رونشيت عفوني پرندگان آنچه که باید بدانید (به طور کامل) نوعي بيماري ويروسي بسيار مسري تنفسي طيور است که مشخصه آن تراکئيت ، سرفه و عطسه ميباشد . اين بيماري سبب تلفات و زيانهاي اقتصادي بالابا علت تلفات سنگين ، وزن گيري پائين و کاهش بازده غذايي ، بروز عفونتهاي مختلف پيچيده خواهند شد . همچنين علت اصلي افت توليد تخم مرغ و همچنين کيفيت آن ميباشد .

 

انتقال سريع اين بيماري و وقوع چندگانه سروتيپهاي ويروس اين بيماري حالت بسيار پيچيده ايي را ايجاد نموده است.




ميزان مرگ و مير در جوجه هاي گوشتي ظرف مدت دو هفته به حداکثر مقدار ممکن مي رسد و ازسن ۱۵ الي ۴۵ روزگي زندگي آنها رخ ميدهد . مرگ و مير نيز بطور معمول بر اثر عفونتهاي باکتريايي ثانويه روي ميدهد . عفونتهاي باکتريايي نيز بدليل صدمه خوردن به مجاري تنفسي بر اثر ويروس بيماري برونشيت ميباشد .وقوع بيماري با سن نسبت عکس دارد . 


برخي از س.يه هاي اين ويروس ، بشدت خاصيت نفروپاتوژنيک داشته و توانايي گرفتن تلفات تا ۳۰ درصدي را از گله هاي جوجه هاي جوان دارند .
ويروس اين بيماري در داخل اويدوکت نيز تکثير مي يابد . بيماري برونشيت عفوني در پرندگان تخمگذار که سن بالا دارند ميتوانند منجر به کاهش ۱۰ تا ۵۰ درصدي 


و يا بيشتر در توليد ميشود . همچنين با بروز اين بيماري ، توليد تخم مرغهاي بدشکل نيز افزايش خواهند يافت . بطور معمول ، ميزان توليد ، پس از بروز اين بيماري به حالت عادي باز نخواهد گشت . برخي از مواقع ، بروز اين بيماري در پرندگان جوان ، سبب رشد ناقص و ناکافي اويدوکت خواهد شد .



اپيدميولوژي بيماري 
بيماري برونشيت عفوني در سراسر دنيا گسترش يافته است . در ايالات متحده ، علاوه بر سويه هاي بومي ( نوع Massachusetts ) چندين سروتايپ ديگر نيز شناخته شده است . در ابتداي سال ۱۹۵۰ ميلادي ، زنجيره هاي نوع Mass در اروپا مشاهده شدند . در واقع ، بسياري از انواع سروتيپهايي که در آمريکاي 

شمالي شناسايي شده بودند ، پس از مدتي در آفريقا نيز مشاهده شدند . اين بيماري در کشورهاي آسيايي چون هند ، ژاپن ، کره و چين و همچنين استراليا و اروپا شيوع يافته است .


غالبا شيوع IB حتي در گله هاي واکسينه شده نيز روي ميدهد . انواع ويروسهاي جدا شده از اين دسته شيوع ، غالبا ( نه هميشه ) از سروتايپي متمايز از واکسن ميباشند .





طبقه بندي 
ويروس بيماري برونشيت عفوني از خانواده Coronaviridae ميباشد . اين ويروس شامل دو جنس ميباشد :


۱) Coronavirus
۲) Torovirus


در واقع ، IBV عضو گروه سوم جنس Coronavirus ميباشد . دو گروه ديگر شامل انواع Coronavirus موجود در پستانداران ميباشد که بطور گسترده ايي از لحاظ سازمان يافتگي ژنوم و تناوب ژني با ويروس برونشيت عفوني متفاوت است . طبق گزارشات ارائه شده ، بيان نحوه مصونيت انسان در برابر اين بيماري بسيار مشکل است .


اخيرا نشان داده شده است که برخي از انواع Coronavirus هاي جدا شده از بوقلمونها شباهت بسيار زيادي به IBV دارند . اين ويروسها ، نيز در گروه سوم Coronavirus ها طبقه بندي ميشوند . تاکنون بطور قطعي انواعي از Torovirus ها بعنوان عامل بيماريزا در پرندگان شناسايي نشده است .




مورفولوژي 
ويروس بيماري برونشيت عفوني از لحاظ شکلي بسيار پلئومورفيک است . اين ويروس ۱۲۰ نانومتر قطر و ۲۰ نانومتر طول دارد . در سطح اين ويروس نيز زائده هاي گرز مانندي وجود دارد . بايستي توجه داشت که اين زائده ها همانند گروه ParamyxoVirus نميباشد . در اين گروه ، زائده هاي از يکديگر فاصله دارند اما در گروه ParamyxoVirus ، اين زائده ها با فاصله بسيار کمي از يکديگر قرار گرفته اند .


ساختمان رينوکلئوپروتئينها ( RNP ) در اينحالت بصورت قطعه قطعه شده ديده ميشود . توجه داشته باشيد که اين ذرات را با آلودگيها اشتباه نگيريد . در اکثر نمونه ها ، قطر RNP بصورت استاندارد ، يک تا دو ميليمتر در نظر گرفته ميشود . اما در برخي از مشاهدات ، بصورت اتفاقي ذراتي با ساختمان حلقوي و قطر ۱۰ تا ۱۵ 

نانومتري گزارش شده است . اگرچه تاکنون نوع ToroVirus در اين بيماري مشاهده نشده است ، گزارشهاي ثبت شده ، حاکي از شباهت بسيار بالاي ToroVirus و CoronaVirus در ميکروسکوپ الکتروني ميباشد .


گونه هاي مختلف ويروس برونشيت عفوني ، در فشردگي دانه هاي ساکاروز با يکديگر متفاوت ميباشند . از سوي ديگر ، سانتريفيوژ با قدرت بيشتر از ۱۰۰.۰۰۰ 

دور سبب از بين رفتن گرزها و قسمتهاي مختلف اين ويروس ميشود . با تحقيقات صورت گرفته ، زيرمجموعه هاي S۱ بعنوان عوامل فرم گرفتن پروتئينهاي 


قسمتهاي گرز مانند شناخته شده اند . انکوباسيون ويروس در دماي ۳۷ درجه سانتي گراد ميتواند نجر به از بين رفتن زيرمجموعه هاي S۱ شود . 




مقاومت به عوامل شيميايي و فيزيکي


بيشتر گونه هاي IBV پس از ۱۵ دقيقه در ۵۶ درجه سانتيگراد و يا پس از ۹۰ دقيقه در ۴۵ درجه سانتيگراد غيرفعال ميشوند . بقاي اين ويروس در هواي آزاد ، در بهار تا بالاي ۱۲ روز و در زمستان تا ۵۶ روز گزارش شده است .

بطور معمول ، IBV به اتر حساس است . اما برخي از گونه هاي اين ويروس در اتر ۲۰ درصد زنده خواهند ماند ( ۴ درجه سانتي گراد ، هجده ساعت ) . از سوي ديگر ، ويروس اين بيماري با کلروفرم ۵۰ درصد NV دماي اطاق در عرض ۱۰ دقيقه نابود ميشود .




بيماريزايي 


بيماري مخصوص ماکيان است و سويه هاي مختلف بافتهاي مختلف اپي تليال ناي (از بين بردن مژه ها) ، اپي تليال مجراي تخم در دستگاه توليد مثل و حتي کليه را درگير مي کنند . در زمستان بيماري فراوانتر و با تلفات بيشتر است.



انتقال ويروس IB 

مهمترين راه باد وراه Air born است ولي بطور مکانيکي با افراد و وسايل . . . نيز صورت ميگيرد .
حاملين نقش چنداني ندارند و مبتلايان در عرض 6-4 هفته پاک مي شوند . ولي مرغهاي کمي آلوده باقي مانده و در دورة تخمگذاري بعلت تخمگذاري شديد هورموني در صورت ايمني پائين گله سبب انتشار بيماري مي شوند . شفا يافتگان ايمني قوي دارند .



ايمني 
ايمني موضعي دستگاه تنفسي نقش اصلي را دارند . انترفرون و ايمني سلولي دخالتي ندارند ولي ايمني هومورال در ايمني پاسيو نقش دارد که تنها باعث کاهش شدت بيماري مي شود و از بيماري جلوگيري نميکند .
اگر ايمني پاسيو مادري توسط سوش بيماريزا باسوش واکسن يکي باشد از نتيجة واکسن مي کاهد .



علائم بيماري
دوره کمون کوتاه و 96-36 ساعت است و ارزش تشخيصي دارد براي اينکه در عرض 3-2 روز تمام گله را بيمار مي کند در حاليکه در بيماريهاي ديگر چنين نمي شود .


جوجه زير 6 هفتگي : ترشح چشم و بيني ، کم مصرف شدن آب و دان ، دور هم جمع شدن ، سرفه ، عطسه ، نفس نفس زدن ، تنفس با دهان باز ، سوت کشيدن و مرگ در اثر خفگي .


گلة بالغ : کاهش شديد تخم مرغ تا 50% که 5-4 هفته ادامه دارد و بعد از اين مدت بتدريج بالا ميرود ولي بمقدار اوليه نميرسد . پوستة تخم مرغ اگر قهوه اي بود بي رنگدانه و سفيد مي شود ، نازک و ترک خورده است و گاهي تخم مرغ پوسته سفت را ندارد و لمبه اندازي صورت ميگيرد . تخم مرغها شکل هاي غير طبيعي 


دارند . دانه هاي گچي روي پوسته است که پوسته را زبر مي کند . سفيده آبکي است و بعلت غشاي نازک زرده به سهولت زرده با سفيده قاطي مي شود (مثل يک تخم مرغ فاسد) .



فرم کليوي بيماري


اين فرم بيشتر در 26-6 هفتگي ديده مي شود ولي در صورت عدم تماس جوجه يا مرغ با ويروس در هر سني ديده مي شود . در مرحله اول علائم زودگذر تنفسي ديده مي شود .


در مرحلة دوم ويروس به کليه حمله کرده ← دفع سديم و پتاسيم← خون غليظ و پوست بدن و تاج و ريش خشک و تيره مي شوند . اسهال شديد سفيد رنگ (اسهال گچي) که به مجرد اينکه به زمين برسد مثل گچ سفيد و سخت ميشود . اين اسهال منشأ کليوي دارد در صورتي که اسهال گچي دستگاه گوارش آبکي است .

21-6 روز بعد از بروز بيماري تلفات بالا ميرود و بعد از 24 روز تلفات پائين ميآيد . ميزان تلفات در شرايط خوب بهداشتي 10-5% و در شرايط نامساعد بهداشتي 50% است .


نژادهاي سبک به اين فرم بيماري حساستر از نژادهاي سنگين هستند . خروسها به اين فرم حساستر از مرغها هستند .



کالبدگشايي


فرم تنفسي : ترشحات چرک پنيري در چشم و دستگاه تنفس بخصوص در محل دو شاخه شدن ناي (علت خفگي) ، پرخوني ناي و ريه کدورت کيسه هاي هوايي و پنوموني ريه .


فرم کاهش توليد تخم مرغ : احشاي داخلي و درده پرخون ، زرده له شده ، طول و وزن اويروکت ↓ (که در 21روز بعد به حالت عادي برميگردد) اگر گله در زير 2هفتگي مبتلا شود ويروس به اپي تليال اويروکت جمله و جراحات کيستيک ايجاد مي کند که در هنگام تخمگذاري بسته به محل کيست تخم مرغ ناقص ساخته 

مي شود عليرغم آنکه مرغ ظاهر خوب يک تخمگذار خوب را دارد .
فرم کليوي : جراحات لاشه بعد از 5روز حمله ويروس ديده مي شود . تورم شديد کليه ، رسوبات فراوان در کليه و مجاري ادراري که باعث ترشحات اسهالي مي شود .

رسوبات اورات در کبد ، قلب و احشاء باعث ايجاد نقرس احشايي مي شود .

تشخيص برونشيت عفوني


دوره کمون خيلي کوتاه ، فرم تنفس (دهان باز و نفس نفس زدن) و آزمايشگاه .
ميکروسکوپ الکتروني ، پادتن هاي درخشان ، پادتن هاي خنثي کننده (در ابتداي بيماري و دو هفته بار با دو بار آزمايش) ، ژل ديفوزيون ، HI ، الايزا ، ديدن رشد در جنين تخم مرغ .


(با آزمايش الايزا آنتي ژنهاي عمومي IB و اختصاصي سروتيپ ها جواب ميدهند لذا نمي توان از آن براي تشخيص سروتيپ و واريانت ويروس استفاده کرد و براي اينکار بايد از HI و VN بهره گرفت) .


هيستوپاتولوژي


نفوذ لنفوسيت ها و مونوسيت ها در زير مخاط ناي ، از دست رفتن مژه هاي سلولهاي پوششي اپي تليال ناي .


تشخيص تفريقي IB 

فرم تنفسي : لارنگوتراکئيت ، آسپرژيلوزيس ، پاستورلوز ، لارنگو بيشتر سنين بالا را مبتلا مي کند .
فرم کاهش توليد : ND و EDS در نيوکاسل علائم عصبي نيز داريم .



واکسن هاي IB 

واکسن کشته : از غيرفعال شدن ويروس حاد با موادي مثل فرمالين 2/0% و بتاپروپيولاکتون 1% بدست ميآيد . در 12 هفتگي (4-3 هفته قبل از تخمگذاري) مصرف مي شود .


حتماً تزريقي است و با واکسن هاي کشته ND + IB (دوتايي) و ND + IB + EDS (سه تايي) همراه مي شود .
واکسن زنده : از سوش ماساچوست استفاده مي شود (با 120بار پاساژ) و (با 52بار پاساژ) . هر چه پاساژ زيادتر باشد بيماريزايي و ايمني زايي کمتر مي شود . لذا در جوجه ها مصرف مي شود .


واکسيناسيون 


واکسن در 5-1 روزگي و اکثراً در 1 روزگي مصرف مي شود .

واکسيناسيون بصورت اسپري و در داخل کارتن حمل جوجه ها انجام مي شود . ميزان مصرفي واکسن در 200سي سي آب براي هر هزار دوز واکسن است که از سمپاش هايي که قطرات درشتي از آب را روي سر جوجه اسپري مي کنند استفاده مي شود . براي تقويت ايمني مرحلة اول واکسن دوم در ۱۴ روزگي 

بصورت قطره يا آب آشاميدني مصرف مي شود . cr88 يا 91/4


4-3 هفته به تخمگذاري واکسن از طريق آب آشاميدني مصرف مي شود که براي هر يک دورة تخمگذاري کافي است . 
استفاده از واکسن اول بر استفاده از (ND + IB) ارجعيت دارد .

درمان IB

بعلت تخريب سلولهاي اپي تليال تنفسي و هجوم ميکروبهاي ديگر بخصوص مايکوپلاسما آنتي بيوتيک هاي وسيع الطيف لازم است .
براي بالا بردن مقاومت بدن افزايش 3-2 درجة سانتيگراد درجه حرارت براي 3-2 هفته بهتر است .


تشويق به غذا ، ، عدم تراکم ، و عدم گرد و غبار در بهبود گله نقش دارد .
اگر بيماري از فرم کليوي باشد کاهش يروتيين حيواني جيره و نيز تجويز الکتروليت ها .



PersianPet Forum - www.mypet.ir http://persianpet.org/forum/thread161478.html#ixzz3rSUW1a4p 
Under Creative Commons License: Attribution 
Follow us: @persianpet on Twitter | mypersianpet on Facebook