عدم توانائی در رشد در توله سگها و بچه گربه های تازه به دنیا آمده به عنوان سندرم توله ها و بچه گربه های ضعیف (Fading Puppy and Kitten Syndrome) شناخته می شود.
این سندروم از زمان تولد تا 9 هفتگی اتفاق می افتد. حیوانات مبتلا به سرعت می میرند. بنابراین تشخیص سریع و درمان درست کلید نجات این نوزادان است.
علت ها : سه دسته علت در وقوع آن موثر است
1- علل محیطی
2- علل ژنتیکی و مادرزادی
3- علل عفونی
1- علل محیطی : • کاهش یا افزایش شدید دما : در هفته های اول پس از تولد دمای بدن نوزادان به دمای محیط وابسته است، بنابراین بسیار مستعد سرد و گرم شدن هستند. این حیوانات از 6 روزگی می توانند با لرزش عضلات، بدن خود را گرم کنند و در هفته اول با له له زدن می توانند در برابر افزایش بیش از حد دمای بدن واکنش نشان دهند. حیواناتی که دمای بسیار پائینی داشته باشند قادر به غذا خوردن نخواهند بود و با کاهش دمای بدن ضربان قلب کاهش پیدا کرده و فشار خون و سیستم تنفسی هم تحت تاثیر قرار میگیرد.
کاهش شدید دمای بدن به سرعت می تواند باعث مرگ حیوان شود. افزایش بیش از حد دما کمتر دیده می شود و معمولا در اثر استفاده نادرست از منابع گرمائی اتفاق می افتد. در این مواقع توله ها بدون وقفه ناله یا به اصطلاح گریه می کنند.
• عوامل وابسته به مادر: این سندروم بیشتر در مادران پیر یا چاق اتفاق می افتد. همچنین کوتاهی مادر در مراقبت از توله ها و عدم شیردهی به آنها نیز در ایجاد این سندروم موثر است.
• سموم محیطی : پوست حیوانات جوان و تازه متولد نازک است و مواد شیمیمائی می توانند راحت تر از بالغین از طریق پوست جذب می شوند. باید برای تمیز کردن محیط زندگی توله ها از مواد ضد عفونی کننده ایمن و با باوی کم استفاده کرد.
2- عوامل ژنتیکی و مادرزادی :
• نقایص جسمانی : ناهنجاریهای جمجمه، قلب، دهان و مقعد در ابتدای تولد در توله ها معمولا مشاهده می شوند. توله سگها یا بچه گربه های مبتلا به پهنی و تخت بودن قفسه سینه یا به اصطلاح توله های شناگر نیز ممکن است اتفاق بیفتد.
• وزن هنگام تولد : بچه گربه ها هنگام تولد وزنی حدود 10±100 گرم دارند. بچه گربه ها با وزن کمتر از 90 گرم ، احتمال زنده ماندن کمتری دارند. وزن طبیعی توله سگ ها بسته به نژاد متفاوت است. به عنوان مثال توله پومرانیان (Pomeranian)، در هنگام تولد 120 گرم و توله گریت دین (Great Dane) در هنگام تولد 625 گرم وزن دارند. توله ها و بچه گربه ها در 24 ساعت اول پس از تولد مقدار کمی (حداکثر 10 درصد) وزن بدن خود را از دست می دهند و سپس شروع به وزن گیری می کنند. توله سگ ها معمولا هر روز باید بین 5 تا 10 درصد به وزن آنها اضافه شود و بچه گربه ها نیز حدود 7 تا 10 گرم در روز به طور معمول وزن اضافه می کنند. عدم تعذیه صحیح نوزادان توسط مادر یا شخصی که از آن مراقبت می کند می تواند باعث کاهش قند خون شود.
• کم خونی ناشی از تداخل ایمنی (Neonatal Isoerythrolysis) : گربه ها دو گروه خونی دارند که شامل A و B است. در شرایطی که گروه خونی مادر با بچه گربه به دنیا آمده یکسان نباشد، احتمال وقوع این مشکل در بچه گربه ای که از شیر مادر تغذیه می کند وجود دارد. بیشتر این مشکل در بچه گربه هائی با گروه خونی A دیده می شود که از شیر مادرانی با گروه خونی B تغذیه می کنند. این تعذیه باعث ایجاد واکنش ایمنی در بدن بچه گربه شده و باعث از بین رفتن گلبولهای قرمز شده و می تواند باعث مرگ بچه گربه شود.
3- عوامل عفونی :
• عفونتهای باکتریائی : به دلیل عدم تکامل سیستم ایمنی در سن پائین، این حیوانات در معرض ریسک عفونت قرار دارند، این عفونت می تواند از طریق بندناف، جفت، دستگاه گوارش و دستگاه تنفس وارد بدن شود. علائم بالینی عفونت باکتریائی متفاوت است، اما اغلب شامل تهوع، اسهال، تب، عدم توانائی در غذا خوردن، سردی و نکروز نواحی انتهائی بدن مانند دم و گوش و پنجه ها می باشد.
• عفونتهای ویروسی : عفونتهای ویروسی مختلفی از جمله پاروو ویروس سگسانان، هرپس ویروس و کلسی ویروس گربه سانان و کرونا ویروس سگ و گربه سانان می توانند توله ها و بچه گربه ها را درگیر کنند.
• انگلهای دستگاه گوارش : به دلیل عبور کرمهای گرد و قلابدار از جفت و شیر و انتقال از مادر به حیوانات تازه متولد، احتمال وجود بیماریهای انگلی در توله ها و بچه گربه ها نیز وجود دارد.
آنچه شما باید انجام دهید : آنچه که صاحبین حیوانات خانگی باید به آن دقت کنند، رفتارهای حیاتی حیوان است که باید دائما تحت نظر باشد. در حالت عادی توله سگها و بچه گربه های عادی بیشتر وقت خود را در کنار همزادان خود در حالت خواب یا شیر خوردن می گذرانند و این رفتار تا 5 تا 6 هفتگی ادامه دارد. حیواناتی که در این مدت جدا از سایر همزادان خود می خوابند یا رفتاری غیر از این دارند باید تحت نظر دامپزشک قرار بگیرند. روزهای مهم در زندگی یک حیوان تازه متولد، شامل باز شدن چشم ها در 5 تا 14 روزگی، باز شدن کانال گوش در 6 تا 14 روزگی، وزن گیری روی اندام جلوئی در 10 روزگی و راه رفتن از 3 هفتگی می باشد. دندانها نیز تقریبا در 6 هفتگی ظاهر می شوند. این اعداد و ارقام می توانند در نژادها و گونه های مختلف متفاوت باشد. توصیه می شود حیوان تازه متولد، دو بار در روز وزن شود و در صورت عدم افزایش وزن کافی، موضوع با دامپزشک مطرح گردد.
آنچه دامپزشک انجام می دهد : توجه دامپزشک به حفظ زندگی این جانداران کوچک و زیبا خواهد بود. به دلیل اینکه ازاین سندروم قابل تشخیص نیست، بیشترین تمرکز دامپزشک به درمان حمایتی مثل تزریق سرم گرم (در صورت کاهش بیش از حد دمای بدن) و تامین قند خون حیوان یا حتی انتقال خون و اکسیژن درمانی خواهد بود. گاهی درمان های آنتی بیوتیکی و یا انگلی هم مورد نیاز است که در صورت لزوم دامپزشک آن را انجام خواهد داد. اختلالات مادرزادی نیز گاهی نیاز به جراحی خواهد داشت.
منابع : 1. Hoskins JD, Nicholson SS. Toxicology. In: Hoskins JD, ed. Veterinary pediatrics: dogs and cats from birth to six months. Philadelphia, Pa: WB Saunders Co,2001;490-510. 2. Lawler DF. Care of neonatal and young kittens, in Proceedings. Soc Therio Annu Meet 1988;250-260. 3. Bucheler J. Fading kitten syndrome and neonatal isoerythrolysis. Vet ClinNorth Am Small Anim Pract 1999;29:853-870. 4. Zimmer JF, Pollock RVH. Esophageal, gastric, and intestinal disorders ofyoung dogs and cats. Vet Clin North Am Small Anim Pract 1987;17:641-661. 5. Shores A. Neurologic examination of the canine neonate. Compend ContinEduc Pract Vet 1983;5:1033-1041. 6. Root Kustritz MV. Examination of the small animal pediatric patient, inProceedings. Soc Therio Annu Meet 2004;292-299.