بسیاری از صاحبان حیوانات خانگی با این سناریو درگیر هستند: “خرگوشی که همیشه به طور عالی و بدون خطا از جعبه خاکش استفاده می‌کرده است و حالا به طور ناگهانی بر روی مبل می‌جهد و بر روی آن ادرار می‌کند.” این شرایط، یک وضعیت ناامیدکننده است و به هر حال در محیط خانه ما اتفاق افتاده است. خرگوش ها مکان‌هایی را که شما اغلب بر روی آن می‌نشینید(مانند مبلمان و تخت) را علامت گذاری می‌کنند تا به شما بگویند در این رابطه من غالب هستم و فضای تو اکنون در اختیار من است. با مشاهده ادرار نابه‌جای خرگوش تان بر روی مبل، تخت یا فرش ممکن است کاملا مستاصل شوید. ادرار نابه‌جا می‌تواند به سرعت عادت استفاده از جعبه خاک خرگوش‌تان را تغییر دهد و تمام آسایش شما را با اضطراب درباره‌ی ادرار نابه‌جای بعدی او از بین ببرد. در این مقاله در مورد علت این رفتار صحبت می کنیم و به صاحبان خرگوش‌ها چند راه حل برای توقف ادرار نابه‌جای خرگوش پیشنهاد می‌دهیم:

خرگوش‌ها به طور طبیعی حیوانات تمیزی هستند. در نتیجه اگر خرگوش شما  از جایی به‌ جز جعبه خاکش استفاده می‌کند، مهم است که علت این رفتار او را بفهمید تا بتوانید تغییرات لازم برای متوقف کردن او را اعمال کنید. این رفتار می‌تواند علل بسیاری داشته باشد. از جمله دلایل رایج آن می‌توان به تغییراتی در خانه‌تان که باعث شکسته شدن عادت استفاده از جعبه خاک او می‌گردد، نشانه‌گذاری قلمرو خود از یک فضای مشترک، تغییرات روانی مانند بی‌اختیاری ناشی از بیماری یا بلوغ در خرگو‌ش‌های جوان می باشد. اگر خرگوش شما شروع به ادرار و مدفوع کردن در اطراف خانه‌تان کرد، دستپاچه نشوید. این چیزیست که ممکن است هر چند وقت یکبار اتفاق بیفتد. در این مقاله ما راهکارهای  بسیاری که حاصل تجربه ی صاحبان خرگو‌ش‌هاست را برای برگرداندن اوضاع خانه‌تان به حالت معمولش ارائه کرده‌ایم.

در این شرایط چه اقداماتی باید انجام دهید؟
اگر در وسط این کار( ادرار نابه‌جای خرگوش ) او را مشاهده کردید، بسیار مهم است که بلافاصله عکس العمل نشان دهید. هرگز بلند فریاد نزنید و یا با خشونت دست‌هایتان را به هم نزنید. آنها قدرت شنوایی بسیار حساسی دارند و این کار شما باعث به وجود آمدن استرس زیادی در آن‌ها می‌شود. هرگز خرگوش خود را نزنید و یا با زور او را نرانید. آنها به آسانی منظور شما را متوجه نمی‌شوند. این قبیل از اقدامات تربیتی بیشتر برای سگ‌ها رایج است و در یک دوره‌ی طولانی مدت تنبیه‌های سخت می‌تواند آن‌ها را نسبت به شما ترسو و یا حتی تهاجمی کند. در عوض نام آن‌ها را بیاورید و با صدایی محکم بگویید نه! و حتی آن را چند بار تکرار کنید. آنها را از زمین بلند کنید و به محفظه یا محیطی که آنها نتوانند دوباره به اتاقی که در آن بودند برگردند، منتقل کنید. این کار به آن‌ها آموزش می‌دهد که اگر این کار را دوباره تکرار کنند از برخی چیز ها محروم خواهند شد و همچنین به شما این فرصت را می‌دهد که بتوانید آن محل را  تمیز کنید. اگر شما برای بیش از چند ثانیه آن‌ها‌ را به حال خودشان رها کنید و سپس این اقدامات را انجام دهید، خرگوش شما هرگز متوجه نمی‌شود که چرا تنبیه شده و این موضوع می‌تواند اثرات سوء بسیاری داشته باشد. بسیار مهم است که هر گونه بو در محلی که ادرار نابه‌جا صورت گرفته را از بین ببرید. در غیر این صورت خرگوش به رفتن به همانجا و ادرار کردن در آن نقطه ادامه خواهد داد. اگر تنها چند فضله افتاد آنها را به جعبه خاک منتقل کنید و محل را به سرعت با استفاده از اسپری خوشبو کننده و یک پارچه تمیز کنید. اگر لکه‌ی بسیار کوچکی است بسیار مهم است که هرگونه روکش قابل جدا شدن را بشوریید، هرجایی که مرطوب شده است را در آب بخیسانید و دوباره سطح را با اسپری خوشبو کننده تمییز کنید.

نشانه گذاری (Marking) محدوده ی قلمرو :
خرگوش‎ها نیز مانند سایر حیوانات خانگی دوست دارند که محدوده‌ی محل زندگی‌شان در بین ما را مشخص کنند. محل‌هایی از خانه شما که خرگوش شما مجاز به وارد شدن نیست و یا محل هایی که شما به مدت طولانی در آن حضور دارید: مانند مبل یا تخت، اولین مکان‌ها به هدف نشانه‌گذاری است. زمانی که خرگوش شما به این محل ها دسترسی پیدا کند( مخصوصا زمانی که شما حضور نداشته باشید )، آنها تمایل داریند این محل ها را با بوی خودشان نشانه گذاری کنند و یکی از راه های شدید آن ادرار یا مدفوع کردن در آن محل می باشد. اگر این مورد اتفاق افتاد بسیار مهم است که هر گونه بو را به طور کامل از بین ببرید تا از بازگشت و نشانه گذاری بیشتر خرگوش جلو گیری به عمل آورید. انجام این کار برای دور نگه‌داشتن خرگوش از محل تا زمانیکه این موضوع را فراموش کند بهترین راهکار است. سپس با نظارت کامل او را می‌توانید به محلی که ادرار نابه‌جا رخ داده است، راه دهید.

تغییراتی در خانه‌تان می‌تواند آموزش‌های استفاده از جعبه خاک را برهم زند :
اگر شما به خانه جدید آمده‌اید، یا محل جعبه خاک خرگوش را تغییر داده‌اید و یا فضای بیشتری از خانه‌تان را با خرگوش‌تان شریک شده‌اید؛ تمامی این تغییرات می‌تواند باعث گیج شدن او شود. حتی گاهی جابه‌جا کردن مبلمان و وسایل خانه می‌تواند اثر تمام آموزش های استفاده از جعبه ی خاک خرگوش شما را از بین ببرد. اگر آنها نتوانند به راحتی محل جعبه خاک خود را پیدا کنند ممکن است در صدد مشخص کردن قلمرو جدیدی برآیند. درصورتیکه فکر می‌کنید ادرار نابه‌جای او به این علت است می‌توانید این راهکارها را امتحان کنید:

اگر شما با این موضوع که خرگوش‌تان خودش محل جعبه خاکش را تعیین کند مشکلی ندارید، یک جعبه خاک ثانی در محل جدیدی که برای فضولات خود تعیین کرده است قرار دهید. احتمال دارد که آن‌ها به طور ناگهانی جعبه خاک قبلی خود را رها کرده و شما بتوانید آن‌ را به مرور زمان حذف کنید.

اگر به تازگی به خرگوش خود فضای بیشتری از خانه‌تان را برای گشتن و پرسه زدن داده‌اید و محل جعبه خاک از بعضی نقاط این فضا دور به حساب می‌آید؛ می‌توانید برای کاهش ادرار نابه‌جای خرگوش ، دو جعبه خاک در دو انتهای فضای او قرار دهید. در صورتیکه خرگوش آموزش‌های خود را فراموش کرده بود باید دوباره از ابتدا آموزش استفاده از جعبه خاک به خرگوش بدهید. مطمئن شوید که به طور پیوسته خرگوش خود را به سمت جعبه خاک هدایت می‌کنید و مقداری غذا در کنار جعبه خاک برایش قرار می‌دهید تا او را به گذراندن زمان بیشتر در آن محل تشویق کنید. همچنین به طور کامل اثر هرگونه فضولات و ادرار نابه‌جا را پاک کنید.

عقیم سازی برای کاهش ادرار نابه‌جای خرگوش :
بلوغ در خرگش‌های جوان می‌تواند تاثیرات منفی بر روی عادات توالت رفتن آن‌ها بگذارد و در خرگوش های عقیم نشده ممکن است مشکلات ادراری ظاهر شود. در اکثر موارد عقیم کردن آن‌ها باعث به وجود آمدن عادات پایدار در استفاده از جعبه خاک می‌گردد. به همین دلیل و بسیاری دلایل دیگر که باعث ماندگاری سلامت و شادابی خرگوش شما می‌شود، عقیم سازی آن‌ها را به شما توصیه می‌کنیم.

هشیار باشید :
پیش‌بینی کردن ادرار نابه‌جای خرگوش تان می‌تواند در زمانیکه او در حال یاد گرفتن محل جعبه خاک خود است مفید واقع شود. برای مثال اگر خرگوش شما برای مدت طولانی بیرون از خانه بوده احتمالا وقت آن است که از جعبه خاک خود استفاده کند. چشم از او برندارید. اگر او بعد از آن که شما از روی مبل بلند شدید بر روی مبل پرید و به طرف گوشه‌ی آن، در جایی که کوسن‌ها قرار دارند رفت و پشت خود را به طرف گوشه‌ی مبل کرد و حالتی که در جعبه‌ی خاک می گیرد را داشت، شما باید وارد عمل شوید. زمانیکه احساس می‌کنید موقع ادرار کردن اوست بهترین کار هدایت خرگوش به سمت جعبه خاک است. جعبه خاک را در نزدیکی خود قرار دهید. بدین ترتیب می‌توانید خرگوش خود را سریع‌تر به آنجا هدایت کنید.

راه دیگر برای تشویق خرگوش‌تان این است که هر زمان که او را در حال استفاده از جعبه خاک دیدید، از یک اصطلاح تشویقی استفاده نمایید. بدین ترتیب هر وقت که برای ادرار کردن در جعبه خاک نبود و خواستید او را به آنجا هدایت کنید، در طول مسیر آن اصطلاح را تکرار کنید و این به خرگوش شما کمک می کند تا متوجه شود قصد شما از جابجا کردن او چیست. به مقدار کافی برای آموزش او زمان صرف کنید. با صبر و آموزش به اندازه کافی خرگوش یاد می‌گیرد که در صورتیکه به توالت احتیاج داشت با پای خودش به آنجا برود. به طور طبیعی خرگوش شما دوست دارد که محل توالتش را خودش انتخاب کند. در نتیجه زمانیکه برای این موضوع خودتان شخصا تصمیم می‌گیرید مقداری زمان می‌برد که مطمئن شوید خرگوش نیز همان مکان را در ذهن دارد. در غیر این صورت نقاط دیگری که دوست دارد را انتخاب خواهد کرد و ادرار نابه‌جای خرگوش را به دنبال خواهد داشت.

جعبه خاک خرگوش

همیشه جعبه خاک او را در محلی مقابل یک دیوار یا در یک گوشه که خرگوش‌تان در آنجا آشفته نشود و احساس اطمینان کند قرار دهید. اگر یک محیط بسته درون خانه‌تان مخصوص خرگوش است، این محل بهترین نقطه برای قرار دادن جعبه خاک است. همچنین قرار دادن ظرف غذا در کنار جعبه خاک و علوفه خشک در بالای آن میتواند مفید باشد زیرا خرگوش می تواند در آن بنشیند و مشغول خوردن شود. زمانی که خرگوش شما درون جعبه خاک قرار دارد مطمئن شوید که همیشه از تحسین، کلمات محبت آمیز و تشویقی برخوردار است.

تغییرات در عادات استفاده از جعبه خاک می‌تواند به علت مشکلات سلامتی ناشی از بالا رفتن سن باشد :
مشکلات در استفاده از جعبه خاک و ادرار نابه‌جای خرگوش می‌تواند ناشی از تغییرات ویژه‌ی کهولت سن و کند شدن طبیعی خرگوش مسن باشد. در این موارد انتخاب جعبه خاک بزرگتر با لبه‌های کوتاه‌تر و اطمینان از دسترسی آسان خرگوش به آن می‌تواند مفید واقع شود. اگر شما بیشتر نگران این موضوع هستید یک دامپزشک متخصص نیز می‌تواند به شما توصیه‌هایی داشته باشد.