جام جم آنلاین:كارشناسان و تحلیلگران اقتصادی طلا را به «پناهگاه» تشبیه می‌كنند، مامنی امن، قابل اطمینان و همیشگی كه سرمایه سرمایه‌گذاران را در كوران بحران‌ها، ركودها و حوادث پیش‌بینی نشده در اقتصاد جهان پناه می‌دهد.

ارزش و گرانبهایی ذاتی فلز طلا باعث شده است هرگاه سایر راه‌های سرمایه‌گذاری و كسب سود با مخاطره یا بن‌بست مواجه شود، سرمایه‌گذاران بلافاصله تمام یا بخشی از سرمایه خود را تبدیل به طلا كنند.

هدف از این اقدام حفظ ارزش سرمایه و جلوگیری از تاثیر عواملی چون كاهش ارزش پول‌های بین‌المللی، ارزش سهام و ... بر اصل سرمایه است.به این گونه است كه هرگاه بحرانی اقتصادی، جهان را درمی‌نوردد، بلافاصله اثر آن در كاهش قیمت نفت و رشد ارزش طلا نمایان می‌شود.

روشن است علت كاهش قیمت نفت در بحران‌های اقتصادی ،كم‌اقبالی سرمایه‌گذاران به خرید نفت از بیم كم‌رونقی و ضرردهی تولید و تجارت جهانی است. برعكس رشد قیمت طلا حاكی از عمق بحران و تمایل سرمایه‌گذاران به حفظ ارزش‌ دارایی‌های خود از طریق تبدیل آن به طلاست كه افزایش تقاضا برای این فلز و رشد قیمت آن را به همراه دارد.

این معادله تقریبا در تمامی بحران‌های اقتصاد جهانی تكرار شده و بحران اقتصادی جدیدی كه ریشه در افزایش بدهی‌های آمریكا و تنزل یك رتبه‌ای اعتبار این كشور از AAA به AA+ دارد نیز از این قاعده مستثنی نیست.

اونس طلا: 1775 دلار

طلا این روزها ركورد پشت ركورد می‌زند. از جمعه هفته گذشته تا دیروز ـ سه‌شنبه ـ قیمت اونس جهانی طلا حدود 120 دلار افزایش یافته است به طوری كه جمعه كه آخرین روز كاری بورس‌‌های جهانی بود هر اونس 1655 دلار ثبت شد اما روز دوشنبه هفته جاری در آغاز هفته كاری جدید مسیحی این رقم به 1705 دلار و سرانجام روز سه شنبه به 1775 دلار رسید. به این ترتیب اونس فقط در طول 5 روز گذشته حدود 7 درصد رشد داشته است.

این افزایش خیلی زود خود را در قیمت سكه‌های طلا در تهران نشان داد به گونه‌ای كه سكه تمام بهار آزادی (طرح قدیم)‌ با 20 هزار تومان افزایش در یك روز و رسیدن به قیمت 495 هزار تومان تنها یك قدم تا 500 هزار تومان فاصله دارد. قیمت سكه امامی (طرح جدید) نیز با 22 هزار تومان افزایش نسبت به روز قبل دوشنبه به 482 هزار تومان رسید. نیم‌بهار و ربع‌بهار نیز به ترتیب با 12 و 6 هزار تومان افزایش به 230 و 128 هزار تومان رسیدند.

آینده قیمت طلا؟

اكنون تمام نشانه‌ها به روشنی آهنگ گرانی طلا در روزها و ماه‌های پیشین را سر می‌دهند. بورس‌های اروپایی و آسیایی همچنین روند نزولی را تجربه می‌كنند. شاخص داو جونز كه مهم‌ترین شاخص بازارهای بورس آمریكاست 15 درصد ارزش خود را در 2 هفته گذشته از دست داده است. این شاخص در پایان معاملات دوشنبه هفته جاری 6/5 درصد ارزش خود را از دست داد.

این در حالی بود كه عصر همان روز (دوشنبه) باراك اوباما رئیس‌جمهور آمریكا سخنرانی امیدبخشی را درباره وضعیت اقتصادی این كشور، بحران بدهی‌ها و كاهش رتبه آن ایراد كرده بود.

وی گفت: صرف نظر از گفته‌های یك موسسه، ما همیشه بالاترین رتبه اعتباری را داشته و خواهیم داشت. بازارها بالا و پایین می‌روند، اما اینجا ایالات متحده آمریكاست.» با این حال این سخنان نیز ذره‌ای از التهاب و نگرانی موجود در بورس‌های جهانی كم نكرد به طوری كه شاخص دكس بورس فرانكفورت پنج درصد، شاخص كك بورس پاریس 7/4 درصد و شاخص فوتسی بورس لندن 4/3 درصد كاهش یافت. از سوی دیگر احتمال‌ها برای كاهش تقاضا برای نفت خام نیز باعث افت قیمت‌ها شده است، تا جایی كه چراغ زرد را برای كشورهایی چون ایران روشن كرده است.

در پایان معاملات روز دوشنبه هفته جاری، هر بشكه نفت خام سبك آمریكا با 5/57 دلار كاهش به 81/31 دلار رسید، حال آن كه قیمت نفت پیش‌بینی شده در بودجه سال 90 كشور81/5 دلار است.

البته قیمت نفت ایران براساس فرمول متفاوتی به دست می‌آید، اما به هر حال قیمت یك نوع نفت به زیر قیمت نفت مندرج در بودجه رسیده است و این یعنی روشن شدن چراغ زرد. از سوی دیگر در لندن نیز هر بشكه نفت خام برنت با 63/5 دلار كاهش به 7/103 دلار رسید. تمام این نشانه‌ها حاكی است كه قیمت طلا در جهان چشم‌انداز روبه رشدی دارد و لذا در داخل كشور نیز باید برنامه‌ریزی كافی روی آن صورت گیرد؛ چرا كه از هم‌اكنون نشانه‌های رشد تقاضا و تبدیل آن بالطبع به چشم می‌خورد.

بهترین دلیل برای این قضاوت، افزایش اختلاف میان قیمت بانكی و قیمت بازار آزاد سكه‌های طلاست كه افزایش آن شروع شده است. هم‌اكنون اختلاف قیمت سكه امامی (طرح جدید) بانكی با بازار آزاد به 28 هزار تومان رسیده است. این اختلاف قیمت در نیم بهار به 16 و در ربع بهار به 9300 تومان رسیده و احتمال افزایش آن در روزهای پیش رو وجود دارد.

محمد كشتی‌آرای، رئیس اتحادیه كشوری طلا و جواهر درباره آینده قیمت طلا به خبرنگار ما گفت: اكنون محتاط‌ترین تحلیلگران نیز معتقدند قیمت اونس طلا بزودی به 1900 و حتی 2000 دلار خواهد رسید و تمام نشانه‌ها نیز حكایت از ‌آن دارد.

وی افزود: علاوه بر شرایط نامساعدی كه كاهش رتبه اقتصادی آمریكا در بورس ها و بازارهای بین‌المللی ایجاد كرده و جو بی‌اعتمادی، نگرانی و سرگردانی تولید شده، عملكرد دولت‌ها در بازار طلا نیز وضع را پیچیده‌تر كرده است.

كشتی‌آرای خاطرنشان كرد: شایعاتی در بازار جهانی هست كه با ارائه بحران اقتصادی در آمریكا برخی دولت‌ها اقدام به تبدیل ذخایر ارزی خود به طلا خواهند كرد و این امر تقاضا و در نتیجه قیمت طلا را بیش از پیش افزایش خواهد داد؛ چراكه اقدام هریك از این دولت‌ها می‌تواند یكی از عرضه‌های عمده طلا را كه با هدف آرامش‌بخشی به بازار انجام خواهد شد، خنثی كند.

وی تصریح كرد: اعتباری كه آمریكا با كاهش رتبه اقتصادی‌اش از دست داد، به آسانی قابل جبران نیست و این امر به دنیا نیز سرایت كرده و با مشكلات اقتصادی اروپا در كشورهایی چون یونان، ایتالیا، انگلیس و اسپانیا مخلوط و وضع را پیچیده‌تر كرده است، لذا هر اقدامی هم كه انجام شود، لااقل در سال 2011 و نیمه سال 2012، قیمت اونس طلا كاهش نخواهد یافت و این پدیده‌ای است كه خواه‌ناخواه اقتصاد ایران نیز با آن روبه‌رو است.

آمار قراردادهای آتی سكه از 500 هزار گذشت

در همین حال، آمار معاملات آتی سكه طلا در بورس كالای ایران با بیش از 28 هزار قرارداد در هفته نخست مرداد ، از مرز 500 هزار قرارداد گذشت.

به گزارش واحد مركزی خبر، در هفته نخست مرداد 28 هزار و 579 قرارداد سكه طلای طرح امام (ره) به ارزش 1386 میلیارد ریال منعقد شد.

معاملات قراردادهای آتی سكه طلا طرح امام (ره) كه از دی 1387 آغاز شد تاكنون به 503 هزار و 762 قرارداد به ارزش 20 هزار و 680 میلیارد ریال رسیده است.

قرارداد آتی حالت تكامل یافته قرارداد سلف است كه از 2 طرف قرارداد، سپرده‌ای به‌عنوان حاشیه اطمینان گرفته می‌شود تا ملزم به اجرای تعهدات خود شوند. پس از امضای قرارداد، خریدار موظف است بخشی از قیمت نهایی را به‌صورت پیش‌پرداخت بدهد. فروشنده نیز در تاریخ موعد برای تحویل تمام كالا اقدام می‌كند.هر قرارداد آتی سكه مشتمل بر 10 سكه طلای بهار آزادی است.

خریدار بقیه تعهدات خود را هم در زمان موعد نهایی پرداخت می‌كند. در مبادلات آتی برخلاف نوع سلف، تنها درصدی از ارزش معامله متناسب با ماهیت كالای خریداری شده پرداخت می شود.

در این مبادلات 5 تا 15 درصد از قیمت كالاهای خریداری شده برای تضمین پرداخت می شود و بقیه وجه هنگام تحویل به دست فروشنده می رسد. خریدار براساس قیمت توافقی و از طریق كارگزار اقدام به خرید می كند در حالی كه از انجام معامله و تحقق آن كاملا اطمینان دارد.