطوحی پایین تر از افراد خانواده قرار داد و هیچ تلاشی برای تغییر رتبۀ خود در گروه ندارند و کاملا فرمانپذیر و بی اقتدار هستند. در بین افراد این گروه از سگ ها معمولا به سگ خوب معروف هستند و از آنجایی که به راحتی فرامین را اطاعت می کنند برای افراد مبتدی نگهداری از آنها بسیار ساده و مناسب می باشد.

اجتماع نوردان (کوه نوردان اجتماعی): این گروه از سگ ها در ابتدا (در زمان تولگی و یا در ابتدای ورود به خانواده) پایین ترین سطح اجتماعی در گروه را می پذیرند اما به مرور زمان تغییر رتبه پیدا می کنند . آنها همیشه به دنبال راهی برای بالا بردن سطح اجتماعی خود هستند به همین علت به آنها لغب اجتماع نوردان داده می شود. این گروه را معمولا افراد سگ هایی لجباز و لوس می شناسند.

رهبران ذاتی: این سگ ها از همان ابتدا به خوبی در رتبه های پایین گروه جای نمی گیرند. برخی از آنها به طور غریزی و طبیعی رهبر متولد می شوند و همیشه برای به چالش کشیدن آلفا بودن رهبر انسانی خود در تلاش هستند. این گروه همان سگ هایی هستند که افراد آنها را بد و خشن می دانند.
سگ هایی که در گروه اجتماع نوردان و رهبران ذاتی قرار دارند بی شک می توانند برای خانواده هایی که از غرایز طبیعی و طبقه بندی در گروه سگ ها بی اطلاع هستند مشکلات زیادی بوجود آورند. از آنجا که این مبحث بسیار مهم است دوباره تک تک رفتارهای سگ آلفا در خانواده و گروه واقعی را مورد بررسی قرار می دهیم.

برخی از خانواده ها با قرار دادن امتیازات ویژه، تشویق کردن های نامناسب بدون آنکه متوجه شوند سگ را به راس گروه هدایت می کنند و یا رفتاری دارند که باعث می شود سگ بجای آنکه زیر دستشان باشد جایگاهی برابر با افراد خانواده بدست آورد. مانند اجازۀ خوابیدن و یا نشستن سگ برروی تخت و مبل صاحب، بغل کردن و بوسیدن سگ.
تمام این رفتارها اعمالی است که سگ های ضعیف در برابر سگ آلفا در یک گروه واقعی انجام می دهند.

زمانی که سگی فرمانی را انجام نمی دهد و صاحب بدون هیچ مقاومتی رهایش می کند همین عمل ساده سبب می شود سگ دلیلی برای یادگیری و اجرای فرمانها را نداشته باشد درحالی که در یک گروه واقعی، هیچ سگی جز سگ آلفا حق قانون گذاری ندارد و هیچ سگی اجازۀ سرپیچی از فرمان را ندارد.

همانطور که قبلا اشاره شد آلفا بودن سگ هیچ ارتباطی به جثه و نژاد ندارد. حتی یک شی هوا هوای کوچک می تواند یک رهبر مستبد و قوی باشد تا جایی که می گویند درون هر شی هوا هوا یک هیتر است!
در واقع مردم بیشتر تمایل دارند برای کودکان خود سگ هایی با جثۀ کوچک تهیه کنند در صورتی که این گروه از سگ ها بیشتر احساس غالب بودن را دارا هستند و توانایی بیشتری در کنترل انسانها دارند.

سگ های آلفا اغلب حیوانات خانگی خوبی به نظر می رسند. آنها اعتماد به نفس بالایی دارند، خجالتی نیستند، باهوش تر از حد متوسط هستند، خون گرم و مهربان رفتار می کنند. آنها با کودکان رفتار فوق العاده ای دارند و با غریبه ها خوب هستند. در واقع همه چیز در ارتباط با آنها فقط خوب به نظر می رسد تا زمانی که فردی رفتار و یا کاری انجام دهد که مورد علاقۀ آنها نباشد و یا نخواهند فرمانی را انجام دهند. مانند دست زدن به ظرف غذایش در این زمان است که سگ شروع به غرش می کند و یا رفتار خشن از خود نشان می دهد وحتی به افراد حمله می کند و هیچ کس نمی داند علت این تغییر رفتار ناگهانی چیست!!

در یک گروه واقعی سگ آلفا برای هیچ عملی به دیگر سگ ها توضیحی نمی دهد. هیچ سگی به او دستور نمی دهد و یا به او نمی گوید چه کاری را باید انجام دهد. تمام سگ های گروه باید به او احترام بگذارند. اگر سگی در گروه انقدر بی تجربه باشد که برای گرفتن استخوان و یا جای خواب مورد علاقۀ سگ رهبر، آۀفا بودن او را به چالش بکشد سگ آلفا با نگاه هایی خیره و یا غرغر کردن های مداوم او را به جای خود بر می گرداند و اگر اطاعت صورت نگیرد سگ آلفا رهبریت خود را با دندانهایش به او تحمیل می کند. این رفتار در جهان سگ ها بسیار طبیعی و غریزی است اما در یک خانوادۀ انسانی این رفتار می تواند بسیار غیرقابل قبول و خطرناک باشد.

این یک واقعیت است که سگ ها به رهبر نیاز دارند. داشتن جایگاه در گروه برای سگ ها یک نیاز غریزی است. آنها در گروه خود امنیت می خواهند و داشتن جایگاهی به آنها نشان میدهد که رهبر گروه چه انتظاراتی از آنها دارد. بسیاری از سگ ها نمی خواهند که آلفا باشند، آنها می خواهند فرد دیگری برایشان تصمیم گیری کند و دستور دهد. اما اگر صاحب خود را به عنوان رهبر انتخاب نکند، سگ مجبور میشود خود نقش رهبر را بر عهده بگیرد. اگر سگ شما تبدیل به آلفا شود، او به عنوان یک رهبر با شما مهربان است اما ممکن است گاهی خیرخواه باشد و گاهی مستبد و پرخاشگر.

اگر شما فکر می کنید سگتان در خانواده آلفا شده است احتما همین طور است. 
اگر سگ شما در خانواده فقط به یک یا دو نفر از اعضای خانواده احترام می گذارد و فقط از فرمان های آنها اطاعت می کند و نسبت به دیگر افراد خانواده این حالت را ندارد، شما هنوز با مشکل روبرو هستید. سگ یک خانواده باید در انتهای گروه خانواده قرار داشته باشد نه در بالا و یا جایی میان افراد گروه.

صاحب به عنوان رهبر گروه باید بتواند با تابع کردن سگ نسبت به فرمانهایش جایگاه افراد خانواده را بالاتر قرار داده و به او نشان دهید که سگ بودن به چه معنی است. 

سگ مادر خیلی زود به توله هایش نشان می دهد که او آلفا است و باید همه از مادر حرف شنوی داشته باشند و به او احترام بگذارند. از همان ابتدا توله متوجه می شود مکان و بستر امن او به دلیل حضور مادر است و همین باعث می شود توله آزادانه رشد کند، یادبگیرد، بازی کند و از این شرایط لذت ببرد در اصل سگ شما هم مانند همان توله نمی خواهد مسئولیت آلفا بودن را داشته باشد زیرا آلفا بودن نیاز به تصمیم گیری، دفاع از موقعیت و قدرت دارد. سگ می خواهد رهبری داشته باشد که از او پیروی کند و با وجود چنین رهبری است که می تواند نقس یک سگ آزاد و بدون مسئولیت را داشته باشد.
____________________________
ترجمه و تدوین+اطلاعات شخصی: سارا رنجبر

PersianPet Forum - www.mypet.ir http://persianpet.org/forum/thread130655.html#ixzz2eu8gySF6 
Under Creative Commons License: Attribution 
Follow us: @persianpet on Twitter | mypersianpet on Facebook