شرایط جنگلهای خارج از شمال در روزهای گرم امسال بحرانی بوده و حریق در سطح و در تعداد دفعات به نسبت سال گذشته صد در صد رشد داشته است.
خبرآنلاین:در حالی که اخبار آتش سوزی مهیب در جنگلهای روسیه، صفحات روزنامه‌های جهانی را پر کرده است، این بلا، گریبان جنگلهای ایران را در سال 89 گرفته و رها نمی‌کند. آمارهای رسمی و غیر رسمی زیادی از ابتدای سال جاری درباره سوختن هکتارها جنگل در استانهای مختلف ایران، منتشر شده‌اند که جمع‌بندی ساده‌ای از آنها نشان می‌دهد از ابتدای امسال، کوره عظیمی در جنگلهای ایران روشن شده که همچنان درختان را در کام خود می‌بلعد.
آخرین این آتش سوزیها از خوزستان به گوش می‌رسد. مهندس صابرپور، مدیر کل منابع طبیعی این استان با اعلام آتش سوزی در جنگلهای بلوط صفحات شمال و شمال غرب این استان، میزان خسارات وارده را 45 هکتار اعلام کرده است. هر چند گفته می‌شود این آتش سوزی با حضور به موقع نیروهای امدادی مهار شد، ولی میزان خسارات وارده فاجعه بار گزارش شد.
چندی پیش اخبار نگران کننده‌ای از غرب کشور به گوش می‌رسیدکه در آن جزئیات زیادی از آتش سوزیهای گسترده در استانهای کرمانشاه، لرستان و کردستان منتشر شده بود. در شهرستان مریوان و ارتفاعات مشرف به دریاچه زریوار، آتش سوزی‌های با منشاء انسانی، گزارش شد.
بر اساس این گزارشهای جنگل‌های واقع در غرب روستای "نی" که از جمله بزرگترین جنگل‏های منطقه مریوان به شمار می‌رود، بامداد روز دوشنبه ۲۸ تیرماه طعمه حریق شد و دهها هکتار از جنگل‏های این منطقه سوختند. بنا به گزارشهای منتشره از سوی انجمنهای مردم نهاد این استان، تنها در چهار ماه اول سال جاری 101 فقره آتش سوزی در جنگلهای حومه شهرهای مریوان و سروآباد رخ داده که با کمک و تلاشهای شهروندان و اداره منابع طبیعی اطفاء شده است.
برخی دیگر از منابع غیر رسمی خبری نیز اعلام کرده‌اند تنها در یک ماه و نیم گذشته، 120 فقره آتش سوزی در جنگل‌های مریوان اتفاق افتاده است. چند هفته پیش نیز مدیر کل حفاظت محیط زیست لرستان از مهار آتش سوزی گسترده در جنگلهای زاگرس واقع در منطقه اشترانکوه این استان خبر داده بود. به گفته منابع خبری، نزدیک به 40 هکتار جنگل بلوط در آتش سوزی این منطقه از بین رفته بودند.
بعد از آن نیز اخبار نگران کننده‌ای از مناطق مرزی استان کرمانشاه به گوش رسیدکه در آن از آتش سوزی ۲۰ هکتار از جنگلهای شهرستان دالاهو خبر داده شد. گفته می‌شد شدت شعله‌های آتش، به قدری بود که پوشش گیاهی این منطقه، شامل کوه بیمار و حواشی روستاهای هوکانی و طلسم کاملاً از بین رفت. برخی منابع غیر رسمی از خسارات وارده به منابع طبیعی دالاهو به میزان ۹۱۲ میلیون ریال خبر داده بودند.
این در حالی است که تیرماه امسال، جنگلهای مشرف به یاسوج واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد در آتش سوخت. شدت آتش به حدی بود که پس از دو بار مهار آتش سوزی، نیروهای امدادی دولتی و مردم مجبور شدند برای بار سوم در منطقه آتش گرفته واقع در 6 کیلومتری شمال یاسوج حضور یابند. گفته می‌شد این آتش سوزی بیش از 20 هکتار جنگل را درگیر خود کرده بود.
وضعیت جنگلها بحرانی است
آتش سوزیهای مکرر، فرمانده یگان حفاظت جنگلهای کشور را وادار به واکنش کرد. وی در حالی که با خبرنگاران از افزایش صد درصدی آتش سوزی در جنگلهای زاگرس خبر می‌دهد، می‌گوید: "شرایط جنگلهای خارج از شمال در روزهای گرم امسال بحرانی بوده و حریق در سطح و در تعداد دفعات به نسبت سال گذشته صد در صد رشد داشته است. "
تقی ایروانی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر با اعلام اینکه بارندگی فصلهای قبل فرصت مناسبی برای رشد علفزارها، بیشه‌ها و پوشش گیاهی سطح جنگل فراهم آورد، می‌گوید: "پیش‌بینی ما همین بود که اتفاق افتاده و آتش سوزی در جنگلها با شدت گرمای امسال کاملاً طبیعی بود. ماموران ما هم با آگاهی از این وضعیت، تمامی امکانات را برای مقابله با حریق بسیج کردند. "
این اظهارات در حالی شکل می‌گیرد که استادان منابع طبیعی و جنگلداری می‌گویند عوامل انسانی، در به وجود آمدن فجایعی مانند آتش سوزیهای اخیر نقش اصلی را ایفا می‌کنند. در همین راستا دکتر هوشنگ سبحانی، استاد بازنشسته دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران از "بی توجهی شهروندان به محیط زیست و کوتاهی مسئولان" را عامل اصلی گسترش روزافزون این آتش سوزی‌ها در جنگلهای زاگرس می‌داند.
به گفته وی در ماه‌های گرم امسال، جنگلهای شمال آسیبی ندیدند اما جنگلهای زاگرس که آسیب پذیرتر هم هستند به شدت آسیب دیده اند، زیرا رفتار گردشگران در این جنگلها کمتر کنترل می‌شد.
هر چند صحبت از ماه‌های گرم سال در به وجود آمدن آسیبهایی این چنینی به محیط زیست، زیاد شده می‌شود، ولی در سایر ماه‌ها نیز آتش، بلایی است که همواره به جنگلهای ایرانی خسارت می‌زند. به طور مثال در خردادماه امسال، شهرستان پاسارگاد شاهد آتش سوزی مهیبی در جنگلهای خود بود.
طبق اخبار خردادماه، بیش از 20 هکتار از جنگل‌های شرق شهرستان پاسارگاد طعمه حریق شد. به گزارش واحد مرکزی خبر، جانشین فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی شهرستان پاسارگاد در این باره گفته بود جنگلهای مرتفع این شهرستان در آتش سوختند و با وجود حضور به موقع ماموران، 20 هکتار از این جنگلها تخریب شدند.
اما به جز جنگلهای داخلی فلات ایران، جنگلهای پیرامونی و مرزی نیز امسال دستخوش حریق شدند. به طور مثال در جنگلهای هم مرز با ترکمنستان، مردادماه امسال، آتش سوزی مهیبی درگرفت و تخمین زده می‌شود تنها در آن سوی مرز، بیش از 100 هکتار درختزار به خاکستر تبدیل شد.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی با اشاره به آغاز آتش‌سوزی درجنگل‌های ارس منطقه آسلمه (مرزایران و ترکمنستان) می‌گوید: " خوشبختانه این حادثه در مرز ایران به کمک‌ نیروهای مردمی، سربازان نیروی انتظامی گروهان مرزی باجگیران و نیروهای منابع طبیعی محیط زیست خاموش شد. "
هر چند این خبر خوش، مرهمی به زخمهای سرخ جنگل‌های ایرانی شمرده می‌شود ولی در همین ماه، گیلان غرب در استان کرمانشاه و جنگلهای دیل در استان کهگیلویه و بویر احمد نیز داغ آتش را تجربه کردند. هر چند سطح این آتش سوزی اندک بود و به سرعت مهار شد، ولی انبوه اخبار آتش سوزیهای سال 89 نشان می‌دهد سال 89، تاکنون سال بلا برای جنگلهای ایرانی بوده است.