براي حفظ ميراث طبيعي جنوب كشور فقط 3 ماه فرصت داريم

ژئوپارک قشم درآستانه حذف از فهرست یونسکو

فرهنگ و تاریخ > میراث‌ایران - گروه محیط‌زیست - اسد افلاکی:
رئیس محیط‌زیست قشم، چهارشنبه گذشته اعلام کرد که اسفندماه امسال آخرین فرصت تعیین شده از سوی یونسکو برای ماندگاری ژئوپارک قشم در فهرست ژئوپارک‌های جهان است.
تا آن زمان اگر شرایط مورد نظر این نهاد جهانی فراهم نشود نام ژئوپارک قشم از فهرستیونسکو حذف می‌شود. وی که علاوه بر محیط‌زیست، ریاست ژئوپارک قشم را هم برعهده دارد، درباره پیشینه این ژئوپارک گفت: «ژئوپارک قشم تنها ژئوپارک خاورمیانه و ایران است که نخستین بار توسط بزرگمرد محیط‌زیست ایران، بیژن فرهنگ دره‌شوری، مدیر وقت محیط‌زیست سازمان منطقه آزاد قشم، مطالعه شد و در سال 85 به ثبت شبکه‌جهانی ژئوپارک‌ها رسید.»
مهندس بیژن فرهنگ دره‌شوری، در این باره به همشهری گفت: «آنچه در قشم اتفاق افتاد ارتباطی به سازمان حفاظت محیط‌زیست ندارد بلکه حاصل تلاش جمعی مردم قشم و همکاری بی‌دریغ مسئولان محلی به‌ویژه شوراهای روستایی و شورای مرکزی شهراست. در آن زمان، به دعوت مدیرعامل منطقه آزاد که فردی فرهنگی بود، اداره محیط‌زیست راه‌اندازی شد و بدون پشتوانه قانونی و بدون حمایت سازمان محیط‌زیست کار را آغاز کردیم، به مردم آگاهی دادیم و در پی آن، این مردم بودند که زباله‌ها را جمع می‌کردند و شوراها بودند که محل دفن زباله را تعیین می‌کردند؛ به‌گونه‌ای که دفن زباله هیچ ضرری را متوجه طبیعت نکند تا آنجا که در مکان‌یابی دفن زباله، حتی جهش باد هم درنظر گرفته می‌شد تا ساکنان جزیره از بوی آزار‌دهنده آن در امان باشند.»
وی افزود: «اتفاقی که در قشم افتاد نشان می‌دهد اگر مردم نسبت به محیط‌زیست آگاه شوند و مسئولان صادقانه وارد عرصه شوند یقینا مردم بی‌دریغ تلاش خواهند کرد و فراتر از تصور ما، اموری را به انجام می‌رسانند که تشکیلات عریض و طویلی مثل سازمان حفاظت محیط‌زیست از انجام آن عاجز است.»
به تعهدات عمل کنیم
این چهره برجسته محیط‌زیست در ادامه یادآور شد: «در سال 85 ما نقشه‌های مربوط به قشم و پدیده‌های نادر و ارزشمند زمین‌شناسی این جزیره و نیز کارهایی که با همت مردم و مسئولان محلی به انجام رسیده بود را به یونسکو ارائه دادیم و براساس آن بود که یونسکو قشم را به‌عنوان یک ژئوپارک در فهرست جهانی درج کرد. اکنون هم تنها راه ماندگاری نام قشم در فهرست جهانی یونسکو رعایت ضوابط مربوط به ژئوپارک‌هاست که در کتابچه‌ای که از سوی یونسکو به چاپ رسیده به‌طور واضح مشخص شده است.»
دره‌شوری که حدود یک دهه از عمر خود را در قشم گذرانده و از همدلی و همکاری مردمان این جزیره در عرصه محیط‌زیست خاطرات شیرینی دارد، تصریح کرد: «قشمی‌ها مردمانی خوب و زحمتکش‌اند که به محیط‌زیست عشق می‌ورزند. اگر می‌بینید در قشم ساحل را می‌خشکانند، زمین واگذار می‌کنند، ساخت‌وسازهای مغایر با محیط‌زیست می‌کنند یا داخل دریا دیوار می‌کشند این اقدامات مخرب محیط‌زیست را مسئولان انجام می‌دهند و به اعتراضات مردم هم توجهی نمی‌کنند.»
وی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان نام قشم را در فهرست یونسکو تثبیت کرد، گفت: «یونسکو یک‌سال وقت داده بود تا ضوابط مورد نظر انجام شود اما ما به تعهدات‌مان عمل نکردیم؛ حالا 3ماه از آن فرصت یکساله باقی مانده است. به‌نظرم می‌رسد بازهم همان مردمی که با دست خالی توانستند قشم را در فهرست جهانی ژئوپارک‌ها به ثبت برسانند با نگاه مثبتی که مدیرعامل جدید منطقه آزاد دارد و با تلاش اداره محیط‌زیست منطقه می‌توانند شرایط لازم را مهیا کنند. یونسکو وقتی ببیند مردم با جدیت در کارها مشارکت دارند کمک می‌کند و مشکل برطرف می‌شود.»
اشتیاق ژاپنی‌ها برای معرفی ژئوپارک قشم
به گفته وی آنچه اهمیت دارد این است که نام قشم در فهرست یونسکو ثبت شده، از این به بعد ما هستیم که نباید بگذاریم این موقعیت از دست برود. اگر ما نتوانیم یک ژئوپارک را حفظ کنیم درواقع وجهه جهانی کشورمان را زیر سؤال می‌بریم. فراموش نکنیم درج نام قشم در فهرست یونسکو به‌عنوان یک ژئوپارک نه‌تنها باعث جلب توریست از سراسر جهان و ایجاد اشتغال و درآمدزایی می‌شود بلکه سبب می‌شود یونسکو در مواردی برای رفع معضلات احتمالی جزیره مشارکت مالی ‌کند و این امتیاز بزرگی است که نباید از دست برود.
دره‌شوری در پایان گفت: «ثبت ژئوپارک قشم در فهرست یونسکو آن اندازه اهمیت دارد که ماه گذشته یک گروه ژاپنی از پربیننده‌ترین کانال تلویزیونی این کشور به ایران آمده بودند و با پرس‌وجوی فراوان مرا پیدا کردند و از من خواستند با آنها به قشم بروم. در آنجا پدیده‌های ارزشمند قشم را برای مخاطبان آن شبکه تلویزیونی توضیح دادم. نکته جالب این بود که این گروه تلویزیونی، با دیدن نام قشم در فهرست یونسکو مصمم به تهیه برنامه‌ای درباره این ژئوپارک شده بودند. آن گروه تلویزیونی گفتند قشم برای توریست‌های ژاپنی بسیار جذاب است و اظهار امیدواری کردند که ژاپنی‌ها که سهم بالایی در گردشگری دارند بتوانند از قشم دیدن کنند. این گروه قرار است برای بار دوم، طی روزهای آینده به ایران سفر کنند.»
این گزارش می‌افزاید: سازمان علمی‌فرهنگی یونسکو، ژئوپارک را محدوده‌ای معین جغرافیایی تعریف می‌کند که شامل چند پدیده خاص و زیبای زمین‌شناسی باشد. فلسفه وجودی ژئوپارک‌ها، حفظ پدیده‌های بارز زمین شناسی با مشارکت جوامع محلی است. علاوه بر جاذبه‌های زمین‌شناسی، جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی، هنری و تاریخی، جاذبه‌های معماری، دانش محلی، حیات وحش، آثارباستانی و تاریخی برجسته نیز در ارتقای ژئوپارک‌ها نقشی اثر‌گذار دارند.

hamshahrionline.ir