خستگی به‌خودی خود یك بیماری نیست بلكه می‌تواند نشانه یك بیماری - فیزیكی، روانی یا اجتماعی - باشد.
احساس می‌كنید خواب شبانه به جای آنكه حالتان را بهتر كند، خسته‌ترتان می‌كند؟ بعد از تمام شدن كارهای خانه، حتی توان چند قدم راه رفتن هم برایتان باقی نمی‌ماند؟ خواب ناگهانی رهایتان نمی‌كند؛ چه در حال تماشای تلویزیون باشید و چه مشغول خوردن غذا. خب، اگر شما چنین موضوعات آزار‌دهنده‌ای را تجربه كرده‌اید باید بدانید تنها نیستید.
خستگی مزمن یكی از عمده‌ترین دلایلی است كه باعث می شود آدم‌ها سراغ آزمایش‌های بلند بالا و چكاپ‌های بی‌فایده بروند. این موضوع یك اختلال فراگیر است. تحقیقات نشان داده، از میان هر 5 نفر، یك نفر به‌طور غیرمعمولی احساس خستگی را تجربه می‌كند و از میان هر 10 نفر، یك نفر به خستگی طولانی مدت و تمام‌نشدنی مبتلاست. اما احساس خستگی مداوم تنها یك حس آزار‌دهنده نیست.
اگر آن را جدی نگیرید و سراغ درمانش نروید خیلی زود به شیوه زندگی شما تبدیل میشود و با خودش اختلالات خواب و مشكلات دیگری را به همراه می‌آورد؛ بیماری‌هایی مثل موارد ناشناخته دیابت نوع2، كاردیومیوپاتی یا بیماری های تیروئید همه می‌توانند از دلایل این كسالت همیشگی باشند. خلاصه اینكه خستگی به‌خودی خود یك بیماری نیست بلكه می‌تواند نشانه یك بیماری - فیزیكی، روانی یا اجتماعی - باشد.
بدنتان كوفته است و مورمور میشود؟
علائم دیگر: خستگی غیرعادی و فزاینده در طول زمان، مشكلات بینایی خفیف، تشنگی و دفع ادرار بیش از حد معمول، عفونت‌های مكرر، طولانی شدن دوره التیام زخم‌ها، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن دست یا پا.
علت احتمالی: می‌توان دیابت نوع 2 را در گروه علت‌های این موضوع دانست. ممكن است این افراد به دلیل بیماری‌شان توان خوردن غذاهای چرب و انجام ورزش را نداشته باشندكه این موضوع باعث خستگی بیشتر آنها میشود و نوسان میزان قند خون هم منجر به خستگی در این افراد میشود. دیابت نوع 2 به دلیل توانایی نداشتن بدن در ساختن هورمون انسولین ایجاد میشود و به همین دلیل این بیماران باید درمان‌های انسولینی را ادامه دهند. این نشانه‌ها می‌تواند در طول چند هفته یا زمانی بیشتر ظاهر شود.
درمان: هدف از درمان این اختلال، حفظ سطح قند خون برای جلوگیری از ابتلای بیمار به عوارض این بیماری از قبیل كوری، آسیب عصبی، زخم و قطع عضو است. درمان این وضعیت شامل ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و گاهی دارو درمانی برای جلوگیری از بالا رفتن قند خون است.
در زمان مطالعه یا تماشای تلویزیون خواب می‌روید؟
علائم دیگر: احساس خستگی و ناتوانی در تمركز در زمان انجام وظایف روزانه، به خواب رفتن ناگهانی در زمانی كه بیمار تحرك جسمی ندارد، حتی در زمانی كه فرد مشغول غذا خوردن است، خروپف كردن، بیدار شدن از خواب با گلو درد یا احساس خشكی در گلو، كم حافظه شدن یا اختلال در تمركز و سردرد (به‌خصوص هنگام صبح).
علت‌های احتمالی: اختلال آپنه باعث مشكلات در خواب شده و منجر به مسدود شدن راه های هوایی میشود و این انسداد در بیماران حدود 10 ثانیه یا بیشتر طول می‌كشد، پس از این توقف بیمار تنفس مجدد را شروع می‌كند و این تنفس بیشتر با خرناس كشیدن یا نفس نفس زدن شروع میشود. برای بیماران مبتلا به آپنه این موضوع می‌تواند چند بار در شب اتفاق بیفتد، هر چند آنها معمولا چیزی از این موضوع را به یاد نمی‌آورند.
درمان: کم کردن وزن و ترك سیگار به این بیماران كمك خواهد كرد تا مجرای تنفسی‌شان را باز نگه دارند. همچنین این افراد باید به پهلو بخوابند و عادت خوابیدن به پشت را ترك كنند. برای برخی مبتلایان استفاده از ماسك تنفسی در شب هم توصیه میشود تا از خطر قطع شدن تنفس در آنها جلوگیری كند.
در پایان روز بی‌حال و خسته‌اید؟
علائم دیگر: بی انرژی بودن در پایان یك روز كاری و ناتوانی در انجام هركاری بعد از این زمان، اسهال یا یبوست، تهوع و استفراغ، پف‌كردگی شكم، درد و نفخ بیش از حد و احساس گرفتگی شكم.
علت‌های احتمالی: گلوتن را می‌توان متهم ردیف اول این نوع از خستگی دانست. این ماده پروتئین موجود در دانه‌های خاص مانند گندم، جو و چاودار است كه در نتیجه مصرف غذاهایی مانند نان و پاستا، غلات صبحانه، شیرینی و پیتزا ایجاد میشود. این اختلال موجب تحریك سیستم ایمنی بدن شده و احتمال حمله به بافت روده را بالا می‌برد. بنابراین به جذب مواد مغذی در بدن دچار شده و باعث بیماری‌هایی مانند پوكی استخوان و كم‌خونی كه دلیل عمده خستگی در بیمار هستند، میشود.
درمان: شما باید به یك متخصص تغذیه مراجعه كنید تا گام به گام برای حذف گلوتن از رژیم غذایی‌تان پیش برود و امكان از دست دادن مواد مغذی بدنتان را از بین ببرد.
ناگهان احساس خستگی و ناتوانی می‌کنید؟
علائم دیگر: ناتوانی شدید در انجام فعالیت فیزیكی، دوره عادت ماهانه شدید، تعریق شبانه و نوسانات خلق‌وخوی.
علت‌های احتمالی: دوره پیش از یائسگی و دوره 5 ساله‌ای كه منتهی به یائسگی میشود می‌تواند این مشكلات را ایجاد كند زیرا در این دوره تخمدان‌ها شروع به تولید میزان كمتری از هورمون استروژن می‌كنند. زنانی كه قبل از یائسگی دچار عادت ماهانه شدیدی می‌شوند هم در معرض این اختلال هستند. افت در تعداد گلبول‌های قرمز خون در این افراد، می‌تواند منجر به كم خونی در آنها شود كه یكی از علت‌های شایع خستگی به شمار می‌رود. تعریق شبانه، یكی دیگر از علائم یائسگی است كه می تواند خواب را هم مختل كند.
درمان: ورزش منظم ممكن است در درمان این اختلال موثر باشد. به خواب رفتن و بیدار شدن از خواب در یك زمان در هر روز هم یكی دیگر از راه‌هایی است كه می‌تواند این مشكل را از بین ببرد. این استراحت منظم شبانه هم می‌تواند یك خواب آرام و خوب را به شما هدیه كند و هم خستگی ناشی از یائسگی را جبران كند.
ضعیف و غمگین شده‌اید؟
دیگر علائم: خستگی، احساس سرما، خشكی پوست یا پریدگی رنگ، نازك شدن مو، ناخن‌های شكننده و خشن شدن صدا.
علت‌های احتمالی: حداقل یك پنجم از مردم در انگلیس دچار بیماری تیروئید هستند و بیشتر مبتلایان را زنان تشكیل می‌دهند. اختلال در ترشح غده تیروئید می‌تواند شما را روز به روز خسته‌تر كند. غده تیروئید كه در جلوی نای قرار دارد، مسئولیت تولید هورمون‌های تیروكسین و تری‌یودو تیرونین را برعهده دارد. با تولید این هورمون‌ها در بدن، سیستم رشد بدن تنظیم میشود و سوخت‌وساز انرژی نظم پیدا می‌كند. هنگامی كه هورمون تیروئید شما كاهش می‌یابد، فرآیند متابولیك كند میشود، بنابراین شما احساس خستگی می‌كنید.
درمان: تشخیص این اختلال براساس آزمایش خون و برای بررسی سطح هورمون ساخته شده در بدن صورت می‌گیرد. لووتیروكسین دارویی است كه در بیشتر درمان‌ها برای جایگزین كردن هورمون تیروكسین توصیه میشود.
ضعیف و همیشه تشنه‌اید؟
علائم دیگر: خشكی دهان، لب‌ها و چشم‌ها، تیرگی ادرار و سردرد.
علت‌های احتمالی: كم آبی! اگر ما دچار كم آبی شویم، حجم خون كاهش می‌یابد بنابراین قلب مجبور میشود سخت‌تر كار كند تا پمپاژ را به همان حجم اولیه برساند. وقتی كه شما دچار كم‌آبی می‌شوید، ضعف و خستگی جزو علائم اولیه‌ای است كه در بدن شما مشاهده میشود. این مشکل می‌تواند در طول روز شما را خسته نشان بدهد و باعث شود که بدنتان هر روز ضعیف‌تر از قبل شود. برخلاف تصور شما بیماری خاصی دلیل این خستگی نیست و تنها با جبران کم‌آبی بدنتان می‌توانید مشکل را حل کنید.
درمان: ما نیاز به 2 لیتر آب در روز داریم. این میزان آب می‌تواند از هر نوع مایع مانند آبمیوه، سوپ، چای و مواد غذایی، میوه‌هایی مثل انگور و خربزه و سبزیجات پر از آب و حتی پنیر تامین شود.