تعریف نژاد: نژاد عبارتست ازگروهی ازحیوانات یک گونه که ازلحاظ ژنوتیپ وفنوتیپ به قدری شبیه هم هستند که چنانچه درآنها ازدیاد نسلی صورت گیرد فرزندانی شبیه به خود بوجود آورند. به عبارت دیگرشباهت ژنتیکی وشکلی به قدری زیاد است که فرزندان آنها نیزشبیه به خود آنها هستند. برای بیشترروشن شدن مفهوم نژاد چند مثال ذکرمی شود. فرزندان دوفرد سفید پوست خالص قطعا سفید پوست هستند. پس این افراد وفرزندان آنها وتمام افراد سفید ازنژاد سفید به حساب می آیند. ازسوی دیگرفرزندان دوفرد سیاه پوست خالص قطعا سیاه پوست هستند واین افراد نژاد سیاه قلمداد می شوند. همین مسئله درمورد نژاد زرد وسرخ نیزصادق است .

مثال دیگر: سگهای خالص نژاد ژرمن شیپرد دارای رنگ مشگی – کرم وگوشهای افراشته هستند.

فرزندان این سگها نیزباید همین خصوصیات را داشته باشند. بنابراین تولد فرزندی که دارای رنگ قهوه ای یا گوشهای افتاده باشد دلیل برناخالص بودن آن وهم نژاد نبودن والدین یا مخلوط بودن هردوی آنها است. به همین دلیل برای شناسائی وحفظ خصوصیات یک نژاد دربعضی ازکشورها موسساتی وجود دارد که علاوه برتعیین مشخصات استاندارد برای هرنژاد نسبت به ثبت اعضاء آنها نیزاقدام می کنند. درمورد سگها موسسه ای به نام American kennel club درکشورآمریکا وجود دارد که درسال 1884 میلادی تاسیس گردیده واستانداردهای مربوط به نژادهای خالص سگ را ثبت وتعیین می نماید. که دستورالعمل آن به این شرح می باشد:

1-    ظاهرعمومی

2-    انداره . تناسب اندام . استحکام بدن

3-    سر

                قیافه وحالت

                چشمها

                گوشها

                شکل جمجمه

                شکل پوزه

                وضعیت دندانها

4-    گردن . خط پشت وتنه

                     گردن

                     خط پشت

                     تنه

                     دم

5-    اندامهای حرکتی قدامی (دستها)

6-    اندامهای حرکتی خلفی  ( پاها)

7-    پوشش خارجی مو

8-    رنگ

9-    طرز راه رفتن

10- خلق وخو

سگهای دوست داشتنی

خوشبختانه اکثرسگ هایی که به عنوان حیوان خانگی نگهداری می شوند مایه تفنن ودوستان خوبی هستند. با خوشحالی وسروصدا با صاحب خود بازی یا همراهی می کنند. اگرازآنها به خوبی نگهداری شود اکثرا جدی. باوفا وبا عاطفه هستند. حس مشترکی ازانتخاب یک سگ نگهبان شروربه عنوان یک سگ دوست داشتنی خانگی جلوگیری می کند. برخی ازسگها را به خاطرماهیت فوق العاده ودوستانه آنها پرورش می دهند. این سگها گران قیمت هستند اما مشخصات آنها این مسئله را تحت الشعاع قرارمی دهد. نژاد های خاصی ازلحاظ همدمی وبردباری وجود دارند که برای ملازمت وهمدمی با اطفال کوچک یا افراد پیری که می خواهند تنها زندگی کنند بسیارعالی هستند. بسیاری ازسگ هایی که دراین گروه قرارمی گیرند سگهای بزرگ جثه ای هستند که قوی وآرام به نظرمی رسند. درحالی که نژادهای کوچکتراغلب تحریک پذیربوده وگاهی اوقات گازمی گیرند.

کوموندور(Komondor) عظیم الجثه اگرچه یک سگ نگهبان قوی وخوب است درعین حال با بچه ها بسیارمهربان می باشد. لئون برگر(Leonberger) سگ مهربان عظیم الجثه دیگری است ویک سگ نگهبان خوب به شمارمی آید اما علاقمند به اعضا جوانترخانه می باشد. وفاداری این سگ به صاحب خود درآلمان مشهوراست. سگهای نیوفوندلند(New Found ( (Land بزرگ وپشمالو نیزشهرتی مشابه دراین گروه دارند. گاهی اوقات یک ماهیت کاملا صلح دوست درمحیط های دیگریعنی خارج ازخانه وخانواده مفیداست. نژادهای بریتانی اسپانیل یل(Brittany Spaniel). کلامبراسپانیل یل(Clumber Spaniel) وگلدن رتریور((Golden Retreiver سگهای ورزشی هستند که می توانند به عنوان حیوانات خانگی وخانوادگی تلقی شوند. اطاعت. فرمانبرداری وفعال بودن گلدن رتریورآن را به عنوان یک سگ شکاری وخانگی خوب مطرح ساخته است. این سگ با کودکان بسیارمهربان می باشد. دربین سگهای شکاری فرمانبردار. وفاداروبامحبت. اسپانی یلها(spaniels) با آن چشمهای اشک آلود. گوشهای بزرگ آویخته وموهای ابریشمی نرم. جایگاه ویژه ای دارند. این سگها اساس سگهای ورزشی بسیارعالی هستند که درخشکی وآب کارای داشته وهمچنین درمسابقات نیزازارزش زیادی برخوردارند. دهان این سگها قوی وعضلانی است. موی آنها ابریشمی ولی تاحدی چرب است ونسبت به آب وخارگیاهان مقاومت دارد. گفته می شود که نژاد (( English Springer Spaniel ازقدیمی ترین اسپانی یلهای ورزشی است. با یک بارپریدن پرنده ای دردهان یا درپنجه های اوخواهد بود. نژادWelsh Springer Spaniel بسیارشبیه به نقاشی های سگ درقرن 18 می باشد. سگ کاربسیارخوب که برای نگهداری درخانه بسیارمناسب است. به شرطی که امکان فعالیت بدنی داشته باشد. امروزه ازنژاد کاکراسپانیل یل(Coker Spaniel) کمتربرای ورزش استفاده می شود زیرا موهای پرپشت وپرمانند وتنوع رنگهای بسیارزیاد این نژاد را به یک حیوان خانگی دلربا تبدیل کرده است. نژادAmerican Coker Spaniel سگ بسیارزیبائی است. موهای ابریشمی بلند آن به اصلاح وآرایش زیادی نیازمند است واین نژاد را به یک سگ نمایشی تبدیل کرده است. کوچکترین نژاد این گروه King Charles Spaniel با بدنی توپرو گوشهای بلند پرمانند. چشمهای بزرگ مشکی ورنگهای جالب ازقهوه ای ومشکی گرفته تا قرمزپررنگ می باشد. تعیین پارامترهایی که یک سگ را همیشه اجتماعی ودوست داشتنی می سازد دشواراست. برخی ازآنها شکل وشمایل خوبی ندارند. مثلا باست هاند(  (Basset Houndبا قیافه ای غمناک می تواند یک دوست واقعی ویک سگ دوست داشتنی باشد. نژاد جک راسل تریر(Jack Russell Terrier) حتی به عنوان یک نژاد عالی تلقی نمی شود ولی یک همدم باهوش ودوست داشتنی است. این سگ کوچک یک شکارچی باهوش جانوران موذی است که انواع حیله ها را می آموزد. کورجی(Corgi) سگ کوچک دیگری است که روزگاری نگهبان گله های گاو بود. اما همنشینی با انسان آن را چنان به یک سگ خانگی یا سگ نمایشی مبدل ساخته که ماهیت خشن وتهاجمی آن را تحت الشعاع قرارداده است. اگرچه هنوزهم ممکن است با یک تحریک تندو تیزوچابک باشد. نژاد داشهوند(Dachshund) یا داکل با ظاهرکنجکاو وبا آن بدن سوسیسی شکل وپاهای کوتاه بسیاردوست داشتنی است. داشهوند علیرغم جثه کوچک یک شکارچی جسوربوده وقابلیت حفاری آن قابل تقدیراست. درحدود 6 تیپ مختلف شامل انواع موکوتاه وموبلند ازاین سگ وجود دارد. نژاد Hairy Scottish Terrier یکی دیگرازسگهای شکارچی عضلانی است که یک حیوان خانگی دوست داشتنی به شمارمی رود. به طورکلی نژادهای بزرگتراجتماعی ترهستند. نژاد Old English Sheepdog پشمالوبا آن موهای درهم وبرهم وماهیت با محبت. نژاد باهوش وبینی درازکالی (Collie) با موهای صاف یا خشن ونژاد مشابه آن ولی کوچکتربه نام شتلند شیپ داگ (Shetland Sheepdog) با موهایی رنگارنگ درزمره سگهای دوست داشتنی قرارمی گیرند. برخی ازسگها را به عنوان یک کالای لوکس وبه خاطررفتارهای متکبرانه آنها نگهداری می کنند. انعطاف زیاد بدن آنها به نحوی است که به نظرمی رسد این حیوانات بدون اعمال هیچ فشاری برروی پاهای بلند خود حرکت می کنند. سرخود را درتمام اوقات متکبرانه بالا نگه می دارند وچشمان آنها مغرورانه حرکت می کند. ودرچمن ویا لابلای درختان به طرزدلنشینی به جست وخیزمی پردازند. بسیاری ازاین سگها به تیپ قدیمی گریهاند وابستگی دارند. این تیپ مورد پرستش مصریان قدیم بوده وتصویرآن درنقاشی های 4000 سال قبل ازمیلاد وجود دارد. نژاد Pharaoh Hound یکی ازبازماندگان آنها است. این سگ کوچک وسریع تقریبا شبیه تصویرآنوبیس خدای سگ است. نژادIbizan Hound درواقع یک سگ گریهاند شکاری دراسپانیا است. شکل بدن نژادهای تازی به نحوی است که بدن این سگها مثل یک ورق انعطاف پذیرشده است. با آنکه این سگها قوی وعضلانی هستند وتوانائی های ویژه ای را درفعالیتهای ورزشی وحضوردرمسابقات ازخود نشان داده اند به دلیل قیافه باوقاربه عنوان یک سگ خانگی مطرح هستند. چادرنشینان عرب ازنژاد  Sloughiبرای شکاربزکوهی وخرگوش استفاده می کردند. این نژاد دارای بدنی لاغروسرعتی استثنائی است. زیبائی و وقاراین سگ تعجب آوراست. حضوراین خصائص دراین نژاد ماحصل همخونی های حساب شده درنسل گیری ازآن می باشد. بدین ترتیب که تمام توله های ضعیف یا ناقص ازچرخه پرورش حذف شده اند. سالوکی (Saluki) شکارچی نیزیک نژاد زیبا ودلنشین با گوشهای ابریشمی درازویک دم پرمانند است. نژاد بورزوی (Borzoi) سگی است ظریف وقلمی با گوشهای موجدارو ابریشمی وپشت کمی خمیده که تزارهای روسیه برای شکارگرگ ازآنها استفاده می کردند. همانطورکه اشاره شد سلاطین بسیاری ازکشورها گروههای خاصی ازسگهای شکاری ونگهبان را نگهداری می کردند. نژاد بورزوی دردربار تزارهای روس وپادشاهان انگلستان ازارزش زیادی برخورداربوده است. نژاد دیگرگریهاند ایتالیائی است که سالها به منظورشکارو همچنین ترکیب بدنی زیبا درقصرها زندگی کرده است. نژاد دیگردراین خصوص افغان هوند(Afghan Hound) است که بدوا یک سگ شکاری به حساب می آید. با این وجود همسران ودختران سلاطین ودرباریان بیشتربه سگهای کوچک اندام نظیرمالتز(Maltese) علاقه نشان می دادند. گاهی اوقات نیزاین نژادها مورد توجه شخص پادشاه قرارمی گرفتند. مثلا نژاد کینگ چارلزاسپانی یل(King Charles Spaniel) اسم خود را ازتوجهات پادشاهان انگلستان چارلزاول وچارلزدوم کسب کرده است. این سگ احتمالا ازچین منشا گرفته وبه اروپا به خصوص فرانسه وسپس به انگلستان راه یافته است. همچنین نژاد تینی پاپیلون (Tiny Papillon) با ارتفاعی کمتراز28 سانتیمتر روزگاری یک سگ سلطنتی به حساب می آمد. سگ های بزرگ اصولا برای نگهداری درخانه های بزرگ مناسب هستند تا بتوانند فعالیتهای بدنی خود را به خوبی انجام دهند. این قبیل سگها پرسروصدا ولی صمیمی بوده وسرگرم کننده خوبی به حساب می آیند اما درمنزل کوچک خسته کننده می باشند.چنانچه وقت شما محدود است یا درآپارتمان زندگی می کنید ویا ترجیح می دهید حیوانی داشته باشید که بتوان آن را دربغل گرفت انتخاب یکی ازنژادهای کوچک ایده آل ومناسب ترخواهد بود. به همین دلایل است که برخی ازنژادهای کلاسیک کوچک بی اندازه مورد قبول وتوجه واقع شده اند وبه طورخود به خود مورد انتخاب برخی ازافراد قرارمی گیرند. حتی اگرهم این سگ بمیرد معمولا با همین نژاد جایگزین خواهد شد. سگ های پودل(Poodle) به خصوص سگهای باهوش وسرگرم کننده ای هستند. (اگرچه پودلهای برزگتروشکارچی نیزوجود دارند) وبه عنوان یک موجود دوست داشتنی با آن موهای مجعد نازک وماهیت سرگم کننده ونمایشی علاقمندان بسیارزیادی درسرتاسردنیا دارد. نژاد مورد قبول دیگرداشهوند است که به علت داشتن بدنی کشیده وپاهای نازک به آنها سگهای سوسیسی هم اطلاق می شود. ازدیگرسگهای آپارتمانی می توان به Cairn Terrier , West Highland Wite Terrier , Pug , English Bull Dog  اشاره کرد. برخی ازاین سگها بسیاردلفریب ودستی هستند. نژادهای کارکراسپانیل با چشم هایی اشک آلود. منیاتورپینشر(Miniature Pinscher) که شبیه به یک آهوی بسیارکوچک است ویا نژاد چوچو((Chow Chowکه شبیه به یک شیرکوچک بوده وعلیرغم اندازه کوچک یک سگ نگهبان خوب به حساب می آید نیزازجمله سگهای آپارتمانی می باشند. دربین سگهای آپارتمانی برخی نژادها هستند که جنبه زینتی پیدا کرده اند. ازقدیم الایام بسیاری ازشاهزادگان وزنان دربارهای سلطنتی اروپا تا زنان امروزی ازداشتن سگی که بتوانند آن را درآستین لباس یا کیف دستی خود قراردهند آنها را دربغل گیرند یا به گردش وپیاده روی ببرند لذت می بردند. این عمل دراروپا ازقرن شانزدهم متداول بوده ودرچین قدیم وژاپن نیزقدمت طولانی تری دارد. برخی ازاین سگهای زینتی وکوچک درواقع شکل مینیاتورنژادهای بزرگترهستند. به عنوان مثال سگهای پودل منیاتوریا داشهوند منیاتورو پینشرمنیاتورنیز وجود دارند. کوچکترین نژاد سگ دردنیا به نام شی هواهوا((Chihuahua تنها با 16 الی 20 سانتی مترقد و وزن کمترازیک کیلو وموهای ابریشمی بلند به سختی ازیک خرگوش بزرگترمی شود. یورک شایرتریر(Yorkshire Terrier) سگ زینتی دیگری است با بدن لاغروموهای بلند ابریشمی که معمولا موهای سرآن را به وسیله یک ربان دربالای سرمی بندند. این سگ چنانچه به خوبی آرایش شود سگ نمایشی بسیارارزنده ای خواهد بود. ازدیگرسگهای زینتی می توان به شی تسو(Shih Tzu) و لهاسا آپسو(Lhasa Apso) و پاپیلونPapillon)) نیزاشاره کرد.

Toy dogs

شاید بتوان برای سگها ازلفظ سگهای زینتی استفاده نمود. سگهای زینتی شامل نژادهایی نظیر شی هواهوا(Chihuahua). آفن پینشر(Affen pinscher). منیاتورپینشر(Miniatur penscher). پکینز(pekingese). پامرانین(Pomeranian) وسایرسگهای کوچکی است که ازآنها اغلب به عنوان سگهای دامن پرورده(Lap Dogs) نیزیاد می شود می گردد. باید به این نکته توجه داشت که الفاظ Toy یا منیاتوردراسم برخی نژادها الزاما به معنی آن نیست که دراین گروه قرارمی گیرند. به عنوان مثال منیاتورپودل(Miniature Poodle) ازجمله سگهای چند منظوره(Utility Dogs) محسوب می گردد. بزرگترین سگ دراین گروه کاوالیرکینگ چارلزاسپانی یل(Cavalier King Charles Spaniel) وکینگ چارلزاسپانی یل می باشند. دومین نژاد نامبرده شده درامریکا تحت عنوان((English Toy spaniel نامگذاری شده است.

سگهای کاروسگهای گله

همچنان که قبلا گفته شد درتقسیم بندی انگلیسی این سگها دریک گروه ودرتقسیم بندی آمریکائی این سگها دردوگروه مجزا قرارمی گیرند. اگرشما اختصاصا درجستجوی یک سگ مطیع ویا نگهبان هستید لازم نیست که به سراغ گروه های دیگربروید. دراین گروه سگهایی نظیر ژرمن شیپرد(German Sheperd Dog) وبوردرکالی(Border Collie) وجود دارند که اسامی آنها مترادف با اطاعت وفرمانبرداری است. دربین سایرسگهای گله سگهایی نظیرسگ گله بلژیکی (Belgian sheepdog). بردد کالی(Berder Collie) وشتلند شیپ داگ و(Shetland sheepdog) دسته ای دیگری ازانواع اشپیتزنظیرآلاسکن مالاموت(Alaskan Malamute) وساموید((Samoyed وهمچنین سگهای دیگری همچون باکسر(Boxer) وماستیف(Mastiff) وهمچنین سگهای گوش به زنگ وشب پائی همچون دابرمن(Dobermann) ورات ویلر(Rottweiler) نیزوجود دارند. این سگها توان وذکاوت خاصی درانجام بسیاری ازکارهای دشواررا دارند. به طوری که ما بدون آنها درانجام این کارها با دشواری روبروخواهیم شد. یک چوپان درتلاش برای کنترل گوسفندان یا بارگرداندن یک گوسفند گم شده به گله را بدون کمک سگ درنظربگیرید. سگهای گله را می توان با علائم متفاوت یعنی با اشاره دست یا بیان یک کلمه وحتی سوت زدن تعلیم داد. نژاد کالی(Collie) یک سگ گله عالی درانگلستان واسترالیا است وامروزه به واسطه ترکیب بدنی زیبا ورنگهای متنوع به عنوان یک سگ نمایشی مطرح گشته است. بری یارد(Briard) یک سگ گله فرانسوی بسیارعالی است. سگها همچنین نقش مهمی درشکاردارند. کمک به یافتن شکارمجروح شده یا انتقال دادن شکاربه محلی که شکارچی درانتظاراست اعمالی هستند که یک سگ شکارچی انجام می دهد. باکسررا نیزمی توان برای شکارهای طولانی مدت تربیت کرد. نگهبانان . محافظان وپلیس همگی به سگ برای محافظت ازآنها واماکن نیازدارند. با کمال تعجب یک سگ را می توان برای بسیاری ارکارهای سخت تعلیم داد. این امربستگی به مهارت پرورش دهنده دارد. سگها می توانند اجسام سنگین را بکشند قارچهای خوراکی را پیدا کنند وبه افراد نابینا کمک نمایند. همچنین می توانند با بوکشیدن ردپاها را شناسائی کنند ویا به جستجوی داروها. مواد مخدرومواد منفجره بپردازند ویا درکنترل اغتشاش وشورش کمک کننده باشند. بلاد هاند( Blood Hound) بهترین سگ برای ردگیری است زیرا حس بویائی قوی دارد وهنوزنیز برای نیروهای پلیس وامورجستجو ازارزش زیادی برخورداراست. در خصوص سگهای نگهبان بهتراست که این سگها قوی هیکل. باهوش ومطیع باشند وبه خوبی مورد تربیت وتعلیم قرارگیرند. این سگها دربرخورد با افرادی به غیرازصاحبان خود می توانند خطرناک وجنگنده باشند. تربیت این سگها باید اززمان جوانی شروع شود. رات ویلر(Rottweiler) بدنی عضلانی وسخت دارد. هوشیاری ومطیع بودن آن را به یک سگ نگهبان فعال تبدیل کرده است. این سگ دراصل برای محافظت ازپول واموال چوپانان آلمانی که گاوهای خود را برای فروش می بردند استفاده می شد.نژاد ژرمن شیپرد(German shepherd) که ازسال 1920 میلادی مورد تربیت وتعلیم قرارگرفته است یک نژاد بسیارباوفا است وازلحاظ جثه واندازه تنوع زیادی دارد. این سگ می تواند یک سگ راهنما خانگی وهمچنین یک سگ نگهبان بسیارخوب باشد. اگرچه ترکیب بدنی خاص آن این ادعا که این سگ ازنسل گرگ می باشد را به وجود آورده ولی هیچ مدرک مستندی این ادعا را اثبات نمی کند. درهرصورت این سگ یکی ازپرجمعیت ترین سگهای نگهبان درتمام دنیا است. دارای بدنی قوی. عضلانی. چالاک وهوش فراوان است. درترکیه نژاد کوواز((Kuvasz یک سگ نگهبان وشکاری با ارزش است. این اسم ازلغت ترکی به نام "محافظت" گرفته شده است. این سگ به خوبی با پلیس ونیروهای مسلح همکاری می کند. اخیرا توسط پلیس ایتالیا یک سگ بسیارجنگجو به نام نئوپولیتن ماستیف(Neapolitan Mastiff) جهت نگهبانی به کارگرفته شده است. این سگ درصورت عدم کنترل مناسب می تواند بسیارخطرناک باشد. ازدیگرسگهای جنگنده ومحافظ بورداکس(Bordeaux) است. پرورش آن درطول زمان باعث شده که ماهیتی آرام ترپیدا کند بدون آنکه ازتوانائی های محافظتی آن کاسته شود. باکسرنیزماهیتا سگی قوی وفعال است ومی بایست به خوبی تربیت شود. دراین صورت بسیارمناسب وباهوش است. دابرمن پینشر(Doberman Pinscher) ماهیتا وحتی ازسنین کم جنگجو وحمله کننده می باشد. این خصیصه می تواند آن را به صورت تعلیم دیدن ومطیع ساختن به یک سگ نگهبان سطح بالا تبدیل کند. سرسختی ومهاجم بودن بول ماستیف(Bull Mastiff) را به یک سگ جنگنده تبدیل کرده که به آموزشهای دقیق نیازدارد. این نژاد اززمان رومیها سگ نگهبان بوده وشجاعت زیادی دارد.

استفاده ازسگ برای حفظ امنیت

با افزایش تاسف بارآمارجرائم افراد بیشتروبیشتری درجستجوی سگ برای حفظ امنیت برآمده اند. زیرا مردم متوجه شده اند درحالی که یک سگ عصبی ومهاجم شروع به پارس کردن نماید حتی یک دزد با شهامت نیزبه کارخود ادامه نخواهد داد. غالبا با خواسته های زیادی مواجه می گردیم که مردم تقاضای یک سگ نگهبانی می کنند که با اعضاء خانه نیزمهربان باشد ویا صرفا سگی می خواهند که ازدارائیها واملاک آنها دربرابرافراد مزاحم وسارقین نگهبانی نمایند. بارها افراد پیری که به تنهائی زندگی می کنند ازمزاحمتهای چنین افرادی به دردسرافتاده اند یا دستخوش ترس وتشویش گردیده اند. این امرباعث گشته است که درجستجوی یک سگ نگهبان برای حفاظت ازخود وهمچنین پرنمودن اوقات فراغت برآیند.دراین راستا بی شک بهترین سگ نگهبان شامل سگ ژرمن شیپرد. دابرمن ورات ویلرمی شود که همگی سگهایی عالی وبه شدت باهوش هستند. با این وجود این نژادها بدون استثناء حیواناتی هستند که به آموزش وفضای کافی ورسیدگی ومراقبت نیازدارند. این سگها ذاتا بی آرام وقرارند به طورمداوم هوشیارند واغلب نسبت به اموال صاحبانشان وحتی افراد عادی که به خانه می آید نگهبانی مصرانه وبیش ازحد انتظارنشان می دهند. سگها نیزهمچون بسیاری ازحیوانات دیگرتا حدی می توانند هیجان زدگی صاحبشان یا ترس سایرافراد را تشخیص دهند. این هیجان زدگی ورفتارهای غیرعادی می تواند سگ را نیزمتاثرساخته ودراین حال یک سگ هیجان زده وعصبانی اغلب خطرناک خواهد بود. نکته بسیارمهم این است که درانتخاب یک سگ همگی اعضاء خانه ازصمیم قلب موافق باشند. البته به غیرازنژادهای ذکرشده فوق سایرنژادها نظیرماستیف. باکسرنیزسگهای نگهبان خوبی محسوب می شوند. درمورد افراد پیرضرورتی ندارد که یک سگ بزرگ انتخاب کنند چون دراین صورت دچاردشواریهایی خواهند شد. معمولایک غریبه یا دزد مخصوصا ازپشت درب بسته نمی تواند ازروی صدای پارس سگ اندازه آن را تعیین کند. جدولی که اینک دراختیارشما گذارده می شود شامل انواع سگهای نگهبان خانگی است. نژادهایی که با بچه ها رفتارخوبی دارند نیزبا ستاره نشانه گذاری شده اند. اما باید خاطرنشان کرد که درهرنژادی نیزخوب وبد وجود دارد. لذا اینکه مثلا نژاد بول تریربه عنوان یک سگ قابل اعتماد دربرابربچه ها نشانه گذاری ومعرفی گشته است بدین معنا نمی باشد که هرسگی ازاین نژاد چنین رفتاردوستانه ای را نشان خواهد داد.

 سگهای شکار

سگها را می توان بهترین دوست انسان شناخت. اما برای شکارچیان و ورزشکاران به عنوان یکی ازاعضاء تیم شکارقلمداد می شوند. پاهای سریع وحس بویائی قوی اساس کاراست. برخی ازآنها مثل اسپانی یلها وپوینترها مخصوص شکاریا اسلحه می باشند. این سگها شکاررا دنبال ومشخص می نمایند. نحوه عمل سگهای پوینتربسیارجالب ودیدنی است. بدین صورت که روبه پرندگانی که روی زمین نشسته اند قرارمی گیرد وبدن خود را طوری بی حرکت می سازد که گویی منجمد شده است. ودراین بین مسیرنگاه این موجود بی حرکت محل تجمع پرندگان را به شکارچی اطلاع می دهد. سایرسگهای شکاری ازلحاظ قابلیتها وتوانایی های خاص وبه دلایل خاص مورد توجه قرارگرفته اند. سگهای رتریور(Reteriver) همان طورکه ازنام آنان برمی آید دربوکشیدن وجمع آوری شکارهای مجروح بسیارعالی وارزشمند هستند. این سگها دارای پوزه وآرواره های بسیارقوی می باشند تا بتوانند پرندگان دریائی بزرگ وخرگوشها را به طوری که پوست آنها سوراخ وخراب نشود حمل نموده وبیاورند. نژادهای خاصی وجود دارند که می توانند به همان خوبی خشکی شکاررا ازآب گرفته وبرای شکارچی بیاورند. نژاد Chesapeak Bay Retreiver درآوردن مرغابی واردک ازآبهای یخ زده منطقه Chespeak Bay آمریکا بسیارورزیده وماهراست. لابرادور رتریور(Labrador Reteriver) با گستردگی تقریبا جهانی نیزبرای کاردرآب پرورش یافته است واصولا به وسیله ماهیگیران برای گرفتن ماهی ازرودخانه وکناره ساحلی دریا به کارمی رفته است.

سایرسگها درنشان دادن ویا دنبال کردن شکارمهارت دارند. به نحوی که با استشمام بوی یک پرنده به آهستگی دولا می شوند. زانومی زنند وبدون حرکت می نشینند. چنانکه نژاد Italian Spinone همچون یک فرد هیپنوتیزم شده وبدون حرکت موقعیت شکاررا به شکارچی اطلاع می دهد. درحالی که گوردون ستر((Gordon Setter نظیرتمامی نژادهای سترسگی است که مخصوص شکاربا اسلحه است. نژادهای متعددی وجود دارند که ترجیحا به صورت دسته جمعی وهمراه با شکارچیان پیاده یا سواربراسب برای شکارورزشی روباه. خرگوش وگوزن. قرن ها است که مورد استفاده می باشند. نژادهای فاکس هاند(Fox hound) بیگل((Beagle وهری یر(Harrier) سگهای جسورودرعین حال مطیعی هستند وقادرمی باشند که تحت هرشرایطی به تعقیب شکاربپردازند. تعلیم این سگها می بایست خیلی زود شروع شود. سگهای خاصی نیزوجود دارند که برای شکارهای بزرگ مهارت دارند. مثلا نژاد((Irish Wolf haund همانطورکه ازاسم آن برمی آید برای تعقیب وشکارگرگ استفاده می شود. اگرچه جثه این سگها درمقابل شکارخود کوچکتربه نظرمی رسد. اما باید دانست که سگ هایی با ارزش وگاهی لازم وضروری برای این مقاصد هستند. درکشورهای مختلف نژادهای متفاوتی دراین زمینه وجود دارد. به عنوان مثال نژاد الکهاند(Elkhound) درنروژبرای شکارگوزن وهمچنین آهو. گورکن. خرس وگربه وحشی استفاده می شود. آکیتا((Akita سگ ژاپنی است که برای شکارآهو وگرازوحشی به کارمی رود. نژاد African Besenji قادراست که شکاررا نشان دهد دنبال کند ویا بیاورد ونهایتا Rhodesian Ridgeback سگی است که درکشوررودزیا برای شکارهای بزرگی نظیرشیرازآن استفاده می شود.

Hounds

شاید بتوان این سگها را تازی نامید. به هرحال هاندها شامل دوتیپ جداگانه هستند آنهایی که بادید وبینائی خود شکارمی کنند ودارای سرعت قابل توجهی هستند مثل افغان هاند(Afghan Hound) بورزوی(Borzoi). گریهاند(Greyhound). سالوکی(Saluki). اسکاتیش دیرهاند(Scattish Deerhound) وآیریش ولف هاند(Irish Wolfhound).

دسته دیگرآنهایی که با بوئیدن شکارمی کنند مثل باست(Basset). بیگل(Beagle). بلادهاند(Blood Hound) وفاکس هاند(Foxhound).

هاندهای دسته اول یعنی آنهایی که ازسرعت زیاد برخوردارهستند به هرکسی که به آنها فعالیت بدنی کافی توجه رسیدگی نماید دل می بندند. اگرچه درخانه معمولا مطیع وساعتها درمحل خواب خود درازمی کشند اما علاقه وعشق ذاتی نسبت به سرعت وفضای بازدارند. لذا برای نگهداری درشهرهای بزرگ مناسب نیستند.

فاکس هاند درانگلیس برای شکارگله های روباه استفاده می شود بنابراین نمی توان آنها را حیوانات خانگی رام شده ای محسوب کرد.

هاندهای دسته دوم شکارچیانی هستند که اشتیاق پایان ناپذیری به بوکشیدن وتبعیت ازبینی هایشان دارند. برخی ازاعضاء این گروه مثل باست. بیگل وبلاد هاند گاهی اوقات به عنوان حیوان دست آموزمورد نگهداری قرارگرفته ومعمولا با بچه ها رفتارخوب ومهربانانه ای دارند. با این وجود نگهداری آنها درشهرها قابل توصیه نیست مگرآنکه صاحب آنها نیزفردی پرانرژی باشد. درپایان یادآورمی شود ه اگرچه هاندها تاحدی خوش خلق ومهربان هستند چندان برای اقدامات مطیعانه ایده آل نمی باشند.

Gun Dogs , Sporting Dogs

سگهای ورزشی یا آموزش دیده با تفنگ بهترین انتخاب برای افرادی است که می خواهند ازیک سگ دست آموزبرای فعالیتهای ورزشی استفاده کنند. این سگها ذاتا سگ نگهبان به حساب نمی آیند اما جهت اعلام خطریا ترساندن افراد غریبه مناسب هستند. این گروه شامل نژادهایی نظیرانواع ستر. پوینتر(pointer). رتریور(Retriever) واسپانی یل(Spaniel) می شود.

Non- Sporting , Utility Dogs

این قبیل سگها را برای فعالیتهای مختلف پرورش داده ونگهداری می کنند به عنوان مثال سگ دالماسی(Dalmatian) که اساسا درکشورهای حوزه مدیترانه جهت شکارازآن استفاده می شود. اخیرا درانگلستان وفرانسه به منظورحمل وسائل ازآن بهره گرفته می شود. این سگ نه تنها برای افرادی که می خواهند سگشان به دنبال اسبشان حرکت کند یا بدود کاملا مطلوب محسوب می گردد بلکه برای سایراقدامات مطیعانه نیزجزء سگهای درجه یک محسوب می گردد.

سگهای سرعت

برخی ازسگها علیرغم شکل بدنی کند وسخت خود دارای سرعتی غیرقابل انتظارواعجاب آوری هستند. این امرمی تواند درمورد بسیاری ازنژادهای نگهبان نیزصحیح باشد. با این وجود می توان یک سگ را صرفا برای سرعت درنظرگرفت وپرورش داد. این قبیل سگها را معمولا برای شکاریا مسابقات نگهداری می کنند. اصولا این سگها دارای شکل بدنی گریهاند وپشت کمانی هستند ولاغری بدن آنها درحدی است که دنده ها قابل رویت می باشد. نژاد گریهاند(Grey Hound) یکی ازقدیمی ترین وخالص ترین نژادهایی است که ازهزاران سال قبل برای شکارواخیرا جهت مسابقات درنظرگرفته شده است. این سگها قادرند که درمسابقات با سرعتی معادل 70 کیلومتردرساعت بدوند.

نژاد دیگرگریهاند منیاتور(Mineature Greyhound) است. که دارای بدنی کوتاه تروسری بزرگتروپهن ترازگریهاند می باشد. مثل یک استخوان لاغرولی بی نهایت سریع است. نژاد pharaoh Hound به گریهاند باستانی منسوب شده است. بدن خاص وپاهای عضلانی قوی سرعت زیادی به آن می دهد. نژادهای بزرگ دیگری نیزهستند که دارای سرعت زیاد وچالاکی اعجاب آوری می باشند واساسا برای شکارپرورش ونگهداری می شوند. این نژادها عبارتند ازنژاد بزرگ وقوی دیرهاند(Deer Hound) وسالوکی(saluki) که علاوه برزیبائی خاص سرعت زیادی داشته وبرای شکاربزکوهی. روباه وخرگوش به کارمی روند. حتی نژاد افغان هاند(Afghan hound) با موهای بلند ابریشمی که امروزه بیشترجنبه نمایش وزیبائی پیدا کرده است روزگاری برای چوپانی وشکارگرگ وپلنگ به کارمی رفته است .

سگهای برف

دراین بین سگهای تیپ اشپیتزمثل نژاد هاسکی (Husky) را می شناسیم. بدن عضلانی. قوی. پوشش خارجی مضاعف ودم کلفت وفرخورده( برای محافظت ازپنجه ها وبینی درموقع استراحت) این حیوان را قادرمی سازد که شرایط آب وهوایی سرد را تحمل کند. درحقیقت این نژاد یکی ازسگهایی می باشد که زودترازسایرین اهلی شده است. الکهاند سگ دیگری است با پوشش خارجی متراکم که اورا قادربه کاردرشرایط سرد می سازد. وچنانچه ذکرشد درشکارگوزن وآهونیز استفاده می گردد. این نژاد هنوزهم درنروژ سگ کشنده سورتمه است. یکی دیگرازسگهای کاردربرف ازتیپ اشپیتزنژاد ساموید((Samoid می باشد که می تواند به منظورنگهبانی وهمچنین شکارموجودات کوچک مورد استفاده قرارگیرد. حتی موهای ضخیم ومتراکم آن را می تنند وازآن لباسهای گرم می بافند. اصلیت این سگ ازسیبری است. درآنجا برای مسابقات. شکار. سورتمه کشی وچوپانی گوزن استفاده می شد. توانائی ومقاومت آن دربدترین شرایط حس بویائی قوی وقدرت بدنی زیاد. آن را به یک سگ نجات کوهستان تبدیل کرده است. سگهای ساموید. نانسن(Nansen) کاشف قطب شمال را همراهی می کردند. سگهای اسکیمو با پوشش خارجی مناسب می توانند با غذای کم درهوای سرد زنده بمانند. درکانادا ازاین سگها برای کشیدن سورتمه وشکاراستفاده می شود. سگ کوهستانی پیرنه(Pyrenean) سگ بزرگ سفید با قیافه ای صمیمی است. مودب ومطیع بودن ونیزهوش وذکاوت وی آن را به یک سگ با ارزش درکوههای پیرنه تبدیل کرده است. سنت برنارد(Saint Bernard) سگ بزرگ ومشهورکوههای آلپ درسوئیس است. این سگ یکی ازاعضای ضروری تیم های جستجو ونجات دراین منطقه به حساب می آید. سگهای سیبرین هاسکی((Siberian Husky وگلدن لئون برگر(Golden Leonberger) نیزازجمله سگهای کوهستانی هستند که ازلحاظ یافتن کوهنوردان گمشده یا مجروح شهرت دارند.

تریرها (Terriers)

تریرها سگهای شلوغ وپرانرژی هستند که به منظورشکارپستانداران کوچک مورد پرورش قرارگرفتند. سگهایی هوشیارو باوفا بوده وبا سروصدا وپارسهای زیاد اجازه وجود هیچ غریبه ای را نمی دهند. دربین این نژادها ایردال با جثه بزرگ خود سگی است که ازعهده نگهبانی به خوبی برمی آید. تریرها دارای یک تاریخچه طولانی شکاروجنگیدن هستند وبه دلیل پرطاقت بودن وخستگی ناپذیری وایجاد یک حس سرگرم کننده مشهورمی باشند. تنوع آنها ازایردال تریر((Airedale Terrier که یک سگ بزرگ وقوی است تا منچسترتریر(Manchester Terrier) که یک سگ نحیف وظریف می باشد متفاوت است. بسیاری ازآنها دارای موهای خشن وفرفری هستند که می بایست حداقل سالی یک بارکوتاه شوند. درحالی که برخی دیگردارای موهای سیم مانندی می باشند که ژولیده وناموزون می گردند. ایردال تریر((Airedale Terrier به قدری بزرگ است که می تواند یک سگ عالی کاردرپلیس یا مقاصد نگهبانی باشد. اما تریرها اصولا سگهای کوچک وبا شهامتی هستند که ازشکارجانوران موذی وپستانداران کوچکی که ازخود آنها بزرگترمی باشند لذت می برند. اکثرا آنها را به جهت کاریا شکارپرورش می دهند. مثلا ازبوردرتریر((Border Terrier درنواحی مرزی انگلستان برای شکارروباه استفاده می شود. سگ با ارزش دیگرکه برای کارمطرح است لیک لند تریر((Lakeland Terrier می باشد که درکشورهای پرورش دهنده گوسفند برای دورکردن روباه ها مورد استفاده قرارمی گیرد. فاکس تریر(Fox Terrier) نام خود را به دلیل سرعت ورقابت با سگهای فاکس هاند(Fox hound) کسب کرده ودرواقع به سگهای شکاردسته جمعی ملحق شده است. امروزه حتی به عنوان یک حیوان خانگی خالص با ارزش ودست آموزکه به خوبی نیزبا محیط شهری وفق یافته است مطرح می گردد. برخی ازتریرها را صرفا برای زندگی درشهرها پرورش می دهند. اندازه کوچک و ویژگیهای ظریف ولطیف آنها را به حیوانات خانگی جذابی تبدیل کرده است. اگرچه نژاد اسکاتیش تریر یا اسکاتی (Scottish Terrier) یا Scottie سگ بداخلاقی است اما شکل وشمایل خاص آن را به یک موجود دوست داشتنی مبدل ساخته است. نقطه مقابل آن نژاد وست هایلند وایت تریر(West Highland White Terrier) می باشد که سگ بشاش وبازیگوشی است. موهای خشن وسفید رنگ آن گردوغبار را دفع می کند ولذا همیشه تمیزبه نظرمی آید. احتمالا به استثناء اسکاتیش تریر. یورک شایرتریر(ازجمله سگهای زینتی محسوب می شود) ودندی دینمونت تریر(Dandie Dinmont Terrier) ماهیت پرتحرک وشاداب تریرها انتخاب مناسبی برای افراد پیری که درجستجوی سکوت وآرامش ودرنتیجه حیواناتی مطیع وآرام هستند نمی باشند. تریرها مخصوصا نرهای آنها به سمت سایرسگها حمله می برند که ازاین لحاظ مراقبت ازآنها نسبت به سگهای کوچک دشوارتراست. اسکی تریر((Skye Terrier نژاد کوچکی است که می تواند سگ دست آموزخوبی درآپارتمان باشد. موهای آن بلند وسیم مانند است وبه فعالیتهای بدنی کمی احتیاج دارد. این اعتقاد وجود دارد که نژاد تایبتن(Tibetan Terrier) به سیله راهبه ها وروحانیان تبت به عنوان سمبل خوشبختی پرورش یافته است. این سگ به خوبی دست آموزمی شود. موهای بلند آن را باید به صورت روزانه برس کشید. سیلکی تریر(Silky (Terrier یک سگ استرالیائی است وبه قدری کوچک است که برای نگهداری درآپارتمان وخانه های کوچک بسیارمناسب می باشد. ماهیت مهاجم وجسارت آن را به یک سگ نگهبان تبدیل کرده است. انواع وتنوع سگهای تریربسیارزیاد بوده واسامی آنها درجدول AKC آمده است .

سگهای عظیم الجثه دنیا

Irish Wolfhound یکی ازبزرگترین سگهای دنیا است. دارای ارتفاعی تا 98 سانتی متروموهای ضخیم وخشن می باشد. ازدیگرسگهای عظیم الجثه می توان به Great Dane ,  Komondor , Old English Sheepdog , Pyrenenan , New Found Land , Kuvasz اشاره کرد. نگهداری ازاین نژادها به دلیل جثه بزرگ آنها شرایط ویژه ای را طلب می کند. این سگها به محیط بزرگتری برای زندگی نیازدارند ومی بایست فعالیتهای بدنی زیادی درعرض روز انجام دهند. میزان خوراک وتغذیه آنها نیزبه مراتب ازسایرسگها بیشتراست. اصولا چنانچه تعلیم وآموزش این سگها به درستی صورت گیرد وسگهای مطیع وآرامی تربیت گردند می توانند به عنوان سگهای خانگی مورد نگهداری قرارگیرند.

سگهای عجیب وغریب

برخی ازسگها مثل خرس بزرگ وپشمالو هستند که ازجمله آنها می توان به نیوفوندلند اشاره نمود. سگهای چوچو(chow chow) با داشتن پوست گندمی رنگ وپنجه های نازک مثل گربه بیشتربه یک خرس عروسکی یا یک شیرکوچک شباهت دارند. سگ مکزیکی بدون مو(Mexican Hairless) موجود عجیب دیگری است که بیشتربه یک جونده کوچک شباهت دارد. بدن آن ظریف وپوست آن صاف وکاملا بدون مواست. خصوصیات عجیب وغریب دربین تمام سگهای دنیا با ارزش است. به این دلیل که اولا حیوانات غیرمعمولی به شمارمی روند ودرثانی برای نمایش کاربرد دارند. نژاد بدلینگتون تریر(Bedlington Terrier) با سرتخم مرغی شکل وگوشهای افتاده بیشتربه یک بره جوان شباهت دارد. ولی بدلینگتون برخلاف ظاهرخود چندان آرام وبی دفاع نیست. درحقیقت این سگ یک جنگنده خوب وشکارچی خرگوش است. نژادDandie Dinmont نیزیک تریرمنحصربه فرداست. موهای بلندی برروی پاهای کوتاهش دارد ویک کاکل پرپشت مونیزبرروی سرش دیده می شود. پارس آن تاحدی شدید است که بروز این صدا ازیک سگ کوچک تعجب آوربوده ولذا آن را به یک سگ نگهبان خوب مبدل ساخته است. برخی ازافراد به موهای عجیب وغریب سگها علاقه نشان می دهند. به عنوان مثال سگهای کوموندور(Komondor) وپالی((puli دارای موهایی هستند که آنها را به گوسفند شبیه می سازد. برخی ازسگها چنان قیافه ای دارند که با دیدن آنها نمی توان نخندید. نژاد پاگ(Pug) دربین این سگها واقعا دوست داشتنی است. همچنین نژاد شارپی( Shar-pai) دارای صورت وبدنی کاملا نرم وانعطاف پذیراست. پوست آن به قدری وسیع می باشد که روی بدنش ایجاد چین وشکنج می نماید. ازآنجائی که دربین انواع مختلف نژادهای سگ تنها تعداد معدودی ازآنها به ایران راه یافته اند. لذا دراین کتاب سعی شده است که تنها به معرفی این نژادها وهمچنین برخی ازنژادها که اهمیت جهانی بیشتری دارند بسنده گردد. مشخصات هرنژاد براساس استانداردهای بین المللی که توسط AKC ارائه شده است عنوان شده وطبیعتا دورگه ها وسگهای مخلوطی که به فراوانی درایران وجود دارند ممکن است برخی ازآنها را نشان ندهند. همچنین به منظوراطلاع بیشترخوانندگان  گرامی ازآناتومی متفاوت درهرنژاد شکل هایی نیزبه صورت ضمیمه ارائه شده است تا درمقایسه با آنها قضاوت برروی اعضاء بدن یک سگ با سهولت بیشتری صورت پذیرد.