طبیعت کنجکاو سگها، غالباً آنها را تحریک به خوردن زهر و محصولات سمی میکند. در ذیل به رایجترین روشهای درمان مسمومیت می پردازیم.
در مراقبتهای دامپزشکی، مسمومیت در سگها از رایج ترین موارد مراجعه است. عامل مسموم کننده ممکن است موارد مختلفی از جمله مرگ موش، برخی از کرمها، حلزون، ضد یخ، داروهای انسانی و موارد بیشمار دیگری باشد. متاسفانه در برخی موارد صاحبان از مصرف سم در سگ خود بی اطلاع بوده و بنابراین قادر به اقدام به موقع نخواهد بود و زمانی علائم ناگهانی مسمومیت ظاهر میشود که تشخیص آن بسیار مشکل می باشد.
علائم مسمومیت در سگها
این نکته بسیار حائز اهمیت است که در برخی موارد، نشانه های مسمومیت پس از چند ساعت یا حتی یک روز نمایان میشود، که بستگی به نوع سم مصرفی دارد. بنابراین این نکته که تصور کنیم حال سگ مساعد است چرا که با گذشت چند ساعت نشانه ای مشاهده نشده است، کاملاً اشتباه می باشد. بطور کلی علائم مصرف سم در سگها عبارتند از:
•جاری شدن بزاق دهان
•استفراغ
•بیحالی
•تلو تلو خوردن و گیجی
•تنفس سخت
•حمله ناگهانی
به محض مصرف سم یا زهر، عموماً دو ساعت زمان لازم است تا ماده سمی از معده سگ رد شود. غنیمت شمردن این مدت زمانی با اقدام به موقع به نفع حیوان خواهد بود، در برخی مواقع وادار کردن سگ به استفراغ وجود داشته باشد، اقدامی به موقع می باشد.
البته در بسیاری از مواقع نیز بسته به مواد بلعیده شده تحریک به برگرداندن مواد سمی ممکن است خطرناکتر باشد. به همین علت است که صاحب سگ بایستی سریعاً با دامپزشک یا در صورت امکان مراکز سم شناسی برای اقدام درست و نجات به موقع سگ تماس حاصل کند.
پس از سپری شدن دو الی چهار ساعت، اکثر سموم مصرف شده از معده به روده عبور میکند و کشش روده باعث جذب سموم شده و به هیچ عنوان با تخلیه معده نیز از بین نخواهد رفت.
در اینجا به برخی از درمانهای موثر برای مسمومیت سگ اشاره می کنیم:
پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه)
در صورتیکه سم مصرفی، از نوع سوزش آور یا فاسد کننده (موجد زنگ در فلز و گیاه) باشد، طبق صلاحدید دامپزشک، معده با توزیع 3% پراکسید هیدروژن در دو مرحله با فاصله زمانی10 دقیقه ای، تخلیه خواهد شد. در صورتیکه از بلعیدن ماده سمی بیش از دو ساعت میگذرد و اگر حیوان بیحال بوده یا به تازگی استفراغ کرده، واداشتن سگ به استفراغ خطرناکتر خواهد بود. ( عموما در مورد مواد سوزناک، فاسد کننده ها، ترکیبات نفتی و کف کننده ها صدق می کند).
شربت اپیکا
این روش زیاد توصیه نمی شود، چرا که خود شربت ممکن است در صورت عدم استفاده صحیح توسط شخص معمولی، موجب اختلالات عصب مرکزی شود. این مورد حتماً بایستی تحت نظر دامپزشک صورت گیرد.
شستشوی معده
این روش خصوصاً در مطب دامپزشک انجام میشود و زمانیکه حیوان بیهوش و در حال استفراغ است، مناسب نیست. شستشوی معده با استفاده از تیوب از طریق نای و از راه دهان سگ وارد معده می شود. سپس معده به آرامی با مایعات مخصوص شستشو داده می شود.
کربن فعال شده
کربن فعال شده ترکیبی است که تعداد بی شماری از سموم و زهرها و البته نه تمامی سموم را جذب می کند. این محلول عموماٌ از ترکیب کربن و آب تهیه می شود و برای حیوان مسمومی که هوشیار است، استفاده می شود. همچنین این محلول پس از استفراغ حیوان، برای شستشوی معده و جذب سموم باقی مانده بکار می رود. در صورت عدم دسترسی به کربن از نان تست شده سوخته بعنوان جایگزین کربن گزینه مناسبی است.
سرم
مایعات اغلب به جهت تسریع مرحله دفع سموم استفاده می شود. تزریق سرم از طریق وریدی و گاهی اوقات به همراه داروهای لازم برای دفع هر چه سریعتر سموم بجا مانده در بدن تجویز می گردد.
پادزهر
برای برخی از سموم، پادزهر استفاده می شود. عموماً استفاده از چنین پادزهرهایی تنها در مراحل اولیه درمان تاثیرگذارمی باشد، بنابراین مراجعه هرچه سریعتر به مراکز سم شناسی یا اورژانس حیوانات از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
روشهای متداولتری نیز در خصوص سگ مسموم شده یا مشکوک به مصرف سم وجود دارد. در نظر داشته باشید که تمامی مسمومیتها جزء موارد اورژانسی است. در صورتیکه مشکوک به مصرف سم توسط حیوان می باشید، سریعاً به دامپزشک مراجعه نمائید.
نوشته Adrienne Farricelli
ترجمه از سایت dog-care.suite101