دیپلماسی ایرانی: روزنامه نیویورک تایمز هفته گذشته گزارش جنجال آمیزی را منتشر کرد مبنی بر این که باراک اوباما و ایران به توافق ابتدایی رسیده اند که پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا دیدارهای دو جانبه ای را آغاز کنند. طبیعتا کاخ سفید این خبر را به شدت رد کرد. اما آن چه روشن است، به استناد پژوهشگران بزرگ امریکایی، ایرانی ها منتظرند ببینند که نتیجه انتخابات ریاست جمهوری امریکا چه خواهد شد تا مطابق آن مواضع خود را در قبال رابطه کشورشان با امریکا مورد بررسی قرار دهند و ببینند که آیا قرار است به رویارویی خود با امریکا ادامه دهند یا این که مذاکراتی را هر چند طولانی با آن آغاز کنند و صفحه جدیدی را بگشایند.

در هر حال مسئولان امریکایی خوب می دانند که رهبران ایران از جمله آیت الله علی خامنه ای، مقام معظم رهبری، به هیچ وجه حاضر نیستند که از موضعشان بر سر رد مذاکره با امریکا در صورتی که بنا باشد برنامه هسته ای ایران قربانی آن شود، کوتاه بیایند، به رغم همه مشقات و فشارهایی که از سوی امریکا و اروپا متحمل شده اند.

پیگیری ای که کارشناس های امریکایی از روند سیاسی ایران کرده اند، آنها را به این باور رسانده است که تا کنون هیچ نشانه ای مبنی بر نرمش در مواضع آیت الله خامنه ای بر سر مذاکره با امریکا دیده نمی شود. با این حال حکومت جمهوری اسلامی ایران ترجیح می دهد که در مواضع غرب دگرگونی ایجاد کند و غربی ها را راضی کند که به هسته ای شدن آن تن دهند و بپذیرند که یکی از کشورهای بزرگ و قدرتمند دنیا است که می تواند تکنولوژی هسته ای داشته باشد.

حال این سوال مطرح است که انتخابات ریاست جمهوری امریکا که بسیار هم نزدیک است چه تاثیری بر واقع گرایی ایرانی ها می گذارد؟ این واقعیت روشن است، چیزی که پژوهشگران امریکایی نیز باید بر روی آن بسیار فکر کنند، که سال آینده یعنی سال 2013، سال تصمیم گیری های بزرگ خواهد بود. در نیمه های این سال امریکایی ها انتظار دارند که نتیجه نهایی تحریم های وضع شده علیه ایران را ببینند. اگر آنها در ارزیابی شان به این نتیجه برسند که ایرانی ها نپذیرفته اند که تحولی بزرگ در مواضعشان بر سر پروژه هسته ای داشته باشند، آن گاه احتمال تقویت گزینه جنگ میان دو طرف نیز وجود دارد. شاید این جنگ را امریکا رهبری کند شاید هم اسرائیل، اما آن چه روشن است و اخیرا در مناظره تلویزیونی دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری امریکا یعنی اوباما و رامنی به روشنی دیدیم، هر کدام از آنها که پیروز انتخابات شود، نمی تواند اجازه دهد که ایران به مرحله ای برسد که جهان را شوکه کند و بگوید که توانایی ساخت سلاح هسته ای را دارد، حتی واقعا قصد این کار را هم نداشته باشد. به خصوص اوباما که بر اساس نظرسنجی های اخیر احتمال پیروزی اش بر رامنی بیش از هر زمانی ممکن شده است، چنان مواضعی را در برابر ایران در طول این مناظره اتخاذ کرد که دیگر برایش غیر ممکن است که بتواند از این مواضع کوتاه بیاید.    

آیا رویارویی نظامی با ایران آسان است؟ آیا پیروزی در آن ممکن است؟ آیا ایران می تواند بر تهدیدهای موجود بر سر برنامه هسته ای اش فایق آید؟ مسئولان ایرانی هر روز در مواضع رسمی شان تاکید می کنند که "استکبار" نمی تواند جنگی را علیه کشورشان آغاز کند و در این کار موفق نخواهد بود. و تاکید می کنند که در یک حالت منظم، این حقیقت روشن است که در مانورهای شبه دائمی توانسته اند که به دستاوردهای عظیم نظامی در ابعاد توپ خانه ای، زمینی، دریایی و هوایی برسند. آنها بر این اعتقادند که اگر غرب جنگی را علیه ایران آغاز کند به خصوص اگر بنا باشد که اسرائیل نیز در این جنگ شرکت کند، به امریکا و منطقه و حتی کل دنیا ویرانی بزرگی تحمیل خواهد شد و این در حالی است که آنها هیچ حرکتی برای ناکام گذاشتن برنامه هسته ای ایران نمی توانند انجام دهند.

هم پیمانان ایران اسلامی در منطقه، در راسشان حزب الله لبنان نیز تاکید می کنند که اجازه نمی دهند اسرائیل بدون تحمل هر گونه عواقبی ایران را مورد هدف قرار دهد و حتما عواقب آن برای اسرائیل بسیار دردناک و ویران کننده خواهد بود. اما منابع دیپلماتیک مطلع غربی چه اروپایی و چه امریکایی می گویند که ایران بر روی توانایی های نظامی اش، چه امکانات نظامی قدیمی چه امکانات نظامی جدید، تبلیغات بسیاری می کند اما بسیاری از آنها تا کنون آزمایش نشده اند. آنها تاکید می کنند که ایرانی ها آدم های باهوشی هستند و خوب می دانند که هر گونه جنگی با امریکا و متحدانش ممکن است آنها را ده ها سال به عقب براند برای همین حتی در عرض اندام نظامی و سیاسی نیز کاملا حساب شده عمل می کنند.