پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران: با شروع فصل سرما در نیمکره شمالی زمین، پرندگان مهاجر زیستگاه های در حال یخ زدن خود را به قصد یافتن غذا ترک کرده و به عرض های جنوبی کره زمین و سرزمین هایی با اقلیم معتدل تر مهاجرت می کنند.


کشور ایران در مرکز بسیاری از مسیرهای مهاجرت پرندگان در سراسر جهان واقع شده است و در حقیقت مرکزی در شاه راه اصلی مهاجرت هرساله پرندگان از شمال چین، قزاقستان، ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان در آسیا، شرق تا غرب سیبری، شمال اروپا تا کشورهای اسکاندیناوی واقع در شمال غرب اروپا به سمت جنوب تا آفریقا به شمار می رود.


بر همین اساس تالاب های ایران مامن و پناهگاه موقت و دائم برای بسیاری از پرندگان مهاجر بوده و در این میان شهرستان فریدونکنار در استان مازندران به دلیل شرایط خاص اقلیمی و منابع غذایی فراوان منطقه ای ویژه و منحصربفرد برای زمستانگذرانی پرندگان به شمار می رود.

امسال نیز با شروع فصل سرما، مهاجرت پرندگان به فریدونکنار آغاز شده است. همزمان با ورود پرندگان خسته و گرسنه به شالیزارهای فریدونکنار طی روزهای گذشته، صید و قتل عام پرندگان مهاجر توسط عده ای سودجو و منفعت طلب با انواع و اقسام روش های ناجوانمردانه از جمله نصب دام های هوایی نیز آغاز شده است.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
تصویر: خودکا ابرو سفید در فهرست گونه های حمایت شده / صید و فروش در فریدونکنار

کلیه تصاویر منتشر شده در این گزارش مربوط به سال ۱۳۹۳ بوده و طی روزهای اخیر در فریدونکنار تهیه شده است

یکی از این روش های غیرقانونی و غیراخلاقی، نصب تورهای هوایی و یا شب دام است که پرندگان در طول شب و بعضاحتی در طی روز بدون هیچ انتخابی در نوع و گونه پرنده در این تورها به دام می افتند.

بسیاری از این پرندگان در فهرست گونه های حمایت شده و در معرض خطر انقراض قرار دارند که درنای سیبری، قوی فریادکش، قوی گنگ و قوی کوچک، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک، غاز پا زرد، اردک مرمری، اردک بلوطی، اردک سرسفید، بوتیمار بزرگ، آنقوت، طاووسک، پلیکان خاکستری، تنجه، اکراس، خودکا ابروسفید، خروس کولی دم سفید و پاشلک بزرگ و انواع پرندگان شکاری و جغدها از جمله آنها هستند.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
……تصویر: اردک چشم طلایی و مرگوس از گونه های کمیاب و حفاظت شده جهانی و ملی در بازار فریدونکنار

همچنین تعدادی از پستانداران نیز که هه ساله با ورود پرندگان برای شکار و تغذیه از پرندگان مهاجر در اطراف تالاب تجمع می کنند توسط صیادان به دام انداخته شده و به شیوه بی رحمانه ای کشته می شوند.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
تصویر: لاشه بیش از ۱۰ شغال که در تله گرفتار و کشته شده اند و از آنها برای تاکسیدرمی استفاده می شود

این پستانداران که عمدتا شامل گربه جنگلی، شغال، گورکن و شنگ می باشند به دلیل پایین آوردن امنیت دامگاه، توسط صیادان با استفاده از تله های مخصوص زنده گیری شده و پس از به دام افتادن در تله به جهت سالم ماندن لاشه برای استفاده در تاکسیدرمی، با ضربات چوب و یا استفاده از سموم حشره کش کشته می شوند.

بر اساس گزارشات دریافتی از استان مازندران، همزمان با ورود پرندگان و آغاز صید غیرمجاز، بازار پرنده فروشان فریدونکنار نیز در حال آماده سازی و نوسازی است و فروشندگان این بازار در کمال خونسردی اقدام به رنگ آمیزی دیوارها، اعلام شماره تلفن و حتی تجهیز خود به دستگاه کارت خوان نموده اند!

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
تصویر نخست مربوط به بازار پرنده فروشان فریدونکنار در سال گذشته و تصویر دوم دقیقا همان محل پس از رنگ آمیزی دیوار و تجهیز به دستگاه کارت خوان در سال جاری


بازار پرنده فروشان فریدونکنار بدون هرگونه نظارت به مرکزی برای فروش انواع گونه های جانوری به خصوص پرندگان مهاجر بصورت زنده و مرده تبدیل شده است، بطوریکه پرندگان و پستانداران صید شده در سایر نقاط استان مازندران و حتی گلستان برای عرضه به این بازار منتقل می شوند.

فریدونکنار منطقه ای بی نظیر برای حیات و بقاء پرندگان در سطح جهان

محمد علی اله قلی فعال محیط زیست و کارشناس حیات حش در این باره می گوید: تمرکز جمعیت های بزرگ پرندگان و نیز غنای تنوع گونه ای آنان در فریدونکنار مازندران این منطقه خاص را تبدیل به منطقه ای بی نظیر و حیاتی برای بقاء پرندگان در سطح جهان کرده است و نمونه ای مانند فریدونکنار و سرخرود در هیچ کجای دیگر جهان وجود ندارد.

ناامنی دائمی و شدید سایر تالاب های شمال ایران به واسطه حضور شکارچیان (تالاب های مهمی مانند خلیج میانکاله در مازندران و تالاب گمیشان در استان گلستان) و خشک شدن قریب به اتفاق تمامی تالاب های کوچک و بزرگ در سراسر کشور به این تمرکز پرندگان در فریدونکنار بیش از پیش افزوده است و در واقع فریدونکنار را به یکی از آخرین مأواهای باقیمانده برای انواع پرندگان مهاجر در کشور پهناورمان ایران مبدل کرده است.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس

صدها هزار پرنده مهاجر از انواع پرندگان آبزی، کنار آبزی، غواص، حواصیل ها، درنا، عقاب ها، قوش ها، شاهین ها، جغدها، گنجشک سانان و غیره هر سال از منطقه فریدونکنار که در قلب شاه راه مهاجرتشان به سمت جنوب تا آفریقا قرار دارد، به عنوان یک ایستگاه استراحت به منظور تغذیه و تجدید قوا و یا به عنوان سرزمینی که نیمی از عمرشان را در هر پائیز و زمستان در آن سپری میکنند، استفاده میکنند.

شهرت و کیفیت منحصر به فرد برنج فریدونکنار نیز مرهون حضور پرندگان مهاجر زمستانگذران در این منطقه است. کودیزه شدن و آفت زدائی طبیعی (بیولوژیک) زمین ها و افزایش حاصلخیزی خاک شالیزارها به واسطه حضور جمعیت های پرندگان، تنها دلیل کیفیت بالای برنج این منطقه میباشد.

فریدونکنار سیاه چاله ای برای پرندگان مهاجر


آنطور که محمد علی اله قلی می گوید: این بهشت پرندگان در محاصره عده ای خاص و محدود قرار دارد که منطقه را برای صید و استفاده از پرندگان قرق میکنند و کمتر کسی تا به حال از حضور میلیونی پرندگان در این منطقه با خبر بوده است.

بسیاری از دانشمندان، ارگان ها و تشکیلات مرتبط با حفاظت از طبیعت در مقیاس بین المللی از منطقه فریدونکنار به عنوان سیاه چاله ای برای حیات پرندگان مهاجر یاد می کنند.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
………………..تصویر: فلامینگو زنده گیری شده درون یک سطل فلزی در بازار ماهی فروشان فریدونکنار

به گفته محمد علی اله قلی، در این منطقه پرندگان کمتر به وسیله اسلحه شکار میشوند اما در گروه های بزرگ در دام های هوائی و زمینی گرفتار میشوند. همین نبود صدای تیراندزی دورنمای به ظاهر امنی از این منطقه از ذهن پرندگان ایجاد میکند و موجب جذب پرندگان به این تنها منطقه به ظاهر امن میگردد.

اما امسال حضور به موقع نیروهای حفاظت محیط زیست مازندران در این منطقه و شروع به اقدام برای حفاظتی که سال ها به حال خود رها شده بود، با وجود تمامی مشکلات و موانع پیش رو نقطه عطفی از حفاظت از زیستگاه های ارزشمند باقی مانده پرندگان مهاجر و این سرمایه طبیعی جهانی و ملیست.

پاییز زمان بسیار حساسی برای پرندگان مهاجر میباشد

این کارشناس حیات وحش می افزاید: اکثر پرندگانی که در اوائل و اواسط پائیز وارد منطقه میشوند جوجه ها و پرندگان نابالغی هستند که برای اولین بار همراه با والدینشان مهاجرت میکنند. این پرندگان که اکثر جمعیت کل پرندگان مهاجر را در این فصل در بر میگیرند هیچ تجربه و مهارتی در برابر تورهای هوائی و دام هایی که در سطح وسیعی از منطقه انتظارشان را میکشد ندارند. علاوه بر اینکه این پرندگان جوان و سایر پرندگان بعد از روزها پرواز و صرف انرژی زیاد به شدت ضعیف و گرسنه شده اند و نیاز به تغذیه فوری دارند.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
تصویر: فک خزری تاکسیدرمی شده، گونه کمیاب و در معرض انقراض / صید در بندر ترکمن ، فروش در فریدونکنار

بدین ترتیب درست در اولین روزهای از راه رسیدن این پرندگان، اوج صید و قتل عام آنان بدون در نظر گرفتن هیچ محدودیتی صورت می پذیرد که مصداق بارز یک نسل کشی است.

تنوع گونه ای پرندگان مهاجر در اوائل پاییز به اوج خود در کل سال می رسد

محمد علی اله قلی می افزاید: از سوی دیگر اوائل پائیز زمان شروع مهاجرت برای گونه های خاص و بعضا کمیابی است که زودتر از جمعیت های اصلی سایر گونه ها وارد منطقه شده و پس از توقفی چند روزه منطقه را به سمت سایر زیستگاه ها ترک میکنند.

خودکا ابرو سفید پرنده ای حمایت شده از شاخص ترین این پرندگان پیشقراول میباشد. گیلانشاه بال سفید، اکراس، انواع جغدها و بوتیمار بزرگ که پرندگانی حمایت و حفاظت شده ملی و بین المللی میباشند از دیگر پرندگانی هستند که صرفا در اوائل فصل زمستانگذرانی فقط در پائیز دیده میشوند و در این کارزار صید از زمین و هوا بسیاری از این پیشقراولان نیز اسیر دام ها شده و از بین میروند.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
…………تصویر: عقاب طلایی (گونه حمایت شده) زنده گیری شده در وضعیت بسیار نامناسب در فریدونکنار

محمد علی اله قلی می افزاید: بدون تردید جلوگیری از صید در این زمان خصوصا با دام ها و تورهای هوائی، موجب کاهش درصد بالا و قابل توجهی از میزان کشتار پرندگان مهاجر در کل فصل زمستانگذرانی خواهد شد.

با امید به اینکه اقدامات حفاظتی اخیر اداره حفاظت از محیط زیست استان مازندران به شکل جدی و مستمر ادامه یابد و صرفا حرکتی نمادین نبوده باشد. همینطور امید به همراهی و افزایش پشتوانه گرم و قوی مردمی برای حمایت از موج ایجاد شده اخیر در راستای حفاظت از گنجینه بزرگ زیستی پرندگان مهاجر و تقدیر از تلاش های دلسوزانه برای اجرایی شدن قوانین در جهت حفظ پرندگان مهاجر و حفاظت از زیستگاه های ارزشمند باقی مانده.

اقدام به موقع یگان محیط زیست مازندران با لشگرکشی شکارچیان مسلح ناکام ماند

البته نیروهای یگان محیط زیست مازندران در اقدامی به موقع و مثبت قابل تحسین همزمان با آغاز فصل مهاجرت پرندگان با بیش از ۷۰ نفر نیرو روز چهارشنبه ۱۳۹۳/۷/۲ برای جمع آوری دام های هوایی عازم منطقه فریدونکنار شدند.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
……تصویر: نیروهای یگان محیط زیست مازندران در حال جمع آوری تورهای هوایی در روز چهارشنبه ۱۳۹۳/۷/۲

اما همزمان با حضور نیروهای یگان محیط زیست مازندران بیش از ۱۵۰ نفر شکارچی همراه با سلاح های خود در محل دامگاه فریدونکنار مستقر شدند تا از ورود محیط بانان و بازرسی از تمامی بخش های دامگاه جلوگیری کنند.

با حضور تعداد زیادی شکارچی مسلح و احتمال بروز درگیری مسلحانه، نیروهای یگان محیط زیست وارد به بخش اصلی دامگاه فریدونکنار نشده و تنها به جمع آوری بخشی ازتورهای هوایی برپا شده در حاشیه دامگاه اقدام نمودند.

قتل عام پرندگان مهاجر در فریدونکنار +عکس
با تشکر از حامد تیزرویان فعال محیط زیست و عکاس حیات وحش برای تهیه و جمع آوری تصاویر

مقابله با صیادان و شکارچیان متخلف این منطقه که افرادی بسیار شرور هستند به تنهایی از عهده سازمان محیط زیست بر نخواهد آمد و حفظ این سرمایه ارزشمند طبیعی و ملی نیازمند اراده جدی مسئولان کشوری و استانی و همراهی سایر دستگاه های تصمیم گیرنده از جمله استانداری مازندران، فرمانداری شهرستان های مربوطه، دستگاه قضائی و نیروی انتظامی می باشد.