شایع‌ترین علت آن تحریكات عصبی است كه در نتیجه استرس و تنش‌های روحی به وجود می‌آید، اما بین سردردها یك نوع سردرد وجود دارد كه جزو سردردهای وخیم به حساب می‌آید و معمولا صبح‌ها به صورت ناگهانی و با علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ جهنده و افزایش فشار مغزی بروز می‌كند.
در این حالت بیمار باید هرچه سریع‌تر به پزشك مراجعه كند، زیرا فشار خون بالا، سرگیجه، دوبینی و ابهام در تكلم از علائمی است كه باید جدی گرفته شود.
علت این نوع سردرد می‌تواند خونریزی، آبسه یا حتی تومور مغزی باشد. در این حالت، سردرد چنان ناگهانی و شدید است كه آن را به غرش رعد تشبیه می‌كنند.
شاید شما هم جزو آن دسته افرادی باشید كه اگر باد سرد به صورتتان بخورد، دچار سردرد می‌شوید. این سردرد ـ كه به آن سردرد ناشی از سینوزیت یا التهاب سینوس‌ها می‌گویند ـ با علائمی مانند خلط و ترشح در ناحیه پشت حلق همراه است.
در این شرایط پزشك با گرفتن اسكن و رادیوگرافی از سینوس‌ها می‌تواند به تشخیص قطعی برسد. بد نیست بدانید، همیشه سردرد ناشی از ابتلا به بیماری نیست و گاهی با خوردن برخی مواد غذایی ممكن است دچار سردرد شوید.
مواد غذایی تیرامین‌زا مانند پنیر كه باعث افزایش ماده‌ای به نام سروتونین، آدرنالین یا نورآدرنالین در خون می‌شود، سردرد را ایجاد می‌كند.
مصرف مواد غذایی مانند سوسیس، شكلات، قهوه و چای و كولا یا مشروبات الكلی هم می‌تواند برخی افراد را دچار سردرد كند.
این نوع سردرد به علت گشادی عروق ـ كه در نتیجه آزاد شدن مواد اسیدآمینه تیرامین در خون است ـ به وجود می‌آید.
نوع دیگر سردرد كه به سردرد كششی معروف است، به دلیل استفاده از وسایلی مانند رایانه یا رانندگی طولانی‌مدت ـ كه كشش و فشار زیادی به عضلات سر و گردن وارد می‌كند ـ ایجاد می‌شود.
گاهی هم سردرد به دلیل خستگی و كشش عضلات چشم به وجود می‌آید؛ مثل كسانی كه با وجود اختلالات بینایی مانند نزدیك‌بینی یا دوربینی از عینك استفاده نمی‌كنند.
این افراد به علت فشاری كه برای دیدن اشیاء به عضلات چشم وارد می‌كنند، دچار سردرد می‌شوند. بعضی بیماران از سردرد در ناحیه فكی و گیجگاهی شكایت می‌كنند. این نوع سردرد در نتیجه التهاب ناحیه فكی به وجود می‌آید و به آن آرتریت فكی می‌گویند.
سردردهای ناشی از مسمومیت و استنشاق هوای آلوده به دلیل آلودگی هوای شهرهای بزرگ نیز این روزها شایع است. اما از شایع‌ترین سردردها كه بخصوص بین جوانان زیاد دیده می‌شود، میگرن است.
علت این نوع سردرد گشادی عروق مغز در اثر آزاد شدن موادی به نام كته كولامین وسروتونین در خون است كه با علائمی مانند سردردهای یكطرفه، تهوع، استفراغ، اختلالات بینایی و ترس از نور همراه است و حتی گاهی آفتاب شدید می‌تواند این سردرد را تشدید كند و معمولا چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌كشد و بیمار حالت عصبی پیدا می‌كند تا جایی كه ممكن است قادر به حرف زدن نباشد و بخواهد به محیط آرام و دور از نور پناه ببرد.
سردردهای میگرنی تا 18 ساعت هم طول می‌كشد و گاهی چنان شدت می‌یابد كه بیمار می‌تواند نبض عروق را در گیجگاه حس خود كند.
سردرد از دیدگاه طب سنتی
از نظر طب سنتی سردرد به دو علت به وجود می‌آید؛ یكی به علت افزایش فعالیت در سیستم یانگ ـ كه همان كبد، كلیه و طحال است ـ ایجاد می‌شود. در واقع كسانی كه به علت افزایش فعالیت یانگ دچار سردرد می‌شوند، افرادی هستند كه داخل بدن احساس گرما می‌كنند و از هوای سرد لذت می‌برند.
از دیگر ویژگی‌های این افراد این است كه خیلی عصبی هستند و زبانی قرمز و نبضی قوی دارند و مانند این است كه فشار خون از سوراخی كوچك عبور می‌كند كه در اصطلاح به این نبض‌ها نبض اسكورلینگ می‌گویند.
نوع دیگری از سردرد در افرادی دیده می‌شود كه اغلب احساس سرما و لرز دارند و برعكس گروه اول گرایش به گرما دارند و از گرما لذت می‌برند. زبان آنها رنگ پریده است و نبضی بسیار ضعیف دارند و به اصطلاح به آن، نبض نخی‌شكل می‌گویند و این نشان‌دهنده این است كه چنین افرادی كمبود یین دارند یعنی میزان جریان خون و انرژی كلیه‌شان پایین است.
طب سوزنی در درمان سردردهای غیرعضوی مانند سردرد به دلیل فشار عروق بر روی گردن ـ كه در نتیجه دیسك گردن یا آرتروز گردن ایجاد می‌شود ـ خیلی موفق بوده است.
مكانیسم عمل به این صورت است كه با كمك طب سوزنی كورتیكو استروئیدهای طبیعی بدن بالا می‌رود و حالت ضدالتهابی در بدن ایجاد می‌شود و در نتیجه فشار روی عروق كم و تا میزان زیادی سردرد كم می‌شود.
البته هستند افرادی كه سردرد آنان چند عاملی است؛ مثلا هم از سینوزیت رنج می‌برند و هم میگرن و تنش‌های عصبی علت سردرد آنهاست. اینجاست كه یك پزشك حاذق با معاینه دقیق می‌تواند سردرد را ریشه‌یابی كند.
بنابراین پزشكی كه در زمینه طب سوزنی فعالیت می‌كند، لازم است به تمام آزمایش‌های پاراكلینیك آشنا باشد؛ یعنی براحتی بتواند از ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسكن و علائم رادیولوژی و آزمایشگاهی بیمار سر در آورد.
گاهی یك افزایش چربی ساده می‌تواند باعث سردرد شود یا كاهش قند خون یا كم‌خونی سردرد می‌آورد بنابراین پزشك متخصص طب سوزنی با توجه به شرح حال بیمار و معاینات دقیق و در صورت لزوم بررسی‌های دقیق آزمایشگاهی می‌تواند بیماری را شناسایی و نقاط طب سوزنی مربوطه را انتخاب كند.
نقاط طب سوزنی برای این افراد به دو دسته تقسیم می‌شود. نقاط انتهایی كه در انتهای دست و پا قرار گرفته و نقاط فوكال كه مربوط به درد بیمار است.
این نقاط در مناطق درد وجود دارد؛ مثلا برای فردی كه سردرد دارد، این نقاط در ناحیه گوش، پشت گردن و جلوی سر قرار دارد كه همان انتهای پایانه‌های عصبی هستند.
این نقاط روی مریدین‌هایی قرار دارد كه به اعضا یا ارگان‌های مربوطه مانند كلیه یا كبد مربوط می‌شود و با تحریك این نقاط میزان جریان خون و انرژی در ارگان‌هایی كه باعث سردرد شده تنظیم می‌شود. یكی از این نقاط كه بین دو ابرو قرار دارد، برای درمان میگرن به كار می‌رود.
بعضی نقاط هم به سیستم عصبی مركزی (مغز و نخاع) مربوط می‌شود كه از آن برای متعادل كردن میزان جریان و انرژی در سیستم اعصاب و حفظ تعادل بیمار استفاده می‌شود؛ مثلا اگر بیماری دچار سرگیجه است، علاوه بر نقاط سردرد باید نقاط مربوط به تعادل گوش داخلی یا نقاط مربوط به تعادل مخچه‌ای را با سوزن‌های مخصوص طب سوزنی تحریك كنیم.
علاوه بر سوزن گاهی می‌توان از الكتریسیته در این نقاط استفاده كرد. البته الكتریسیته باید با جریان متناسب و با توجه به وضعیت و تحمل بیمار استفاده شود. جریان الكتریسیته میزان آندورفین، داینورفین، بتاآندورفین، آنكفارین و كورتیكواستروئیدهای طبیعی را در بدن افزایش می‌دهد.
همچنین برای افزایش آرامش و كنترل سیستم اعصاب داخلی و غدد مربوطه با تحریك نقاطی در گوش، جریان خون وانرژی در ارگان‌ها تنظیم می‌شود. یعنی تعادل در سیستم یین و یانگ و انرژی و جریان خون در ارگان‌ها برقرار می‌شود.
رفع همزمان اختلالات به كمك طب سوزنی
معمولا بعد از انجام طب سوزنی برای درمان سردرد، علاوه بر برطرف شدن سردرد و احساس آرامش، چنانچه بیمار از اختلالات دیگری مانند اختلال خواب یا اختلال پریود هم رنج می‌برده، این مشكلات نیز برطرف می‌شود و حتی در مواردی دیده شده كه میزان تحریك‌پذیری بیمار به برخی مواد كه قبلا به آنها حساس بوده كم می‌شود یا كاملا از بین می‌رود یا حالت تهوع وی نیز از بین می‌رود.
دوره درمان برای تمام بیماری‌ها شامل سه دوره ده جلسه‌ای است كه سه روز در هفته و به طور منظم باید انجام شود.
معمولا بعد از ده جلسه آثار بهبود در بیمار مشاهده می‌شود. دوره‌های دوم یا سوم به منظور پیشگیری از عود بیماری توصیه می‌شود كه چنانچه بیمار این جلسات را با پشتكار و نظم انجام دهد، به بهبود كامل می‌رسد.
سردرد از جمله بیماری‌هایی است كه معمولا با گذراندن سه دوره درمانی طب سوزنی كمتر عود می‌كند، مگر این‌كه حوادثی به بیمار شوك و تنش وارد كرده، به عود بیماری منجر شود.
به طور مثال بیماری كه با طب سوزنی درمان شده، با از دست دادن یكی از نزدیكان یا شنیدن خبری ناگوار یا ضربه‌های ناشی از تصادف می‌تواند دوباره دچار سردرد شود؛ همچنین ابتلا به یك بیماری جدید می‌تواند موجب بروز سردرد شود؛ مثلا ابتلا به سینوزیت می‌تواند بیمار درمان شده را دچار سردرد كند كه ربطی به سردرد قبلی او ندارد.
درمان بسیاری از سردردها با طب سوزنی تنها زمانی موثر است كه بیماری عضوی وجود نداشته باشد. به طور مثال فردی كه دچار تومور مغزی است، تا وقتی تومورش درمان نشود سردرد ناشی از آن برطرف نخواهد شد.
بنابراین در مواردی كه سردرد، غیرعضوی و ناشی از مشكلات عصبی، التهابی (سینوزیت) یا عروقی كه به علت فشار عروق است (مانند آرتروز یا حتی دیسك‌های گردن كه باعث فشار روی عروق می‌شود) نتایج بسیار خوبی از طب سوزنی در درمان به دست آمده، پس باید گفت، طب سوزنی یك طب كمكی و طبیعی و بدون عارضه در كنار طب كلاسیك است.