پرسش: من یک طوطی را از خانواده ای که به طرز نامناسبی از او نگهداری میکردند خریداری کردم. او هر روز اجازه میدهد که صورتم را به سرش نزدیک کنم و او را ببوسم، اما اگر دستم را به بدنش نزدیک کنم و سعی در لمس کردنش داشته باشم واکنش بسیار بدی از خود نشان میدهد. در این حال در گوشه ای از قفس خود پنهان میشود و با عصبانیت ناخن خود را گاز میگیرد. برای همین من حتی برای تمیز کردن و رسیدگی به قفسش نیز به مشکل برمیخورم. آیا راه حلی وجود دارد که طوطی من با دستم احساس راحتی بکند و از آن نترسد؟


پاسخ: قبل از هر چیز با تشکر از شما بخاطر اینکه سرپرستی این پرنده را به عهده گرفتید، کار با طوطی ای که عکس العمل های بدی از خود نشان میدهد نیازمند صبر و تلاش زیادی است، اما امکان بازسازی رفتار نادرست او وجود دارد. طوطی هایی وجود دارند که از دست میترسند اما با این حال هیچگاه مورد آزار قرار نگرفته اند پس ترس از دست فقط به علت آزار رساندن به طوطی نیست. دلیل هر چیزی که باشد، درمان نیز مانند همان دلیل است.



چگونگی ترس طوطی را ارزیابی کنید

نخست پارامترهای ترس طوطی خود را ارزیابی کنید. بعضی طوطی ها از دستی که وارد قفس آنها بشود میترسند اما از دستی که پاداش و خوراکی لذیذی را در خود دارد ترسی ندارند. در سوی دیگر طوطی هایی هستند که در صورت دیدن دست هم دچار وحشت فراوانی میشوند، حتی اگر با دست فاصله ی زیادی داشته باشند.
طوطی شما از چه فاصله ای از دست شما میترسد؟ آیا وقتی دست خود را در فاصله ی 3 متری او میگیرید با دیدن آن دچار استرس میشود؟ اگر اینطور نیست، در فاصله ی دو متری چطور؟ برای ارزیابی این موارد، در فاصله ی کمی از او بایستید یا بنشینید و تماس چشمی ای برقرار نکنید.
سعی کنید یک لباس آستین بلند بپوشید که تا پایین دستان شما را بپوشاند و سپس دستانتان را به او نزدیک کنید و با استفاده از تکنیک های زبان بدن متوجه شوید که تا چه فاصله ای پرنده از دست شما ترسی ندارد. (در هنگامی که طوطی میترسد چشمانش حالت پر از اضطراب پیدا کرده و پرهایش روی هم میچسبند)

اکنون شما منطقه ی ترس و منطقه ی راحتی پرنده را شناسایی کرده اید. برای شروع آموزش از شعاع ترس او خارج شوید. هدف از آموزش این است که کاری کنید پرنده در حضور شما ترسی احساس نکند. برای انجام بهتر آموزش بهتر است تا جایی که امکانش هست و پرنده علائم ترس را نشان نمیدهد، به او نزدیک شوید.



حساسیت و ترس پرنده را کاهش دهید

ساده ترین راه برای پایان دادن ترس طوطی از دست روش و فرایندی به نام حساسیت زدایی است. در این روش شما دست خود را در شعاع ترس او برای مدت بسیار کوتاهی و به آرامی در معرض دید پرنده قرار میدهید. در اینصورت هربار که طوطی شما شجاعت به خرج داده و از دست نترسید به او پاداش لذیذی میدهید و دستتان را برای بار بعد کمی نزدیک تر میکنید و این کار را در هر زور چندین بار تکرار میکنید. این کار با استفاده از مراحل گام به گام به پرنده آموزش خواهد داد که دست شما یک تهدید نیست بلکه دست به عنوان چیزی است که میتواند نیازهای او را برطرف کند. بعد از چند هفته یا چند ماه که ترس او از دست کمتر شد دست را برای مدت بیشتری به آرامی نزدیک او قرار دهید تا بتواند آن را بررسی کند و از آن شناخت داشته باشد.

تربیت کنندگان حیوانات مدت زیادی است که از مزایای ترفند حساسیت زدایی بهره مند میشوند. برای مثال برای کاهش ترس سگ از رعد و برق، مربیان سگ صدای رعد و برق را برای او پخش کرده و در این هنگام به او پاداش هایی میدهند. این باعث میشود که درک سگ نسبت به رعد و برق از دید منفی به دید مثبت تغییر بکند. وقتی که دید منفی به دید مثبت تغییر پیدا کرد به تدریج میتوان پاداش خوراکی را کنار گذاشت و فقط دست را به طوطی نزدیک کرد. 


با توجه به این توضیحات شما باید در اطراف طوطی با دست خود فقط حرکات مثبت و آرام انجام دهید و حرکات ناگهانی و استرس آور را کنار بگذارید تا دید منفی طوطی تغییر پیدا کند. وقتی که دستتان جلوی طوطی ظاهر میشود، غذاهای خوشمزه نیز باید همراه آن دیده بشوند. به علاوه اسباب بازی هایی که او دوست دارد نیز در این هنگام میتواند در دست شما باشد. در حال حاضر که طوطی هنوز ترس دارد، کارهای منفی یا استرس زا مثل سرویس دهی ظرف های غذای درون قفس باید با دستی که درون آستین پیراهن قرار گرفته و دیده نمیشود انجام گردد.



ترفند قدم برداشتن را به طوطی آموزش دهید

میتوانید به پرنده ای که از دست میترسد ترفند قدم برداشتن را آموزش دهید. بسیاری از طوطی ها اعتنایی به کف یا مچ دست به پایین افراد نمیکنند و از این قسمت دست ترسی ندارند. پایین پشت دست یا مچ دست خود را روی یک سطح صاف قرار دهید. یک پاداش خوراکی بر روی مچ دست قرار دهید تا او را تشویق کنید. اگر طوطی از آمدن بر روی دست خودداری کرد، به تدریج دست را در حالتی قرار دهید که پرنده راحتتر بتواند برای گرفتن پاداش به دست شما نزدیک شود. این فرایند را طی هفته ها و یا ماه ها با صبر و حوصله ی کافی تکرار کنید و به تدریج هر بار آن را گسترش دهید.

در ضمن ترس از دست امکان دارد در بعضی طوطی ها بر اثر روش های نادرست نوازش کردن ایجاد شود. و بعضی از طوطی ها بخصوص طوطی های خاکستری تمایلی ندارند که زیر تسلط و اجبار انسان ها قرار بگیرند و نسبت به افرادی که آنها را مجبور به انجام کاری میکنند رفتار خوشایندی ندارند.



نظاره کردن زبان بدن طوطی خود

در پرسش ابتدای مقاله گفته شد که اگر شما سعی کنید دستتان را برای لمس کردن طوطی به او نزدیک کنید، او واکنش بدی نشان میدهد. دلیل این امر میتواند این باشد که طوطی شما یاد گرفته است که انسانها چه حیوانی بخواهد و چه نخواهد، حق نوازش کردن او را دارند و در این کار اصرار میورزند. اما طوطی ها سگ هایی با پر و بال نیستند! مانند گربه ها، طوطی ها در مورد اینکه افراد چه کارهایی میتوانند با بدن آنها انجام دهند و چه کارهایی را نمیتوانند، حساسیت ذهنی دارند. به زبان بدن طوطی خود با دقت توجه کنید؛ ممکن است متوجه شوید که مشکل از دست شما نیست، بلکه مشکل از کاری است که دست شما سعی در انجام آن دارد. 

باز هم، بخاطر داشته باشید در کار با پرنده ای که دارای ترس و استرس است باید صبر و شکیبایی کافی به خرج دهید و عجله را کنار بگذارید.. اعتماد طوطی ای که تجارب منفی ای درباره ی انسانها دارد به راحتی بدست نمی آید. صبور و مهربان رفتار کنید و اجازه دهید طوطی به آرامی مراحل آموزش را پیش ببرد و با گشاده رویی هر بار که مراحل آموزش پیش رفت و ترس طوطی به نسبت کاهش یافت به او پاداشی بدهید تا تشویق گردد. به یاد داشته باشید که هر بار پرنده به طور ناگهانی دست شما را گاز گرفت، دست را در صورت امکان عقب نکشید و صبر کنید تا گاز گرفتن متوقف شود و در این لحظه دستتان را از او دور کنید، تا متوجه شود که گاز گرفتن باعث ترس شما نیست و فایده ای ندارد.

به دقت به او و رفتارهایش نگاه کنید تا اینگونه متوجه شوید که از شما چه میخواهد. به محدوده ها و مرزهای او احترام بگذارید و به آنها کمتر نزدیک شوید. شاید این کار سخت و وقت گیر باشید اما نتیجه ی آن پر اهمیت است و بعد از آن سال های زیادی میتوانید با طوطی خود سرگرم باشید از رابطه ی خودتان با او لذت ببرید.



مترجم: ToOoTi

منبع: Birdchannel (با کمی تغییر)

PersianPet Forum - www.mypet.ir http://persianpet.org/forum/thread144090.html#ixzz2xZrk6jqB 
Under Creative Commons License: Attribution 
Follow us: @persianpet on Twitter | mypersianpet on Facebook