سبزپرس – گروه محیط دریایی: جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست گیلان و جمعیت زنان و جوانان حافظ محیط زیست هفته گذشته همایشی با عنوان «بگذاریم خزر زنده بماند» بر گزار کردند .

به گزارش خبرنگار سبز پرس، در این همایش نخست «شیرین پارسی» از اعضای هیئت مدیره این جمعیت در سخنانی  با اشاره به اینکه ما روح خود و طبیعت و بوم سازگان  را به ابلیس سرعتی که معلوم نیست که به کجا و برای چه می تازد ، فروخته ایم گفت: شاید باید بیشتر به اصول انسانی و حکمت ذات طبعت رجوع کنیم و خود را بیابیم . 

خزر در حلقه محاصره بی تدبیری 
دکتر کریم ثابت رفتار، عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه گیلان و وابسته پژوهشی دانشگاه ملی استرالیا نخستین سخنران این همایش بود . 
او در سخنان خود با تاکید بر اینکه آیا چیزی که این روزها در اطراف ما می گذرد مثبت یا منفی بودن آن بدلیل واقعیت ماهوی آن است یا نتیجه و عکس العملی از فرایند رفتار ما است گفت: درباره دریای خزر، ویژگی ها، مشکلات و ضرورت حفظ  آن باید گفت که به تبع عملکرد ما خزر نشینان، به شدت مرز ویژگی و فرصت و تهدید خزر به هم خورده است. 
ثابت رفتار ادامه داد: شاید امروز مشکل بتوان گفت که به فرض بالا آمدن آب دریای خزر ویژگی آن است یا معضل آن است تا بالاخره مشخص کنیم که او ما را کنترل می کند یا ما باید آن را کنترل کنیم!
او گفت: در یک نگاه اجمالی به کشورهای همسایه خزر می بینیم روسیه سر دسته آلوده کنندگان در بالادست است. آنچه مطالعه خزر به ما می گوید رویت آلودگی های میکروبی، رادیو اکتیو و شیمیایی در بالا دست است که حجم و منشا نامشخصی دارد و روسیه هم کشوری است که هیچ گونه پایبندی با مسائل زیست محیطی در خیلی از اتفاقات محیط زیست خزر حداقل در مورد مسائل عینی از خود نشان نداده است. 
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: آذربایجان تشنه توسعه است و خزر را صرفا چاه نفت می بیند! ایران که خزر و تالابهای حاشیه آن را به چشم یک زباله دادن محل گسیل انواع آلودگی پسماند و پسآب و مواد حاصله  از فرسایش و ... ساخته. ترکمنستان شاهکارهایش زبانزد است همین بس که خلیج "قره بغاز" را که می توانست سوپاپ اطمینان باشد از صحنه گیتی محو کرد. قزاقستان هم که تمام تمرکزش به جلو آمدن و عقب رفتن و برداشت نمک است. لذا حال خزر در چنبره  کشورهایی که  مسئولیت پذیری توسعه یافتن و همچنین متعهد به قوانین بین المللی حفاظت محیط زیست نیستند، بسیار ناخوش  و وخیم است.
او افزود: به این همه 25 درصد ذخیره نفتی جهان و وجود 20 دهزار چاه فعال و غیر فعال نفتی و عدد اغوا کننده 28 میلیارد بشکه ذخیره نفتی را اضافه کنید. حالا واقعا باید پرسید آیا این منبع غنی را ویژگی خزر بدانیم، فرصتش بنامیم یا تهدید برای ته مانده نفس های خزر بخوانیم؟!
عضو حقوقی انجمن ارزیابی محیط زیست ایران ادامه داد: در کنار عباراتی چون «داشتن محیط زیست سالم و قابل زندگی با توجه به شئونات و رفاه انسانها» و «آینده مشترک محیط زیستی و معیارهای جهان شمول آن» که بر گرفته از اعلامیه های ملل متحد و میثاق های آن هستند، فراوان کنوانسیون های امضا شده  داریم که در غیاب گوش های شنوا و عدم اهتمام ذهنی کشورهای حاشیه خزر، کارنامه نا خوشایندی را بدست می دهد. میثاق های بین المللی با ایجاد حق زیست محیطی امروزه به دلیل تضییع حقوق جهانی تعابیری نظیر «غرامت » و حتی «جنایت جنگی» را به برخی تخریب های زیست محیطی اختصاص داده اند.

هنوز راهی هست 
ثابت رفتار در انتها با تاکید بر اینکه همیشه برای جبران اشتباه فرصت هست گفت: معیارهایی که IUCN برای توسعه پایدار دارد همچون وسعت منابع، تنوع زیستی، سلامتی و قوه حیات، عملکرد حفاظتی منابع، عملکرد تولیدی منابع، عملکرد اقتصادی – اجتماعی، چهار چوب قانونی، سیاسی، تشکیلاتی باید عیناً در خزر باید لحاظ شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: راهکارهای عملی وجود دارد که باید منابع آب و خاک در حوضه آبریز خزر کنترل شود. باید جنگلها را احیا کنیم و اهتمام برای بهبود وضعیت رودخانه ها و تالاب های ساحلی داشته باشیم. آمایش سرزمین را جدی بگیریم وگرنه همانطور که تاکنون بوده، کارهایمان باری به هر جهت پیش می رود. 
وی گفت: در الحاق به کنوانسیون ها و نظارت بر حسن اجرای آنها فقط به امضا بسنده نکنیم اگر شده یکبار برای خودمان هم که شده آنها را بخوانیم و در نهایت اینکه به دنبال ارتقاء سطح آگاهی زیست محیطی و تاثیر گذاری بر دستگاه های اجرایی کشور باشیم.

صید بی تعقل، دریای بی ماهی
در این همایش همچنین محمد کازرونی منفرد، معاون پارک علم و فناوری گیلان با اشاره به مستند ترین آمار شیلاتی ایران که متعلق به سالنامه رسمی شیلات است و آخرین آمار آن مربوط به سال 87 است، گفت: صید در آبهای شمال کشور از رقم 98 هزار تن در سال 79 به عدد 36 هزار تن در سال 87 رسیده است.
کازرونی منفرد گفت: با در نظر گرفتن دو تاریخ 79 و 87 می بینیم در این دهه صید ماهی استخوانی از 19 هزار تن به 20 هزار تن رسیده اما چه ارتقایی؟ ما به جای آزاد ماهیان که آمارشان کم شد کپور ماهیان را داریم پس عملا ارتقایی در کار نیست.
وی افزود: میزان صید ماهی خاویاری از 10 هزار تن به 100 تن نزول شدید داشته است. صید کلیکا از عدد  78 هزار تن به 16 هزار و 700 تن تنزل کرده است. همین آمارها در گیلان نیز کاهش چشم گیر صید را نشان می دهد، چون ما بی رحمانه نه تنها زیستگاه ها را آلوده و تخریب کرده ایم بلکه با صید در فصل تخم ریزی و زاد آوری و تمدید مداوم مهلت صید، عرصه زندگی را بر ماهیان خزر تنگ کرده ایم.
گفتنی است در بخش پرسش و پاسخ این همایش مهندس حسین زاده، معاون طرح و برنامه و پشتیبانی نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی گیلان گفت : من از این برنامه بسیار لذت بردم ولی در جامعه یک محیط واقعی داریم و یک محیط ذهنی داریم. نماینده مجلس ما شاید اطلاعات نداشته و محیط واقعی را نداند که چه خبر است اینجا هیچ نماینده و تصمیم سازی نیست که این سخنان کارشناسی را بشنود و محیط ذهنی او اصلاح شود در حالیکه همه ما می دانیم خیلی از مواقع محیط زیست مجوزی نداده ولی با فشار نمایندذگان مجلس مجوز اخذ می شود برای صنعت و صیادی که در نهایت به او رای می دهد! این همه هزینه برای تکثیر می شود اما کونظارت ؟! این همه هزینه می کنیم چقدر برای نظارت هزینه می کنیم که ماهی سفید کم وزن و کوچک از دریا صید نشود ! ولی در این جمع نداریم حضور آنهایی که باید فضای ذهنشان به واقعیت آموخته شود تا هر تصمیمی نگیرند!
این همایش با پخش مستندی کوتاه با عنوان «خزر فک ندارد» کاری از کوروش فرزانگان، مستند ساز گیلانی و فعال محیط زیست به پایان رسید.