این روزها مصرف محصولات
رژیمی بازار گرمی پیدا كرده است.
این‌بار می‌خواهیم در مورد
نان رژیمی صحبت كنیم و در مورد ویژگی‌های آن از دكتر نسرین امیدوار، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و استاد انستیتو تحقیقات تغذیه كشور و دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی سوال‌هایی پرسیده‌ایم كه ایشان چنین پاسخ داده‌اند:
سلامت: خانم دكتر! به چه نانی می‌گوییم رژیمی؟
واژه
رژیمی كه به نان‌ها اطلاق می‌شود در اصطلاح عمومی یك واژه كاملا دقیق نیست. باید ببینیم چه نانی برای چه فردی و با چه شرایطی مناسب است؟
در اصطلاح عامیانه، وقتی می‌گوییم رژیمی، منظورمان این است که آن ماده غذایی كم‌كالری است. نانهای كم‌كالری و مناسب برای كاهش وزن نانهایی هستند كه به هر شكلی میزان فیبر یا سبوس آنها بیشتر شده است. به عبارتی نانهایی كه سبوس بالا دارند چون چگالی انرژی در آنها كمتر است، نانهایی هستند كه برای رژیم‌های كم‌كالری مناسب‌ترند، سریع‌تر هم دفع می‌شوند و به سوخت‌وساز و حتی چربی‌سوزی كمك می‌كنند.
سلامت: منظورتان چیست كه ببینیم چه نانی برای چه شرایطی مناسب است؟
ما نانهایی داریم كه برای بیماری‌های خاص مناسبند و در واقع برای
رژیمی خاص تهیه می‌شوند. مثلا نانهایی كه سدیم آنها كمتر است و اصطلاحا به آنها نانهای كم‌نمك می‌گویند برای مبتلایان به فشارخون مناسب هستند یا نانهای جو كه ضمن داشتن سبوس بالا در پایین‌آوردن كلسترول موثرند. چند مطالعه در ایران این موضوع را نشان داده است كه
نان جوی دوسر كاهنده كلسترول است و در بیماری‌هایی كه لازم است كلسترول فرد پایین بیاید، مصرف آن توصیه می‌شود.
سلامت: برخی از نان‌ها در بازار حاوی سبزی‌ها یا مغز دانه‌ها هستند. این نان‌ها هم در بخش نانهای رژیمی دسته‌بندی می‌شوند؟
بله، نانهایی كه به آنها مغز دانه‌ها اضافه شده و حاوی دانه آفتابگردان یا ذرت و... هستند نیز نانهای
رژیمی محسوب می‌شوند و علاوه بر اینكه انرژی به ما می‌رسانند و ویتامین‌های معمول
نان مثل ویتامین‌های گروه B را دارا هستند، این مزیت را دارند كه دانه‌های روغنی مفید به آنها اضافه می‌شود و در نتیجه تاحدی اسیدهای چرب ضروری را به بدن می‌رسانند.
سلامت: پس نان رژیمی برخلاف باور عموم همیشه لاغركننده نیست؟
نه، با این دید باید به
نان رژیمی نگاه كرد كه نانهایی كه به جای
نان سفید موجود در بازار یا از آرد سبوس‌دار یا از مخلوط‌هایی مثل مخلوط سبزی‌ها یا دانه‌های گیاهی در آنها استفاده شده است غنی‌تر از
نان معمولی‌اند و مواد مغذی بیشتری دارند پس نانهای سالم‌تری هستند و هر كدام برای رژیم خاص و شرایط خاص مفیدند.
سلامت: وقتی می‌خواهیم یك نان رژیمی تهیه كنیم باید به چه نكاتی حین خرید توجه كنیم؟
به عنوان مصرف‌كننده اول باید نگاه كنیم كه مقدار سبوس هر كدام چقدر است. سبوس‌دار بودن
نان مزیتی است كه باعث مناسب شدن آن برای رژیم غذایی می‌شود. سبوس یا فیبر یك ماده بسیار مهم است كه باید در طول روز دریافت شود.
سلامت: نانهایی كه به عنوان رژیمی در بازار ایران موجودند نان جو، برنج و گندم هستند. مصرف آنها به چه افرادی توصیه می‌شود؟
همان‌طور كه گفته شد
نان جو به ویژه
نان جوی دوسر در تعادل چربی و كاهش كلسترول موثر است.
نان برنج برای تغییر ذائقه و تنوع خوب است اما مشكل
نان برنج و گندم این است كه وقتی از گندم و برنج، سبوس گرفته می‌شود، مواد دیگری مثل ویتامین‌های گروه B هم همراه سبوس جدا می‌شود و متاسفانه این مواد دوباره به آرد برگردانده نمی‌شود. در بسیاری از كشورهای دنیا برگرداندن موادی كه در دانه اولیه بوده، اجباری است. امیدواریم این عمل كه به آن غنی‌سازی دانه و آرد می‌گوییم در ایران هم اجباری و قانونی شود.
سلامت: پس نانهای بدون سبوس ما غنی نیستند؟
نه، اضافه شدن سبوس، دانه‌های گیاهی و سبزی‌ها به
نان می‌تواند كمك كند كه برخی مواد مغذی به
نان افزوده شده و سبب غنی‌شدن آن شود.
سلامت: می‌توانیم بگوییم مصرف نان جو بر نان برنج و گندم ارجحیت دارد؟
نه، همه نان‌ها در هر نوعی كه باشند ارزش غذایی خودشان را دارند و نمی‌توان گفت كدام
نان بر دیگری ارجحیت دارد. باید در برنامه غذایی‌مان انواع نان‌ها را بگنجانیم و هنگام مصرف و خرید دقت كنیم نانی كه تهیه می‌كنیم فاقد جوش‌شیرین، حاوی سبوس و دانه‌های گیاهی باشد.
سلامت: نانهای نازك و تردی كه به‌عنوان نان رژیمی به فروش می‌رسند چه ویژگی‌هایی دارند؟ آیا كالری آنها از نان تازه كمتر است؟
نانهای نازك و تردی كه در بازار موجود هستند در میان مردم به عنوان
نان رژیمی شهرت یافته‌اند. این نان‌ها از خانواده لواش است و چون خشك هستند مدت زمان نگهداری بالاتری دارند. تنوعی كه در این نان‌ها ایجاد شده و دانه‌های مختلف و سبزی‌هایی كه به آنها افزوده شده باعث می‌شود فكر كنیم این نان‌ها رژیمی‌اند در حالی كه كالری این نان‌ها و مقدار مصرف آنها تفاوتی با
نان معمولی ندارد و باید به میزان
نان لواش مصرف شوند. جالب است بدانید كه هر 4 كف دست
نان لواش یك واحد
نان به حساب آمده و 80 كیلوكالری انرژی دارد. برخی افراد به خیال اینكه
نان خشك كالری كمتری دارد آن را به عنوان تنقلات و اسنك به مقدار زیاد مصرف می‌كنند. البته
نان ترد و خشك اسنك خوبی است به شرطی كه به اندازه مصرف شود.