سلامتیران: وضعیت بهداشتی آب شرب کلانشهرهای کشور به خصوص شهر تهران به لحاظ ابهاماتی در زمینه وجود نیترات و برداشت از آبهای زیرزمینی به مشکلی تبدیل شده که برخی مسئولان آن را رد می کنند و برخی دیگر بر آن صحه می گذارند.
البته موضوع آلودگی آب شرب تهران از چند سال قبل مطرح بوده و هر از چندگاهی رسانه ها به آن می پردازند و دوباره فراموش می شود تا اینکه اتفاق ناگواری رخ دهد تا شاید اذهان را متوجه خود سازد اما نکته ای که نمی توان از آن غفلت کرد وضعیت بهداشتی آب شرب میلیونها نفر از ساکنان پایتخت و حومه آن است.
به گفته کارشناسان، در حال حاضر وضعیت آب شرب شهر تهران به لحاظ وجود نیترات و برداشت از آبهای زیرزمینی به مشکلی تبدیل شده که برخی مسئولان آن را رد می کنند و برخی دیگر بر آن صحه می گذارند. به طوری که دکتر علیرضا مرندی، وزیر اسبق بهداشت و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفته که نمی توان نسبت به آلودگی آب شرب تهران بی اعتنا بود.
این در حالی است که داریوش گلعلی زاده، معاون محیط زیست انسانی اداره محیط زیست تهران چندی پیش در گفتگو با خبرگزاری ها گفته بود که هیچ سندی مبنی بر آلوده بودن منابع تامین آب شرب تهران وجود ندارد ولی به عنوان دستگاه ناظر تاکید داریم مواد آلوده کننده آب نباید وارد جریان رودخانه ها و مخازن سدها شود.
از طرفی، رها شدن ظروف پلاستیکی و زباله های تولیدی گردشگران در رودخانه کرج و سد لتیان باعث می شود صحنه های زشتی را شاهد باشیم که شاید در آلودگی آبها نیز موثر باشد.
دکتر علیرضا مصداقی نیا، معاون بهداشتی وزارت بهداشت درخصوص وضعیت بهداشتی آب شرب کلانشهرها به خصوص شهر تهران می گوید: درحال حاضر وضع آب شرب شهر تهران به آن بدی که گفته می شود نیست ولی می تواند از وضعیت فعلی بهتر باشد.
سال گذشته بود که معاون وزیر نیرو در یک توصیه بهداشتی از شهروندان تهران خواست از آبهای بسته بندی شده استفاده کنند که همین موضوع در آن زمان با واکنشهای متفاوتی از سوی برخی مدیران شهری و کارشناسان بهداشتی و محیط زیست مواجه شد. چون اگر آب شرب شهر تهران سالم و بهداشتی است نیازی به استفاده از بطریهای آب معدنی نیست و اگر مسئله مبهم است نباید موضوع پنهان بماند تا سلامت شهروندان تهدید شود.
در عین حال، آلودگیهای زیست محیطی و تخریب منابع طبیعی و محیط زیست نه تنها از نظر جسمی سلامت شهروندان را بر هم می زند بلکه آرامش بشری را هم مختل می کند. آبهایی که از خط رأسهای شمالی تهران سرازیر می شود در منشاء بسیار زلال و گواراست ولی با عبور از حوزه شهر تهران مملو از فلزات سنگین، مواد سمی، مواد شوینده و بسیاری از مواد مضر و ضایعات شده و به رنگ سیاه در می آید.
مصداقی نیا در پاسخ به این سوال که وزارت بهداشت چه برنامه ای برای تضمین سلامت آب شرب شهر تهران دارد، می گوید: این وزارتخانه قصد دارد از طریق تستهای مناسب نظارتش را پویا و تقویت کند.

وی به انجام آزمایش آبهای شرب شهر تهران در آزمایشگاههای تخصصی وزارت بهداشت اشاره کرده و می افزاید: این کار باعث خواهد شد اطمینان ما از آب شرب شهر تهران بیشتر شود.
این در حالی است که کارشناسان محیط زیست نسبت به روند آلودگی آب تهران نگران بوده و معتقدند وجود کارخانه‌های صنعتی در اطراف پایتخت استفاده از مواد سرطان زا در تصفیه آب، استفاده بی‌رویه از پودرهای رختشویی و کودهای شیمیایی و فقدان سیستم فاضلاب از دلایل آلودگی آب شرب تهران است.
به گفته کارشناسان مسائل زیست محیطی، منبع و منشاء آلودگیهای سفره آب زیرزمینی تهران از تنوع برخوردار است و نمی‌توان فقط یک عامل را در این مسئله سهیم دانست.
مهندس حسین رحیمی، کارشناس محیط زیست و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد تهران در این باره معتقد است: مهمترین مشکل آلودگی آب تهران ناشی از نبود سیستم فاضلاب و چاههای جذبی یا همان چاههای دستشویی منازل است.
وی ادامه می دهد: وقتی سطح آبهای زیرزمینی بالا می‌آید، آب وارد چاه‌های جذبی شده و مقدار زیادی آمونیاک را به صورت ترکیبهای مختلف وارد آب می‌کند. افزایش مقدار آمونیاک و ترکیبهای آن مانند نیتریتها و نیتراتها، باعث بیماریهای مختلف در بدن انسان به ویژه کودکان می‌شود.
رحیمی تصریح می کند: دانشگاه امیرکبیر در سال 82 مطالعاتی را در مورد آلودگی آب تهران در مناطق پایین دست خیابان انقلاب انجام داد که نشان داد سفره های زیرزمینی به دلیل تکمیل نشدن سیستم دفع فاضلاب شهری و همین طور جذب مواد آلاینده از طریق لایه های درونی زمین آلوده به نیترات و مواد آلاینده دیگر شده اند.

در هر حال، چنین به نظر می رسد که دستگاههای مسئول در بحث تامین و سلامت آب شرب شهروندان تهرانی نمی خواهند آلودگی این آبها را قبول کنند و از سوی دیگر، کارشناسان مسائل زیست محیطی عقیده دارند که آب شرب تهران از وضعیت بهداشتی مطلوبی برخوردار نیست و باید زمینه رفع آلودگیها هرچه زودتر فراهم شود.
رییس كميته محيط‌زيست شوراي شهر تهران درباره آلودگی آب شرب تهران گفت: متاسفانه وضعيت آلودگي آب و ناقص بودن توسعه شبكه فاضلاب در تهران هنوز بحراني بوده و اوضاع قرمزي دارد.
معصومه ابتكار در گفتگو با سلامتیران افزود: طي بررسي صورت گرفته در مناطق شهرداري تهران معضل آلودگي آب همچنان مطرح بوده و اين بحث نياز به همكاري دولت دارد و بحثي ملي است.
وی ادامه داد: در حال حاضر شاخص‌های جدیدی برای سنجش آب در دنیا وجود دارد که متأسفانه این شاخص‌ها در ایران اعمال نمی‌شوند. در عین حال، نگرانی اصلی مسئله برداشت از آب‌های زیرزمینی است که با اضافه شدن میزان برداشت، نگرانی‌ها بیشتر می‌شود.
ابتکار بیان اینکه نمی‌توان سلامت 5/8 میلیون جمعیت تهرانی را نادیده گرفت، اضافه می کند: وضعیت آب در هر منطقه از تهران وضعیت متفاوتی دارد. البته مؤسسه استاندارد به تنهایی مرجع بررسی کیفیت آب تهران نیست و وزارت بهداشت هم در این مسئله دخیل است.

نویسنده: پریسا