شهرِضا یکی از شهرهای استان اصفهان می باشد که در ۷۵ کیلومتری جنوب غربی اصفهان واقع شده است. آب و هوای آن نسبتاً گرم و خشک است. نام پیشین آن "کوم شه"، "کمشه" یا "قمشه" (هر دو با ضم اول) بوده است. کوم شه به معنی شکارگاه است. همچنین گفته می‌شود که این شهر را اقوام "قلتغ شاه" بنا نمودند. لـذا به نام قوم شاه نامیـده شد، که بعدها مخفف آن قمشه گردید. در دوره رضاشاه نام آن به شهرضا تغییر یافت.

شهررضا از دیرباز به عنوان مرکز پرورش انگور و کشمش در اصفهان مشهور است و هر شهرضایی اصیلی همیشه کیشمیشم تو جیبش دارد!

شهرضا با سابقه طولانی از جمله شهرهای قدیمی و با اهمیت استان اصفهان است. مساعد بودن آب و هوا و سرسبزی محیط در شکل گیری هسته اولیه شهر نقش داشته است. بافت قدیم شهر بارها تجدید بنا گردیده اما اصولا حیات و هویت آن حفظ شده و در حال حاضر از نظر ترکیب و بافت فیزیکی با بخش‌های میانی و جدید شهر تفاوت دارد.

مرحله بعدی گسترش شهر مربوط به زمان صفویه می باشد که اصفهان به عنوان پایتخت انتخاب گردید. قرار گرفتن این شهر در محور جاده اصفهان به فارس که یکی از راههای مهم تجاری بوده، موجب رونق اقتصادی آن گشته است. از طرف دیگر به خاطر نزدیکیش با اصفهان نوعی عملکرد نظامی نیز داشته است. در این دوره به دلیل امنیت نسبی بافت فیزیکی شهر توسعه یافت.

مرحله بعدی گسترش شهر مربوط به دوره قاجاریه است. در این دوره شهر به شکل قلعه مانند و دارای دروازه بوده که هفت محله در آن جای می‌گرفته اند. مجموعه دروازه‌ها با عناصر تشکیل دهنده محله، نظیر بازارچه گذر، مسجد، تکیه، آب انبار و حمام در عین استقلال نسبی به کل شهر نیز وابسته بوده است. بازار در مرکز شهر قرار داشته و به عنوان کانون اصلی مبادلات اقتصادی و تجاری، همه شریان ها را به خود متصل نموده است.

در دهه چهل ایجاد امنیت نسبی در کل کشور و تبدیل شهرضا به مرکز شهرستان موجب رشد شهرنشینی گشته، به طوریکه رشد کالبدی شهر در این دهه چشمگیر بوده است. در این دوره از حیات، شهر به دلیل ایجاد مناسبات جدید اجتماعی-اقتصادی و سیاسی شهر از حالت ایستا خارج شده و به یک رشد نسبتاً سریع شهرنشینی دست یافت و صنایـع که تا این زمان تنهـا در مقیاس سنتـی آن مطـرح بوده جای خود را به کارخانه های نسبتاً بزرگ سپرد. جهات گسترش شهر در این دوره در بخش‌های شمال غربی بوده است و بافت فیزیکی آن به عنوان پیوند دهنده بافت قدیم و جدید کاربرد شهری خود را حفظ نموده است.

مکان هاي ديدني

شهرضا در دوران صفوي از عمران و آبادي برخوردار بود و گسترش بسياري يافته است. از اين دوران آثار تاريخي بسياري در اين ناحيه بر جاي مانده است. جاذبه هاي طبيعي بسياري چون کوه ها و چشمه ها و غارها در اين شهرستان پراکنده هستند که چشم اندازهاي زيبايي به اين منطقه بخشيده است.

از جمله مکان هاي ديدني اي شهرستان: مسجد جامع شهرضا،امام زاده شاه رضا شهرضا،امام زاده سيد علي اكبر شهرضا،كاروان سراي امين آباد شهرضامی باشد.

مسجد جامع شهرضا

از آثار مربوط به عهد سلجوقیان در ابتدای بازار شهرضا واقع شده، دارای گنبدی مرتفع و یک مناره می‌باشد که از آجر ساده می‌باشد. در مورد تاریخ بنای مسجد بر لوحه‌ای چنین آمده: بر دالان مسجد جامع، بر یک لوحه سنگی، وقف نامه‌ای موجود است که مقداری از آب و ملک صحرای موقان شهرضا را وقف مسجد نموده‌است.

امام زاده شاه رضا شهرضا

بقعه ي شهرضا تا شهرستان شهرضا فاصله ي کمي دارد و بر روي قسمت مرتفعي در دامنه ي کوه بنا شده است. امامزاده داراي صحني مصفاست که از آن توسط پلکان هاي سنگي وارد بقعه مي شوند. سردر بقعه و گنبد آن کاشي کاري شده است و نقش کاشي کاري گنبد، به گنبد مسجد امام اصفهان شباهت دارد و سال ساختمان آن را به دوره ي صفويه مي رساند. کتيبه ي اطراف آن به خط ثلث سفيد بر زمينه ي کاشي لاجوردي رنگ، شامل تمام سوره ي جمعه است، ولي سال اتمام ندارد. در نيمه ي شمالي گنبد که از داخل صحن به خوبي ديده مي شود، در يک لوحه ي لوزي شکل به خط نستعليق لاجوردي معرق برزمينه ي کاشي سفيد، سال تعمير گنبد به شرح زير نوشته شده است: در سال 1360 (ه.ق) حاج سيد اسماعيل ميربه شهرضايي تجديد و تعمير اين بناي مقدس را عهده دار و به انجام رسانيد.

بر گردني گنبد با خطوط بنايي و کاشي معرق، عباراتي نقش شده که رنگ زرد، در ميان رنگ هاي آن برساير الوان غلبه دارد و متن آن صلوات بر پيغمبر و ائمه عليه السلام است و در قسمت شمالي آن، در يک لوحه به خط بنايي سفيد معرق برزمينه ي کاشي مشکي، عبارت ذيل نوشته شده است: عمل استاد علي اصغر اصفهاني و استاد عبدالرحيم 1276 مدخل بقعه ايوان کوچکي است که با آيينه تزيين شده و در طرفين آن، دو جفت در نفيس از چوب گردوي ساده نصب شده و در جهت مقابل، يک جفت در نفيس خاتم کاري است که هر لنگه ي آن با اشعاري به خط نستعليق سفيد بر زمينه ي خاتم کاري تزيين شده است. دو جفت در خاتم کاري ديگر نيز در دو جانب شرقي و غربي داخل بقعه نصب شده که حرم را به اتاق هاي مجاور آن متصل مي کند.

كاروان سراي امين آباد

کاروانسرای امین آباد در 38 کیلو متری جنوب قمشه (شهرضا) قرار گرفته است. این بنا، که در مسیر کاروانسرای شیراز به اصفهان ساخته شده ، متعلق به دوره ی صفوی بوده و در زمان شاه عباس اول بنا شده است.

شکل آن با کاروانسراهای متداول متفاوت بوده و نقشه ی هشت ضلغی دارد که تنها کاروانسراهای ده بید و چهار آباد و خوان خوره نظیر آن هستند. به علت یکی بودن دوره این بناها می توان گفت که معمار اصلی همه ی این بناها یکی بوده است و علت هشت ضلعی بودن بنا را می توان مسائل امنیتی و افزودن بر استحکامات آنها دانست.