آهوی وحشی در شهر چگونه دَوَدا

«اول فکر کردیم بره است. اما بعد که دقت کردیم تازه فهمیدیم چیست.» در مورد بچه آهویی حرف می‌زند که پشت در خانه‌شان بوده و تا در را باز کرده‌اند پریده داخل حیاط. آقای «ن» می‌گوید این بچه آهو را اول داخل داکت(انبار تاسیسات) ساختمان نگه داشته و سعی کرده با سازمان محیط زیست تماس بگیرد اما کسی جواب تلفنش را نداده. بعد از آن از نگرانی این که بچه آهو گرسنه باشد بغلش کرده و به حمام خانه برده تا کمی کاهو برایش بیاورد. هنوز هم نمی‌داند این آهو از کجا پیدایش شده اما قصد دارد کمی پیش خودش نگه دارد. می‌گوید: «بچه‌ها از صبح زنگ می‌زنند و اصرار می‌کنند که نگهش دارم تا بیایند ببینندش. شاید دو سه روزی همین جا مهمان ما بماند و بعد تلفن بزنیم که بیایند سراغش.» با خاراندن سر آهو توانسته اطمینانش را جلب کند. به این ترتیب هم فهمیده که آهو نر است و دارد شاخ در می‌آورد و هم اینکه چنان او را با خودش دوست کرده که وقتی به اتاقی دیگر می‌رود آهو دوان دوان دنبالش می‌رود.
به گزارش دیده بان حقوق حیوانات به نقل از قانون پیدا شدن یک بچه آهو در خیابان، اتفاقی نیست که در زندگی شهری زیاد پیش آید. البته اگر همه چیز سر جای خودش باشد. این اتفاق در تهران در یکی از خانه‌های شهرک غرب افتاد. بعد از خبرهایی که درباره پیدا شدن شیر، پلنگ، توله خرس، مرغ ماهی‌خوار و بزمجه و گونه های دیگری در شهرها و نگهداری بعضی حیوانات در باغ وحش‌های خانگی منتشر شد، این بار پیدا شدن یک آهو در خیابان شهرک‌غرب نشان می‌دهد این قصه سر دراز دارد و سازوکارهای حفاظت حیات وحش به خوبی مدیریت نمی شود.  آقای “ن” و همسرش تجربه‌های دیگری هم از نگهداری حیوانات داشته‌اند. مرغ و خروس، خرگوش و البته دو بوقلمون بزرگ که آنها هم چند سال قبل به این خانه پناه آورده بودند: «یک بار دو تا بوقلمون را سر کوچه پیدا کردیم که در سرما در حال لرزیدن بودند. مدتی اینجا در حیاط نگه‌شان داشتیم. انگار مال کسی بودند و بعد انداخته بودندشان بیرون.» رابطه‌شان با گل و گیاه هم خوب است. حیاط خانه درختکاری شده و تعداد زیادی گلدان در حیاط و راه پله چیده شده. آهو در بدو ورود یکی از گلدان‌های حیاط را انداخته و شکسته اما حالا دیگر آرام است. به نظر می‌آید چندان با دویدن روی فرش و زندگی با آدم‌ها بیگانه نباشد. از آدم‌ها ترسی ندارد و حتی می‌گذارد به راحتی نوازشش کنند. آقای «ن» احتمال می‌دهد متعلق به یکی از خانه‌های ویلایی اطراف باشد یا از پارک پردیسان فرار کرده باشد. آهو از شیشه شیر نوه آقای «ن» شیر می‌خورد. آن هم با سر و صدا و بلند شدن روی پاهای عقب و جست و خیز: «وقتی کاهو و میوه به او می‌دادم متوجه شدم بعد از خوردن‌شان انگشت من را هم می‌مکد. داخل شیشه شیر بچه برایش شیر ریختم و دیدم مشکلش همین بوده. از صبح دو شیشه شیر را تمام کرده.» اینجا نباید به او بد بگذرد. می‌تواند هر جای خانه که می‌خواهد برود. حتی می‌تواند خانه را کثیف کند.
  حیوانات وحشی در شهر آسیب‌پذیرند
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران به «قانون» می‌گوید: «شهروندان در برخورد با چنین مواردی می‌توانند در تماس با این سازمان حیوان را تحویل دهند. کسانی که به نحوی با مراکز غیرمجاز مواجه می‌شوند که به خرید و فروش این حیوانات می‌پردازند اطلاع بدهند. چرا که بعضی افراد به خرید و فروش اشتغال دارند و حیوانات را از طفولیت که بسیار آسیب‌پذیر هستند می‌گیرند و می‌فروشند. اگر مالکین هم بخواهند داوطلبانه حیوانات را تحویل بدهند هیچ پیگرد و مجازاتی وجود ندارد و به هر دلیلی مثل نظافت، سفر و غیره می‌توانند این کار را انجام دهند.» اسماعیل میران زاده درباره بچه آهویی که در شهرک غرب پیدا شده می‌گوید: «مشخص نیست این حیوان اصالتا از کجا آمده و چه گونه‌ای است. باید بررسی شود.»  همچنین رضا یادگاری سرپرست روابط عمومی آتش نشانی تهران درباره گرفتن حیوانات توسط آتش‌نشانان به«  قانون » این طور توضیح می‌دهد: «آتش‌نشانی توان گرفتن حیوانات خطرناک و درنده را ندارد. اگر چنین موردی باشد سازمان محیط زیست با امکاناتی که در اختیار دارد اقدام می‌کند. در موارد دیگر، آتش نشانی حیوانات را زنده‌گیری می‌کند و تحویل باغ وحش تهران یا سازمان محیط زیست می‌دهد تا اگر نیازی به مراقبت‌های بیشتر باشد انجام دهند. مردم در مواجهه با این موارد با ۱۲۵ تماس بگیرند. تا به حال در گرفتن حیوانات مشکلی پیش نیامده و آتش نشانی از عهده آن برآمده و استفاده از اسلحه نداشته است. حتی مار را هم با وسیله‌ای اهرم مانند زنده‌گیری می‌کنیم.» او در مورد دستگیری این آهو می‌گوید: «روش ما برای دستگیری آهو هم زنده‌گیری است و به حیوان آسیبی نمی‌رسد.»
  این حیوان محکوم به مرگ است
هوشنگ ضیایی کارشناس حیات وحش درباره افزایش تمایل به نگهداری حیوانات وحشی در خانه به «قانون» می‌گوید: «به طور کلی جداکردن حیوان وحشی از طبیعت کار درستی نیست. ممکن است در مراحل اولیه کوچک باشند و جالب به نظر برسند ولی وقتی بزرگ می‌شوند هم برای خانه وهم برای حیوان مشکلاتی ایجاد می‌شود. حیوانی که از طبیعت جدا و دست‌آموز شود دیگر امکان بازگشت مجدد به طبیعت را ندارد. چون به انسان عادت کرده و عمر کوتاهی هم دارد. ممکن است بعضی از آنها مثل شیر و خرس با بزرگ شدن خطرناک شوند یا مثل آهو کم خطرتر باشند. به هر حال حیوان وحشی که از طبیعت جدا می‌شود دیگر محکوم به مرگ است.» او درباره آسیب‌های نگهداری حیواناتی مثل آهو می‌گوید: «حیوانات زیبایی خاصی دارند. اما با گذشت زمان قابل نگهداری نیستند. وقتی آهو به سن بلوغ برسد شاخ می‌زند و خطرناک می‌شود. کسانی که آن را نگه می‌دارند بعد از یکی دو سال آن را بیرون می‌کنند. چون این حیوان در سن بلوغ هرمون‌های جنسی ترشح می‌کند و عصبی می‌شود. آهوی نر در این برهه شاخ می‌زند و خطرناک می‌شود. ممکن است در بچگی رام شود اما خوی وحشی اش را حفظ می‌کند و به محیط زندگی انسان عادت نمی‌کند. بنابراین توصیه نمی‌شود که حیوان وحشی را نگه داریم. عده‌ای کارشان این است که حیوان وقتی تازه بچه زاییده بچه‌هایش را که هنوز قادر به راه رفتن نیستند از مادر جدا می‌کنند. علاوه بر خود حیوان، مادر که به حیوان شیر می‌دهد هم لطمه می‌خورد.»
  سرنوشت آهو
ظهر روز دوشنبه خانواده‌ای که آهو را پیدا کرده بودند در تماس با پایگاه آتش‌نشانی بلوار دریا در شهرک غرب آهو را برای محافظت بیشتر و جلوگیری از صدمه به حیوان، تحویل داده است. اما ماجرای آهو اینجا تمام نشد. تماس‌های خبرنگار «قانون» برای پیگیری وضعیت آهوی دستگیر شده در آتش‌نشانی به جایی نرسید.  یادگاری سرپرست روابط عمومی آتش نشانی استان تهران به« قانون» گفت: هیچ گزارشی مبنی بر دستگیری آهو ثبت نشده است.  یکی از مسئولان پایگاه آتش‌نشانی بلوار دریا که خود را فرجی معرفی کرد هم در تماس «قانون» با این پایگاه گفت گزارشی ثبت نشده و مدعی شد «حق هیچ گزارشی به هیچ شخصیتی حتی رئیس جمهور را نداریم.» از هیچ کدام از مراجع مرتبط با آتش‌نشانی اطلاعی از سرنوشت این آهو به دست نیامد و مشخص نشد که به دست باغ وحش تهران یا مدیریت پارک پردیسان یا مراجع ذی صلاح می‌رسد یا نه. اما در آخرین لحظه انتشار این گزارش رضا یادگاری سرپرست روابط عمومی آتش نشانی تهران گفت: بچه آهو تحویل مدیریت پارک پردیسان شده و صورتجلسه آن هم موجود است