چه مشخصاتی یک سوسمار را تبدیل به حیوان خانگی مناسبی میکند؟ این خزندگان از روی اندازه، درجه سختی نگهداری، قابلیت لمس کردن، شخصیت و میزان دسترسی در فروشگاه ها طبقه بندی میشوند. صرف نظر از اینکه شما تصمیم به خرید اولین خزنده خانگی خود دارید یا اینکه تصمیم به اضافه کردن یک سوسمار دیگر به کلکسیون خود گرفته اید امید ما این است که این مقاله به اندازه کافی به شما در پیدا کردن سوسمار مناسب برای نگهداری، کمک کند.
این مقاله به هیچ عنوان در جهت ارائه یک متن برای بیان اصول نگهداری از گونه ها نوشته نشده است. در حقیقت این مقاله فقط برای معرفی گونه هایی که نگهداری از آنها ساده تر از سایر گونه هاست و در بازار خرید و فروش خزندگان نیز در دسرتس هستند نگاشته شده است. شما برای نگهداری از هر خزنده ای پیش از اینکه اقدام به خریداری حیوان کنید باید تحقیقات کامل و جامع در خصوص آن گونه انجام داده و اطلاعات کاملی در این زمینه به دست آورید. فراموش نکنید که اگر این مطالعات به بعد از خریداری کردن حیوانات موکول شود معمولا به اندازه کافی ثمربخش نخواهد بود.
1. گکوی پلنگی (Leopard Gecko)
گکوی پلنگی که نام علمی آن Eublepharis macularius است به احتمال زیاد، امروزه محبوب ترین خزنده خانگی جهان است. این سوسمارها (یا بهتر بگوییم مارمولک ها) که اندازه ای کوچک دارند در رنگ ها و طرح های مختلف و جالبی در فروشگاه های خزندگان در دسترس هستند. نگهداری از این خزندگان بسیار ساده بوده و غالبا حیواناتی بسیار دست آموز و رام هستند.
با توجه به اینکه این مارمولک ها شب فعال هستند، برخلاف اکثر سوسمارهای دیگر، نیازی به نوردهی خاص نخواهند داشت. بچه های این خزندگان باید هر روز غذا بخورند اما گکوهای بالغ معمولا باید یک روز در میان غذا خورده و حتی میتوانند چند روز بدون مراقبت خاص، زنده بمانند. آنها حیوانات سرسختی بوده و طول عمر نسبتا زیادی دارند بنابراین خزندگان خانگی خوبی برای شروع کار محسوب میشوند.
طول عمر : گاهی تا ۱۵ الی ۲۰ سال
اندازه : 16 الی 25 سانتی متر
حداقل اندازه محفظه برای یک گکوی پلنگی بالغ : یک تانک با حجم ۲۰ گالن یا بیشتر
نیاز خاص در اسارت : کنترل دما
محاسن : قیمت ارزان، به سادگی قابل خریداری، عدم نیاز به نوردهی خاص، ظاهر دوست داشتنی نسبت به بیشتر خزندگان، اندازه کوچک و نیاز به فضای کم برای زندگی
معایب :حشره خوار، نیاز به در اختیار داشتن همیشگی جیرجیرک، کرم میل ورم و کرم روغنی (waxworms)
2. مانیتور دم تیغی قرمز (Red Ackie)
مانیتور دم تیغی قرمز که با نام علمی Varanus acanthuras شناخته میشود نام های دیگری نظیر «سوسمار دم تیغی» (spiny-tailed lizard) نیز دارد. این خزنده به واقع یک سوسمار کوچک است که با توجه به شرایط ساده نگهداری، یکی از سوسمارهای مناسب برای شروع نگهداری از وارانوس ها هستند. لازم به ذکر است که به طور کلی خانواده مانیتورها خزندگان مناسبی برای افراد مبتدی نیستند و این گزینه فقط به منظور شروع کار علاقه مندان متوسط ارائه شده است.
رنگ زیبا و ظاهری شبیه به یک اژدهای کوچک، شمایلی جذاب به این خزنده داده که نگاه کردن و نگهداری از آن را برای هر دوستدار خزنده، به حیوانی جذاب تبدیل میکند. این وارانوس ها را میتوانید هر روز لمس کرده و بدین ترتیب، حیوان خانگی خود را کاملا دست آموز کنید. مانیتورهای دم تیغی میتوانند یک روز در میان غذا بخورند و رژیم غذایی آنها شامل انواع مختلفی از حشرات مانند جیرجیرک و همینطور بچه موش است.
طول عمر : بالغ بر ۱۰ سال
اندازه : ۴۰ الی ۶۰ سانتی متر
حداقل فضای لازم برای نگهداری یک مانیتور دم تیغی بالغ : یک تانک ۵۵ گالنی یا معادل آن
نیازهای خاص : کنترل دما، نور UVB
محاسن : اندازه نسبت کوچک، سرسختی و بنیه قوی، دست آموز بودن، ظاهر منحصر به فرد
معایب : قیمت بالاتر و دسترسی کمتر نسبت به سایر خزندگان مناسب برای مبتدیان
3. اژدهای ریش دار (Bearded Dragon)
اژدهای ریش دار که با توجه به خلق و خوی بسیار آرام، در سراسر جهان شناخته شده است یکی از بهترین و مناسب ترین گزینه ها برای شروع کار با خزندگان است. رفتار آرام و دست آموز، اندازه نسبتا کوچک و اصول مراقبت و نگهداری ساده، این خزنده را تبدیل به یک حیوان خانگی ایده آل برای دوستداران خزندگان کرده و در رده های بالایی فهرست بهترین خزندگان خانگی جای داده است.
اژدهای ریش دار در طول روز فعالیت بوده و بدین ترتیب به خوبی در معرض دید شما قرار میگیرد. اعتماد این حیوان به انسان و خصوصیت عقب نشینی در هنگام ترس باعث میشود که لمس کردن و در دست گرفتن آن بسیار ساده باشد. اژدهای ریش دار حتی میتواند به سادگی اعتماد کسانی را که از مارها و سوسمارها وحشت دارند به دست آورد.
طول عمر : ۸ الی ۱۰ سال
اندازه : ۳۵ الی ۵۰ سانتی متر
حداقل فضای لازم برای نگهداری اژدهای ریش دار بالغ : یک تانک با حجم ۴۰ گالن یا بیشتر
مراقبت های خاص : دسترسی روزانه منظم به نور UVB، دمای کنترل شده، بچه های این خزندگان غالبا حساس و آسیب پذیرند، گرچه نمونه های بالغ بسیار سرسخت تر هستند.
محاسن : قیمت ارزان، به سادگی در دسترس، مراقبت های خاص محدود، ظاهر خاص برای آشتی افرادی که از خزندگان میترسند
معایب : همه چیز خواری، نیاز به داشتن حشرات زنده و گیاه در رژیم غذایی و نیاز روزانه به سبزیجات
4.گکوی کاکل دار (Crested Gecko)
گکوی کاکل دار با نام علمی Rhacodactylus ciliates به دلایلی به سرعت در حال افزایش محبوبیت و شهرت در بین دوستداران خزندگان است. این مارمولک کوچک یکی از ساده ترین خزندگان خانگی برای نگهداری به شمار میرود. آنها نیازی به نوردهی یا گرمادهی خاصی ندارند و در حقیقت دمای بالاتر از ۲۷ درجه سانتیگراد برای این حیوانات، کاملا اضطراب آور است. غذا دادن به این سوسمارها به شکل عجیبی ساده است به طوری که میتوانند از پودرهای محتوی میوه که با آب مخلوط شده باشد تغذیه کنند و این بدان معناست که نیازی به نگهداری خاص از حشرات یا تامین رژیم غذایی خاص وجود ندارد.
گکوهای کاکل دار در طرح ها و رنگ های متنوع و مختلفی دیده میشوند که از حالت خال دار تا خط دار و حالت های مختلف بین این حالت ها، قابل خریداری است. آنها کاملا دست آموز و قابل لمس شدن هستند اما نسبت به سایر خزندگان، دارای اندازه ای کوچک و بدنی ظریف و شکننده اند. دم این گکوها معمولا به سادگی میفتد که البته آسیبی به حیوان نمیرساند اما هرگز مجددا رشد نخواهد کرد.
طول عمر : ۵ الی ۱۵ سال
اندازه : ۱۲ الی ۲۰ سانتی متر
حداقل فضای کافی برای نگهداری از گکوی کاکل دار بالغ : یک تانک ۲۰ گالنی یا معادل آن
نیازهای خاص : گل و گیاه طبیعی یا مصنوعی برای صعود و بالا رفتن
محاسن : یکی از ساده ترین خزندگان برای نگهداری، عدم نیاز به نوردهی و گرمادهی خاص، رژیم غذایی ساده محتوی ترکیب پودر با آب
معایب : گذراندن زمان زیاد در مخفیگاه، شب فعال، ظرافت بسیار زیاد در لمس شدن
5. تگوی سیاه و سفید آرژانتینی (Argentine Black and White Tegu)
تگوی سیاه و سفید آرژانتینی (با نام علمی Tupinambis merianae) بزرگترین سوسمار در فهرست بهترین سوسمارهای خانگی ماست. مهم است که پیش از خرید این حیوانات مطلع باشید که آنها نیاز به فضایی بزرگتر از چیزی دارند که معمولا یک صاحب خزنده برای حیوانات خود در نظر میگیرد اما اگر این مسئله برای شما جای نگرانی ندارد این خزنده خوش اخلاق میتواند بهترین گزینه برای شما باشد.
تگوها از باهوش ترین خزندگان جهان به شمار میروند و حتی توانایی یادگیری برخی حقه ها و انجام واکنش نسبت به شنیدن نام خود را دارند. این خزنده که عموما بسیار آرام و دست آموز است، باید در سنین کم با در دست گرفته شدن مداوم، کاملا اجتماعی بار بیاید و مطمئن شود که انسان ها، خطری برای او ایجاد نمیکنند.
نکته مهمی که در اینجا قابل ذکر است این است که گونه های مختلفی از تگو وجود دارند و باید دقت کنید که «تگوی کلمبیایی» (Columbian tegus) به هیچ عنوان گزینه ای مناسب برای افراد تازه کار نیست. آنها که از بستگان نزدیک تگوهای آرژانتینی هستند خلق و خویی تهاجمی دارند و نگهداری از آنها بسیار دشوار است.
طول عمر : بالغ بر ۱۵ سال
اندازه : ۹۰ الی ۱۲۰ سانتی متر
حداقل فضای کافی برای نگهداری از یک تگوی آرژانتینی بالغ : محفظه ای با طول ۱۲۰ و عرض ۶۰ سانتی متر
نیازهای خاص نگهداری : نوردهی یو وی بی (UVB) و دمای کنترل شده
محاسن : هوش بالا، توانایی تطبیق زیاد با محیط اسارت، بنیه قوی
معایب : اندازه بزرگ و نیاز به فضای زیاد برای زندگی
مترجم : محمد مسعود کشوری