افکار نیوز: اقتصاد ایران در حال حاضر علاوه بر تورم ناشی از سیاست گذاری دولتمردان دستخوش نوعی تورم ساختاری نیز هست. تورم ساختاری تقریبا در تمام سالهای پیش و پس از انقلاب همراه اقتصاد ایران بوده و تا کنون هیچ یک از دولتها برای رفع آن اقدام اساسی انجام نداده اند.
 
در هر بازاری که وارد شوید یکی از مهمترین چالشهای تولیدکنندگان، چگونگی انتقال کالای تولیدی به بازار است. اکنون نیز روش های متنوعی برای کاهش هزینه های توزیع مطرح می شود؛ از فروش های پستی و اینترنتی گرفته تا بازاریابی خانه به خانه. مهم این است که در شرایط رقابتی موجود بیشترین کالا را با ارزان ترین قیمت و بهترین کیفیت بفروشید. شاید به همین دلیل است که انتخاب بهترین روش برای انتقال کالا در شرکت های بزرگ همیشه یکی از چالشی ترین موضوعات مدیریت محسوب می شود.
 
اهمیت تصمیمات اتخاذ شده در خصوص کانالهای توزیع، به این دلیل است که شرکت مجبور است برای مدتی طولانی به این تصمیمات پایبند و متعهد باشد؛ چرا که چندین سال طول می‌کشد یک سیستم توزیع بطور مطلوب مستقر شود و به آسانی قابل تغییر نیست.
 
 
چرا قیمت تمام شده کالا در ایران بالا است ؟!
 
در حال حاضر در ایران هزینه توزیع به دلیل استفاده از سیستم های سنتی توزیع بسیار بالا است. به عنوان مثال لبنیاتی که با روش صنعتی تولید می شود با هزینه ای تقریبا برابر با هزینه تولید سنتی آن در اختیار مشتری قرار می گیرد، حال اینکه در روش صنعتی انواع مشتقات از شیر جدا می شود که هر یک به صورت جداگانه به عنوان کالا به فروش می رسد و حاشیه سود تولید کننده را افزایش می دهد.
 
عامل این میزان افزایش هزینه در روش صنعتی را باید در انتخاب کانالهای توزیع جست و جو کرد. در حال حاضر یک سوپر مارکت ساده در ایران برای فروش هر کالا بین ۱۵ تا ۲۰ درصد سود کسب می کند.
 
برای توزیع محصولات فیزیکی در ایران بیشتر از سه روش استفاده می شود؛
 
• تولیدکننده _ مصرف کننده؛ این روش کمترین هزینه را ایجاد کرده و قدرت رقابتی برای کاهش قیمت نسبت به رقبا را افزایش می دهد اما برای بازه های توزیع گسترده قابل استفاده نیست.
 
• تولیدکننده _ خرده فروش _مصرف کننده؛ در این روش خرده فروشهای بزرگ به طور مستقیم از کشاورز و یا تولید کننده خرید می کنند و به دست مصرف کننده می رسانند.
 
• تولیدکننده_ عمده فروش _خرده فروش _ مصرف کننده؛ این روش بیشتر از سایر روشها در ایران استفاده می شود و در برخی مواقع زنجیره عمده فروش ۲ یا سه حلقه را تشکیل می دهد.
 
جای خالی تجارت الکترونیک در ایران
 
 روشهای فوق، سبک سنتی فروش محسوب می شوند و از آنجایی که بیشتر سیستم اقتصادی ایران همچنان سنتی باقی مانده است، سیستم توزیع نیز همچنان سنتی استفاده می شود.
 
در شرایط کنونی که با اجری هدفمندی یارانه ها و افزایش تورم در بخش تولید، تولید کنندگان بیش از هر زمانی به کاهش هزینه نیازمندند. استفاده از سیستم های توزیع با کمترین حلقه های واسطه گری بهترین کار برای عبور از این شرایط است.
 
از سوی دیگر اقتصاد ایران به دلیل طولانی بودن حلقه های واسطه گری سالها است که از دلال بازی عده ای رنج می برد. عده ای سود جو حاصل دسترنج دیگران را خریده و پس از مدتی انبارداری با قیمت چند برابر در بازار عرضه می کنند.
 
برای کاهش حلقه های واسطه گری یکی از روشهای توزیع استفاده از تجارت الکترونیک است. تاکنون درباره تاثیر تجارت الکترونیک بر بخش توزیع پژوهش های زیادی انجام نشده است. دسترسی ساده تر به بازارها، تبلیغات اینترنتی و معرفی ساده تر محصول، هزینه کمتر برای ثبت سفارش ها و توانایی ارتباط برقرار کردن با سایر نقاط جهان به ویژه در معملات بین الملل از جمله مهمترین نقاط قوت تجارت الکترونیک است.
 
به جرات می توان گفت اولین و مهمترین تاثیر توزیع با سیستم های الکترونیک، کاهش واسطه ها است که می تواند بخشی زیادی از هزینه های توزیع را کاهش دهد.
 
 
زیر ساختهای کافی نداریم
 
توزیع الکترونیک امکان ارایه مستقیم کالا از تولید به مصرف را فراهم می کند اما برای این کار نیاز به زیر ساختهای قدرتمندی است که هم اکنون در اقتصاد ایران تا حدودی نهادینه شده است. ایجاد امضای الکترونیک و ارایه کد اقتصادی در سال جاری از مهمترین عواملی است که می تواند اطمینان به معاملات تجاری تحت شرایط وب را افزایش دهد.
 
از سوی دیگر زمانی که تولید کننده و خریدار هر دو می توانند با هزینه کمتری با یکدیگر ارتباط برقرار کنند دیگر حاظر به استفاده از روشهای دلالی نخواهند شد. بخشی از این شعار ها تا کنون محقق شده و دولت در تلاش است تا در یک سال آینده از این طرح ها رونمایی کند.
 
اکنون زمان آن فرا رسیده که تولید کننده داخلی استفاده از روش های نوین توزیع را تجربه کند. اگر چه استفاده از این روش سالها است که در ایران کلید خورده است اما با راه اندازی سامانه های امضای دیجیتال و کد اقتصادی، تحولات اساسی در این راستا رخ خواهد داد.
 
برای رقابت باید به ۲ اصل توجه کرد اول کیفیت بیشتر و دوم قیمت پایین تر؛ استفاده از زیر ساختهای اخیر تجارت الکترونیک می تواند ۱۰ تا ۳۵ درصد از قیمت تمام شده کالا (بسته به نوع کالا) را کاهش دهد. این به معنای تسلط بیشتر بر بازار هدف است.
 
فیلیپ کاتلر (نویسنده کتاب اصول بازاریابی) می گوید: تنها آنهایی می توانند در رقابت اقتصادی برنده شوند که با کمترین هزینه بهترین کالا را به مشتری ارایه کنند.
 
در سال "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" بدون شک یکی از بهترین نوع حمایت ها از تولید ایرانی، کاهش حضور واسطه ها و توسعه تجارت الکترونیک در کشور است.