در نگاه اول خیلی ساکت و صبور به نظر می رسید اما وقتی صحبت از ثبت اختراع و کارآفرینی ومشکلات آن به میان می آید چنان با انرژی و علاقه صحبت می کند که باور اینکه سن و سالی از او گذشته خیلی دشوار می شود.

 رضا شاملو یکی از هزاران کارآفرین و مخترع کشور است که با وجود سالها فعالیت همچنان با شوق و شور فراوان در پی دستیابی به اهداف خویش است.او موفق به کسب لوح زرین و تندیس بلورین از جشنواره شیخ بهایی شده و چندین گواهی نامه و تقدیر نامه معتبر از مراکز علمی و پژوهشی کشور در کارنامه اش دارد با این وجود آرزوها و اهداف بزرگی در سر دارد و عهد کرده تا رسیدن به تمامی اهدافش از پای ننشیند.

برای آشنایی بیشتر جوانان و علاقمندان کارآفرینی و ثبت اختراع مصاحبه ای با این کار آفرین برتر که هم اکنون با کمک پارک علم و فناوری دانشگاه تهران شرکتی تاسیس کرده و مشغول فعالیت می باشد ترتیب دادیم که توجه شما را به مشروح آن جلب می کنم.

بیایید ابتدا به فرآیند ثبت اختراع در کشور بپردازیم .لطفا به طور مختصر و البته به زبان ساده توضیح دهید که فرآیند ثبت اختراع در کشور چگونه است؟

برای ثبت اختراع ابتدا نیازمند کسب تاییداز یکی از مراکز علمی و پژوهشی کشور هستیم به عنوان مثال من طرح خودم را به دانشگاه بردم و آنجا دو نفر از کارشناسان خبره و متخصص آن را بررسی کردند وگواهی دادند که این طرح کاربردی و مبتکرانه است.

البته مراکز دیگری هم مثل اداره مالکیت های فکری هستند که با دریافت مبلغ کارشناسی به بررسی طرح و ارائه گواهی نامه می پردازند. پس از آن باید به اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی یا اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری  مراجعه کنید و اظهار نامه,ادعانامه و توصیف مشروح اختراع را ارائه کنیم که فرم های تمامی این مراحل در این مرکز موجود است.

و بعد از طی مراحل اداری، مالکیت 15,10,5 و منتهی به 20 ساله با توجه به درخواست متقاضی به وی اعطا می شود.

در صورت قبول اختراع مراتب ثبت اختراع به صورت آگهی تهیه شده و جهت درج در روزنامه رسمی کشور تحویل متقاضی یا وکیل او می شود.

پس از درج در روزنامه رسمی یک نسخه از روزنامه به اداره مالکیت صنعتی ارائه و گواهینامه ثبت اختراع توسط اداره مزبور کامل شده و گوهینامه ممهور به مخترع تحویل داده می شود که کلیه مشخصات اختراع و زمان مالکیت فرد در آن قید شده است.

آیا در طی این مراحل اداری امکان سرقت اختراعات و یا کپی کاری آنها وجود دارد؟

کلیه افراد این مراکز انسان های متعهدی هستند و امکان سرقت اطلاعات از این طریق خیلی محدود است با این وجود در کلیه مراحل از طراحی تا اجرا وثبت اختراع نمی توان امکان سرقت اطلاعات را نادیده گرفت و همیشه افراد سود جویی که در پی دستیابی به منافع شخصی خویش هستند وجود دارند.

پس از ثبت اختراع مهمترین کاری که یک مبتکر و کار آفرین باید انجام دهد چیست؟

دقیقا در این مرحله است که تفاوت یک مبتکر صرف و کارآفرین مشخص می شود در این مرحله فرد باید بتواند منابع مالی و انسانی لازم برای صنعتی نمودن و به زبان ساده تجاری کردن طرحش را فراهم آورد و درست همین جاست که به حمایت و کمک نیاز پیدا می کند.

همه نیاز ها هم مادی نیست فضایی که بتوان در آن کار کرد,پیداکردن افرادی که متخصص باشند و بتوانند در فرآیند کار گروهی مشارکت کنند و بسیاری فاکتور های دیگر در موفقیت یک پروژه موثر است.

خیلی افراد بوده اند که از پروژه های ساده و معمولی توانستند طرح های صنعتی بزرگی راه اندازی کنند و برخی هم با وجود طرح خوب در جذب سرمایه و اجرایی کردن پروژه به مشکل برخوردند.

شما به عنوان فردی که سالهاست در عرصه کارآفرینی و ابداع و اکتشاف فعالیت دارید ارزیابی تان از میزان توانمندی های جوانان ایرانی چیست؟

این که در اغلب محافل و سمینار ها مطرح می شود که ما جوانان و اندیشمندان برجسته ای داریم یک ادعا نیست بلکه یک حقیقت محض است که به هیچ عنوان قابل انکار نیست و خود من در بسیاری از نمایشگاه های داخلی و خارجی مثل مسکو شاهد اعجاب و تحسین بسیاری از مسئولان و صاحبان صنایع خارجی بوده ام اما یک مساله اساسی مطرح است و آن این است که ما می توانیم البته اگر بگذارند.

ممکن است منظورتان را بیشتر توضیح دهید؟

ببینید طی سالهای اخیر روند حمایت از مخترعین و کارآفرینان بهتر شده اما متاسفانه هنوز مشکلات زیادی وجود دارد که در بسیاری از مواقع موجب به هدر رفتن انگیزه و تلاش فعالین این عرصه می شود.

یکی از مشکلات اساسی موجود خطی نگری و یا دید گزینشی است؛ به این ترتیب که در زمانی به برخی علوم توجه ویژه ای می شود یک برهه نانو ,زمانی انرژی هسته ای و زمانی هم رباتیک و هوش مصنوعی در حالی که کل نگری و نگرش همه جانبه ای لازم است که به همه علوم و صنایع به صورت همزمان و متعادل توجه شود.

بعضی اوقات البته این موارد خیلی محدود است برخی باند ها و گروه های مافیایی که اجرایی شدن یک اختراع را به معنی از دست رفتن منافع تجاری و مالی خود می بینند عملا در مقابل اجرای برخی طرح های اختراعی صف آرایی می کنند و از هر طریق که می توانند سنگ اندازی می کنند.

با این تفاسیر به نظر شما انجام کارهای پژوهشی موفق درکشور تا چه میزان موفق خواهد بود؟

سخنان من به این معنی نیست که در کشور کار مفیدی انجام نمی شود که اگر اینطور بود این همه موفقیت بدست نمی آوردیم اما به نظرم در حال حاضر از تمام ظرفیت هامان استفاده نمی کنیم.

مثالی که من همیشه در این موارد می زنم این است که تصور کنید که در یک کلاس خوشنویسی 50 نفر ثبت نام می کنند اما در مرحله پایانی تنها 5 نفر موفق به کسب مدرک می شوند.

این که افرادی به صورت طبیعی حذف شوند وجود دارد اما هر گاه ما بتوانیم تعداد افرادی که موفق می شوند را افزایش دهیم آنوقت است که می توانیم ادعا کنیم موفق هستیم.