طوطی خاکستری افریقایی پرنده ای وحشی است که در قاره آفریقا زندگی میکند و از قرنها پیش مورد توجه آدمی قرار گرفته و تلاش های زیادی برای اهلی کردن و اموزش دادن پرنده صورت گرفته است.
امروزه طوطیهای خاکستری افریقاییتوسط پرورش دهندگان دست آموز شده و به پرنده ای خانگی و سرگرم کننده و جالب تبدیل شده است. با این حال به دلیل ان که عملکردی غیر قابل پیشبینی دارند نباید به آنان زیاد اطمینان کرد. طوطیهای خاکستریی که از حیات وحش به جمع انسانها وارد میشوند نیازمند صبر و کوشش بسیار برای آموزش و تطابق با محیط تازه هستند طوطیهای خاکستری بسیار قوی هستند و در صورت عصبانیت میتوانند گاز بگیرند و یا پنجه بکشند.
کنوانسیون منع تجارت گونه های در معرض خطر(CITES) تجارت این گونه را ممنوع اعلام کرده با این حال خرید و فروش آنها در سراسر دنیا تجارتی پرسود برای قاچاقچیان فراهم نموده است.
این گرنده یکی از اعضای خانواده پستاسی Psitacidac میباشد که همانند سایر طوطی سانان از بدنی استوار ولی نرم تشکیل شده به طوری که پرنده میتواند با منقار خود به راحتی به تمام اجزای بدن خود دسترسی داشته باشد و تا 180 درجه سر خود را برگرداند.
اندازه بدن طوطی خاکستری آفریقایی بسیار متفاوت است و در گونه های کوچک12 سانتی متر و در گونه های بزرگ تا 100 سانتی متر میرسد و وزن آن در حدود 400 گرم است رنگ پر و بال آن خاکستری است و در نژاد کنگو رنگ دم آن سرخ رنگ است ، دمگاه به رنگ خاکستری روشن و لبه های بال سیاه و رنگ چشم پرنده بالغ زرد روشن و هردو جنس نر و ماده از نظر ظاهری شبیه به هم میباشند.این پرنده در طول زندگی زاد و ولد میکند و معمولا در حدود 50 تا 60 سال عمر میکند.
این پرنده در تمامی قاره ها یافت میشود و میتواند به راحتی شرایط آب و همایی مختلف را تحمل نماید اما زادگاه آن گشتره ای از سواحل غربی تتا وسط آفریقا در کنیا و تانزانیا
می باشد و چون برای اولین بار این طوطی از طریق زنگبار وارد کشورهای عربی گردید به همین جهت در بسیاری از کشورهای عربی به نام طوطی زنگباری معروف شده است.این پرنده به علت زیبایی خیره کننده خود و همچنین به علت تقلد صدا یکی از شایع ترین پرندگان زینتی در جهان به شمار میرود . این پرنده میتواند انواع سوت زدن ها و بسیاری از آواهای موسیقی و بسیاری از واژه ها را تقلید نماید که این توانایی در کمتر پرنده ای و یا حتی موجود زنده ای دیده میشود. البته قابل به ذکر است که این توانایی بستگی به شخصیت پرنده داشته و پرنده ای تا پرنده دیگر متفاوت است و شاید این امر به نحوه نگهداری و یا توجه و محبت به پرنده بستگی داشته باشد. ضمنا طوطی خاکستری آفریقایی هوشی سرشار دارد و به راحتی قابلیت یادگیری بسیاری از کارها را دارد. ار مهمترین مشخصات این پرنده داشتن منقار تیز با لبه معکوس میباشد و با توجه به طبیعت خشن ،پرنده از منقار خود به عوان ابزاری دفاعی استفاده نموده و ممکن است که اقدام به گاز گرفتن نمیاد و از منقار خود برای گرفتن اشیاء و یا تخریب وسائل خانه استفاده کند. از این رو پرنده مذکور چنان چهاموزش لازم را ندیده باشد میتواند خطرناک بوده و به آدمی صدمه بزند و این حالت وقتی رخ میدهد که پرنده ناراحت شده و یا تحریک شده باشد که برخی از طوطی ها قبل از گاز گرفتن حالتی به خود میگیرند که میتوان به قصد آنان پیبرد و معمولا در چنین حالتی عدسه چشم خود را تنگ مینمایند، در چنین حالتی باید منتظر گاز گرفتن شدید پرنده بود و از آنها دوری کرد. این عادت ناپسندیده پرنده را میتوان با آموزش برطرف کرد.
پرنده معمولا در هنگام بالا رفتن از میله های داخل قفس و یا شاخه درختان ،از منقار خود به عنوان پای سوم استفاده میکند و در این کار مهارت زیادی دارد و چنگالهای پرنده به گونه ای ساخته شده است که بتواند به راحتی بر شاخه درختان و یا میله های قفس چنگ اندازد، همچنین پرنده با استفاده از پنجه نیرومند خود میتواند چفت در قفس را باز کرده و خود را آزاد نماید. طوطی خاکستری آفریقایی در هنگام راه رفتن بر روی زمین به گونه ای مخصوص که شبیه تلو تلو خوردن است راه میرود و علت این امر ساختار پنجه ها و ساق پای پرنده بوده و این امر لز خصوصیات اغلب طوطی سانان است.ساختار پای پرنده از چهار انگست قوی تشکیل یافته که دو انگشت به سمت جلو و دو انگشت به سمت عقب میباشد. دو انگشت داخلی (جلویی و عقبی) از دو انگشت بیرونی کوتاهتر هستند و این امر باعث شده است که پنجه پرنده به صورت گیره عمل کند ضمنا داشتن عضلات قوی در پنجه به این پرنده کمک میکند تا بتواند اشیا را محکم در چنگال خود بگیرد.
در هنگام آموزش پرنده بهتر است که اقدام به کوتاه کردن ناخنهای پرنده نمایید تا در هنگام نشتن بر روی انگشت و یا دست شما ، چنگالهای وی برای شما دردناک نباشد و در هنگام کوتاه کردن ناخن پرنده باید بسیار مواظب بود تا سیاهرگهای انتهایی چنگال آسیب نبیند و این امر منجر به خونریزینشود.
طوطی خاکستری افریقایی معمولا علاوه بر پاهای قوی و چنگالهای محکم از منقار خود برای توازن در حرکن استاده میکند و درحقیقت منقار این پرنده پای سوم وی به شمار میرود و پرنده با منقار بسیاری از کارهایی را که با چنگال نمیتواند انجام دهد را انجام میدهد و به اعتقاد بسیاری این پرنده میتواند با این ابزارهای خشن به بسیاری از وسائل منزل نظیر:مبل و دسته مبل و فرس و غیره آسیب برساند از این رو بهتر است قبل از این که پرنده اقدام به تخریب وسائل خانه نمیاد، وسائلی نظیر اسباب بازی های مخصوص در اختیار وی قرار داده شود تا پرنده چیزی برای جویدن و گاز گرفتن در اختیار داشته باشد و بتواند این غریزه خود را بدون اسیب رساندن به وسایل منزل اشباع نمیاد.غذای پرنده با توجه به حجم و اندازه بدن پرنده از لحاظ کمی و کیفی متفاوت است. طوطی خاکستری آفریقایی مانند سایر همنوعان خود بر دانه جات مختلف نظیر:تخمه آفتابگردان، گردو، فندق، پسته و بادام و میوه جات مختلف نظیر:سیب و اناناس و سبزیجات مختلف نظیر هویج و کاهو تغذیه میکنند و باید به خاطر داشت که تهیه انواع مختلف غذا برای پرنده یکی از روشهای موفقیت در پرورش و جوجه گیری از این پرنده میباشد ، چرا که این پرنده در قفس نیز میتواند به راحتی زاد و ولد کند البته به شرطی که تمام امکانات رفاهی تامین شود، قابل ذکر است که شباهت بیش از حد نر و ماده یکی از دشواریهای موجود بر سر راه جوجه گیری از این پرنده میباشد.
طوطی خاکستری افریقایی پرنده ای تیز پرواز است و پروازی منظم دارد اما این پرنده قدرت جهت یابی مناسبی ندارد و نمیتواند همانند کبوترها محل زندگی خود را جهت یابی کرده و به لانه بازگردد، از این رو پرورش دهندگان این پرتده باید توجه کافی داشته باشند که چنان چه پرنده از محل زندگی خود دور شد، نمیتواند به راحتی لانه و کاشانه خود را یافته و بدان بازگردد.
طوطی خاکستری افریقایی یکی از شایعترین گونه های پرندگان زینتی است که در متازل نگهداری میشود ولی عدم آشنایی به نوع تغذیه و روشهای نگهداری باعث شده است که بسیاری از پرورش دهندگان با مشکلاتی مواجه شده و از پرورش آن صرف نظر نمایند.
این پرنده به طور اساسی در جنگلها و بیشه زارها و زمینهای باز و مخصوصا در اطراف روستاها و شهرهای کوچک زندگی میکند.این پرندگان در محیط زیست طبیعی خود به صورت جفت جفت و یا گله ای دیده میشوند و چه بسا ممکن است که گله ای متشکل از صد پرنده را دید که بر روی درخت بزرگی نشسته باشند.
غذای طبیعی پرنده دانه، میوه جات نظیر توت و گردو و غیره میباشد. طوطی خاکستری افریقایی لانه خود را در شکاف درختان قدیمی ساخته و پرنده ماده معمولا سه تا پنج تخم میگذارد و مدت سی روز بر روی تخمها میخوابد تا جوجه ها یکی بعد از دیگری از تخم بیرون بیایند. در طول مدت خوابیدن روز تخمها، معمولا پرنده ماده بر وری تخمها میخوابد و پرنده نر به تغذیه پرندخ ماده اهتمام میورزد و پست از بیرون امدن جوجه ها نیز پرنده نر اقدام به تهیه غذا برای جوجه ها مینماید. جوجه ها بعد از 10 هفته لانه را ترک مینمایند.