حیات 120 کیلومتر از رودخانه دز در مقطع شهرستان دزفول که تا روستای بند قیر امتداد دارد با احداث طرح پرورش ماهیان خاویاری به خطر می افتد. رودخانه دز که سومین رودخانه بزرگ ایران است با 37 ریزآبه از استان های لرستان و مرکزی سرچشمه می گیرد ب
زیست بوم: حیات ۱۲۰ کیلومتر از رودخانه دز در مقطع شهرستان دزفول که تا روستای بند قیر امتداد دارد با احداث طرح پرورش ماهیان خاویاری به خطر می افتد.
رودخانه دز که سومین رودخانه بزرگ ایران است با ۳۷ ریزآبه از استان های لرستان و مرکزی سرچشمه می گیرد با ورود به استان خوزستان و گذر از میان شهرستان دزفول در روستای بندقیر با دو رود گرگر و شطیط ادغام شده و کارون بزرگ را تشکیل می دهد.
به گزارش خوزنیوز، اگرچه تاکنون مهم ترین چالش های پیش روی رودخانه دز کم آبی و خشکسالی، نوسانات آبی و تخلیه رسوبات و در نهایت ریزش فاضلاب به رودخانه دز عنوان شده است اما احداث طرح پرورش ماهیان خاویاری نخستین پروژه عمرانی است که طبق اظهار نظر تنی چند از کارشناسان محیط زیست و فعالان این حوزه باعث می شود که آسیب های پیش روی رودخانه دز را بیش از پیش کند.
طرح پرورش ماهیان خاویاری به مساحت ۱۹ هکتار که در جاده اندیمشک – دزفول و در اراضی روستای چم گلک و به فاصله ۱۵۰ متری رودخانه دز قرار دارد در حالی با استعلام از اداره محیط زیست شهرستان اندیمشک مجوز گرفته که بهره برداران آن مشروط به رعایت دقیق استاندارهای زیست محیطی و کنترل کیفیت آب شده اند که علی رغم همه این پیش شرط ها دوستداران محیط زیست و علاقمندان به طبیعت با اعتراض و این توجیه که ضمانتی برای رعایت این استاندارها وجود ندارد خواهان جلوگیری از بهره برداری این پروژه هستند.
مخالفین این پروژه تخلیه پساب های حاصل از حوضچه های پرورش ماهی به رودخانه دز را در جهت تامین اکسیژن محلول حوضچه ها، اجتناب ناپذیر اعلام می کنند. از سوی دیگر بعضی از مخالفین این پروژه می گویند که طرح مذکور فاقد مطالعات زیست محیطی و توجیه های لازم کنترل آلاینده ها می باشد و این موضوع حیات رودخانه دز را که نقش اساسی و کلیدی در حیات اقتصادی و زیست محیطی خوزستان دارد را با مخاطره مواجه می نماید.
با توجه به شرایط ناگواری که رودخانه های کارون و کرخه با آن مواجه هستند نگرانی ها برای جلوگیری از سرنوشت ناگوار دز در نتیجه اجرای پروژه های عمرانی در پیرامون آن فراوان است این در حالیست که رودخانه دز فاغ از اینکه فرصت های فراوانی برای تفرج مردم خوزرستان فراهم کرده است، آب شرب جمعیت فراوانی از مردم خوزستان را تامین می کند و حیات آخرین بازمانده جنگل های نیمه گرمسیری ایران و زیستگاه ارزشمندی چون پارک ملی دز وابسته به کیفیت و کمیت این رودخانه است. از سوی دیگر این رودخانه نقش انکارناپذیری در کشاورزی شمال خوزستان، آب کشاورزی اراضی تحت پوشش شبکه آبیاری دز در شهرستان های دزفول ، اندیمشک و شوش دارد.
با توجه به اینکه بهره برداران از این طرح که هنوز به بهره برداری نرسیده به رعایت هفت بند از جمله عدم تخلیه هرگونه پساب در رودخانه دز، نصب توری مناسب و استاندارد بر روی لوله های مکنده یا دریچه های ورودی آب، جلوگیری از هرگونه مزاحمت برای پرندگان مهاجر و بومی منطقه،رعایت قانون مدیریت پسماند، ایجاد و گسترش فضای سبز با کاشت درختان و درخچه های بومی و سازگار با شرایط اقلیمی منطقه و دریافت هرگونه مجوز برای طرح توسعه و یا احداث حوضچه جدید ملزم شده اند آیا تضمین های لازم برای رعایت کلیه ضوابط دریافت می شود.
در همین خصوص نظر مدیر کل محیط زیست خوزستان را جویا شدم که وی اظهار داشت: طرح مذکور تا دریافت کلیه مجوزهای لازم از سوی سازمان محیط زیست حق هیچ گونه ساخت و ساز و بهره برداری را نخواهد داشت.
رود دز از دو سرشاخه به نام رودخانه های سزار و بختباری سرچشمه می گیرد و پس از گذشتن از جنوب لرستان و شمال خوزستان و شهرستانهایی مانند الیگودرز،اندیمشک، دزفول، شوشتر در منطقه‌ای به نام بندقیر در جنوب شوشتر به رود کارون می‌پیوندد.
بر روی رودخانه دز، سدهای بزرگی ساخته و یا در دست ساخت است؛ که از جمله آن می توان به ساخت سد بختیاری در جنوب لرستان و نیز به سد دز (ششمین سد بزرگ جهان در زمان ساخت) در شهرستان اندیمشک و سدهای تنظیمی در شهر دزفول اشاره کرد.
مهم‌ترین اثر تاریخی دزفول پل قدیم (ساسانی) است که در حدود ۱۷۵۰ سال پیش شاپور اول ساسانی آن را به کمک اسیران رومی بر روی رود دز بنا کرد.
