بهداد؛ آقای نداشتن های بزرگ!
شمایلی که بهداد روی پرده سینما و در زندگی شخصی اش به ما نشان می‌دهد با باقی ستاره های مشابه سینمایمان چه تفاوتی می‌کند؟ شاید عصاره و خلاصه این تمایزها یک جمله باشد: «بهداد (برخلاف خیلی از آن ستاره ها) کامل نیست.»

شاید عصاره و خلاصه این تمایزها یک جمله باشد: «بهداد (برخلاف خیلی از آن ستاره ها) کامل نیست.» آدمی‌ است پر از عیب و ایراد و ضعف و اشکال. درواقع در قیاس با آن ستاره ها. او «کلکسیونی از نداشتن ها»ست. برای این حرف، سعی کردیم مفید و مختصر مقایسه ای بین او و دیگر ستاره های سال های دور و نزدیکمان داشته باشیم. این قیاس براساس تصویر تثبیت شده و مالوف هرکدام از این هنرپیشه ها در ذهن و خاطره ماست؛ طبعا مثال های نقض هم کم پیدا نمی‌شوند.

 

وقتی گلزار در هیات نقش اول

دوازدهمین تجربه سینمایی اش را از سر می‌گذراند، یک نفر که چندسالی هم از او بزرگ تر بود. در یک نقش کوچک هم بازی اش شد و پا روی اولین پله شهرت گذاشت. همان موقع بیل بوردهای کت و شلوارپوش گلزار در بزرگراه های تهران خودنمایی می‌کرد. اصلا شاید همین ها باعث شد در بوتیک یک بار برای همیشه، موقع عوض کردن لباس بالاتنه اش را ببینیم.

. بهداد گرچه از نظر چهره و فیزیک جذاب است. اما سخت بتوان با معیارهای دقیق و واقعی زیبایی شناسی، خوش سیما و خوش اندام حسابش کرد. او بیرون از پرده هم هیچ وقت پیرو مدهای لباس و پوشش های طبق الگو نبوده. در جشن خانه سینما یا فرش قرمز

، صرفا برای غافلگیرکردن در انظار ظاهر می‌شود.

درباره مارلون براندو گفته:

 

به جای عاقل البته بهتر بود از «مجنون نما» استفاده می‌کردیم. تصور این که محمدرضا فروتن که امروز نیک پارچه آقا»ست، یک روزیگاری به خاطر نقش های دیوانه، مجنون/ عصبی اش متهم می‌شد که جز این شخصیت نقش دیگری را نمی‌تواند بازی کند. غیرممکن است (از همان تک قسمت

بگیر تا

و

و

، حتی

و

هم رگه هایی از این جنون و عصبیت را با خود داشتند) اما فشارها بالاخره نتیجه داد و فروتن قالب آدم های متشخصی مثل استاد

را هم تجربه کرد و از عاشق پیشگی در

یا شیطنت در

هم غفلت نورزید.

بهداد ولی از اینکه دیوانه اش بخوانند نه که ابایی نداشت که حال هم می‌کرد.

او شا ید به مثابه کودکی است که از اینکه به خاطر رفتار غریب یا اشتاهش مورد توجه قرار می‌گیرد، خجالت نمی‌کشد؛

وقتی اسم پارسا را می‌شنوید، اولین تصویری که به ذهنتان می‌آید چیست؟ شوهر معتاد، عصبی و عاشق

؟ دکتر بیژن مهربان و وظیفه شناس

؟ آهنگساز هپروتی و مشنگ

؟ رفیق عاقل و سرد و گرم چشیده

؟ کدام؟ پارسا گرچه خیلی راحت می‌توانست بعد از

در شمایل دون ژوآن خوش تیپ حاضرجواب ماندگار شود، اما لذت «تجربه کردن با تنوع» را به وسوسه

ترجیح داد.

چنین بازیگرهایی (مثل

، یا نمونه وطنه اش

) هرقدر هم توانا و بااستعداد باشند، قابلیت شمایل شدن را ندارند. انتخاب بهداد اما این بود. و او مثل مرشد و مرادش مارلون براندو تا جایی که راه داشت و می‌شد. همان شخصیتی را که دلش می‌خواست بازی کرد. حتی وقت هایی که نقش این همه برون ریزی و اکت و هیجان را نمی‌طلبید و قرار بود آرام تر و درون گراتر باشد، باز یک جاهایی با شیطنت کار خودش را می‌کرد.

یا حتی همین پلیس سریال آخرش، نمونه هایی از این شیطنت اند.

«ای وا... ای وای...». این دو صوت حسرت ساده که به موثرترین شکلش یکی، دوباری از دهان احمد

» شنیده می‌شود. شاید موجزترین و در عین حال دقیق ترین تصویر شهاب حسینی در سینمای ما باشد. سخت است بتوان او را در نقشی پلید و خبیث با ضعف هایی پنهان و آشکار تصور کرد. حتی در «سوپراستار» هم باوجود آن همه گناه، دست آخر باید متنبه شود. بهداد اما نه همیشه اما خیلی وقت ها بدمن سمپاتی انگیز و دوست داشتنی قصه است.

وقتی هم مثل

قرار است نقش مثبت تری بازی کند، باز همه چیز طوری جلو می‌رود که بددهنی و شری و لات بازی اش بیشتر توی ذهن بیننده می‌ماند. شخصیت های بهداد را هیچ وقت نمی‌توان در رسانه ملی به عنوان الگوی نسل جوان تبلیغ کرد. حتی طغیان و عصیانش هم به نتیجه مثبتی منتهی نمی‌شود به یک عملیات انتحاری کله شقانه بیشتر شده است.

 

رادان را از همان اول که با

روی پرده رفت. جز در دو سه فیلم معدود (مثل

و

و

) چقدر در غیر نقش اول به یاد می‌آورید؟ او همیشه قهرمان قصه است. از

و

و

تا

و

و

. هم ذات پنداری کردن با قهرمان و جدی گرفتن بازیگری که نقش محوری داشته، خیلی کار سختی نیست. اما بهداد غیر از فیلم اولش (

) هیچ وقت نقش اول نبوده است. (نمی‌خواهید که

را نقش اول حساب کنیم؟) در عوض بیشتر نقش آدم حاشیه ای را داشته که برای به چشم آمدن به هر آب و آتشی می‌زند. (کاری که در زندگی شخصی اش هم کم نکرده.)

شاهرخ فروتنیان را در

کشته یا توی

شب جشن ازدواج رفیق فابریکش، پرده از خیانت عروس خانم برداشته.

 

داداش گوگولی

و شوهر جان به لب رسیده

به کنار، زن ها در زندگی شخصیت هایی که بهداد بازی شان می‌کند چه نقشی دا رند؟ رویا  تیموریان در

، افسانه چهره آزاد در

یا همان لیلای

؟ فرق عاشقیت بهداد با پورعرب که یک دوره ای شمایل مرد رومانتیک عاشق پیشه را با

و

در سینمای ما بازی می‌کرد زمین تا آسمان است.

ممکن است البته مثل او در

دلش بخواهد عینک دودی بزند. سوار موتور شود و همین طور که باید توی موهایش می‌پیچد توی شهر بچرخد اما آن وقت ترانه روی صحنه باید «مرد تنها»ی فرهاد باشد، نه چیزی که از غم فراق معشوق می‌گوید.

خداییش می‌توانید «فواد» فیلم لطیفی را به هیات جوانی به درخت تکیه کرده تصور کنید؟

فقط کافی است «پدر... پدر...» گفتن های امکانیان (با دوبله خسروشاهی) در

را به یاد بیاورید تا تفاوت شمایلی که او در سینمای ما ساخت را با بهداد احساس کنید. حتی رگه ای از شخصیت احساساتی و سانتی مانتال او در

و

که به راحتی بغض می‌کرد و اشک تماشاچی را درمی‌آورد، در ستاره امروز ما به چشم نمی‌خورد.

خب البته اگر احساسات را به معنای کنارگذاشتن عقل حسابگر و منطق «دودوتا چهارتا» درنظر بگیریم، چرا. اما خشم و سرکشی و کنترل ناپذیری شمایل بهداد، بیشتر از «قلب»، تابع «غریزه» است. «استنلی کووالسلی»

و «جیک لاموتا»ی

هم آدم های منطقی و عاقلی نبودند، اما ربطی به

یا

نداشنتد. تصور اشک ریختن بهداد در صحنه ای از فیلم هایش – چنان که

بود – برای مخاطب خیلی دور از ذهن است.