[مشاهده لینک ها فقط برای اعضا امکان پذیر است لطفا ثبت نام کنید]

داروهاى كاهنده وزن يا داروهاى لاغرى موادى هستند كه به منظور افزايش سرعت كاهش وزن ساخته شده اند. اين داروها ممكن است قرص هاى كاهنده وزن باشند كه با نسخه پزشك تجويز مى شوند و قبل از فروش يا كاربرد آنها، بايد مجوز بهداشتى لازم را كسب كنند يا داروهايى باشند كه بدون نسخه به فروش مى رسند مانند مكمل هاى غذايى يا قرص هاى رژيمى كه نيازى به نسخه ندارند.
• داروهاى كاهنده وزن چگونه عمل مى كنند
بيشتر داروهاى كاهنده وزن و داروهاى رژيمى از طريق مهار اشتها اثر مى كنند، اما برخى از آنها از راه افزايش احساس پرى و سيرى پس از غذا خوردن عمل مى كنند. يكى از انواع جديد دارو هاى كاهنده وزن داروهايى هستند كه به «مهاركننده هاى ليپاز» معروفند. اين داروها اشتها را مهار نمى كنند بلكه از جذب چربى در بدن جلوگيرى مى كنند مثل داروى ارليستات. بيشتر داروهاى كاهنده وزن كه بدون نسخه به فروش مى رسند، از طريق كاهش اشتها عمل مى كنند مثل داروى سيبوترامين. داروهاى كاهنده وزن اغلب براى مصرف كوتاه مدت هستند. داروهاى كاهنده وزن كه با نسخه تجويز مى شوند، نياز به تاييد بهداشتى دارند، حال آنكه داروهايى كه بدون نسخه به فروش مى رسند، نيازى بدان ندارند. در حال حاضر تنها داروهاى سيبوترامين (Meridia) و ارليستات (Xenical) مجوز مصرف بلندمدت را دريافت داشته اند. بيشتر داروهاى كاهنده وزن و داروهاى رژيمى تنها براى مصرف موقت ساخته شده اند و بيشترين تاثير خود را زمانى نشان مى دهند كه مصرف آنها با تغيير در ساير شيوه هاى زندگى همراه باشد. به همين ترتيب داروهاى كاهنده وزن كه بدون نسخه به فروش مى رسند، از اثربخشى كوتاه مدت برخوردارند.
• موارد مصرف داروهاى كاهنده وزن
۱- درمان چاقى: به لحاظ نظرى، كاربرد اصلى داروهاى كاهنده وزن در درمان افرادى است كه به شدت چاق بوده و وزن ايشان خطرات زيادى براى سلامتى آنها دارد. درمان چاقى شامل مجموعه اى از درمان هاى مربوط به كنترل وزن مانند تعديل رژيم غذايى، تغيير عادات، گرفتن مشاوره و برنامه ريزى براى ورزش و همچنين مصرف داروهاى كاهنده وزن است. در واقع داروهاى كاهنده وزن در درمان چاقى بايد با فعاليت جسمى و بهبود رژيم غذايى همراه باشند تا كاهش وزن و حفظ آن در سطح مطلوب در درازمدت امكان پذير باشد.
۲- كاهش عمومى وزن: مشتريان داروهاى كاهنده وزن را فقط افراد چاق تشكيل نمى دهند. طرفداران رژيم غذايى و كاهش وزن و كارخانه هاى داروسازى، به شكل فزاينده اى داروهاى كاهنده وزن را وسيله اى مطلوب و كارآمد براى كاهش وزن قلمداد مى كنند.
چه كسى مى تواند آنها را سرزنش كند؟ ساختن اين داروها، كار سودآورى است. همچنان كه در سال ،۱۹۹۶ مشتريان آمريكايى بيش از سيصد ميليون دلار فقط براى خريد «دكسفن فلورامين» خرج كرده اند و فروش داروهاى «متابوليف» و «هرباليف» هم كمتر از اين نبوده است. نكته در اينجا است كه مادامى كه در مورد چاقى يك تفكر همگانى وجود دارد و همه آن را ريشخند مى كنند و تا زمانى كه افراد چاق با رفتارهاى تبعيض آميز مواجه هستند، مشتريان به دنبال يك «قرص جادويى كاهنده وزن» خواهند بود و بازار اين داروها داغ خواهد ماند.
• تاريخچه كوتاه داروهاى كاهنده وزن
۱- داروهاى كاهنده وزن كه با اثر بر تيروئيد عمل مى كنند: در سال ،۱۸۹۳ عصاره تيروئيد با نام هاى تجارتى «كاهنده چاقى فرانك جى. كلاگز»، «كورپولين» و «مارمولا» به فروش مى رسيد.
كاهش وزن حاصل از مصرف اين دارو، بيشتر مربوط به بافت عضلانى بود و مصرف عصاره تيروئيد خطر پوكى استخوان، افزايش سرعت ضربان قلب، تپش قلب، تعريق، درد قفسه سينه و مرگ ناگهانى را به دنبال داشت. مصرف «ملين ها» براى كاهش وزن در سال هاى ۱۹۲۰ به طور گسترده اى آغاز شد و در سال ،۱۹۳۶ «دى نيتروفنل» از مشتقات بنزن كه در جنگ جهانى اول در مواد منفجره و نيز در حشره كش ها و آفت كش ها به كار مى رفت توسط صد هزار نفر مورد استفاده قرار گرفت. اما دى نيتروفنل با افزايش سرعت سوخت و ساز سبب جوش هاى پوستى، كورى ناشى از آب مرواريد، از دست رفتن حس چشايى و مرگ بر اثر افزايش دماى بدن (تب حاصل از افزايش سوخت وساز) مى شد.
۲- آمفتامين ها: مصرف آمفتامين ها براى كاهش وزن در سال ۱۹۳۷ معمول شد و تا سال ،۱۹۴۸ اين داروها در مورد دوسوم افرادى كه مايل به كاهش وزن بودند، تجويز شد. اين داروها تا اواخر سال هاى ۱۹۷۰ در مورد كودكان تجويز مى شدند. خطرات آمفتامين ها شامل اين موارد هستند: افزايش سرعت ضربان قلب، افزايش فشار خون، تپش قلب، خشكى دهان، تارى ديد، توهم، اختلالات روانپزشكى (شامل روان پريشى پارانوييد)، احساس سبكى در سر، لرزش، اعتياد، مشكلات مربوط به ترك دارو، نارسايى احتقانى قلب، تشنج و مرگ ناگهانى.
۳- داروهاى مشتق از فنيل پروپانول آمين: فنيل پروپانول آمين (PPA) به نام هاى «دكساتريم»، «اكوتريم»، «دكس ا وايت»، «ديادكس»، «پرولامين»، «پروپاجست» و «يونيترول» در سال ،۱۹۷۹ بدون نسخه در بازار موجود بود. مراكز كنترل سموم در آمريكا تنها در مورد مصرف PPA در سال ۱۹۸۹ ، ۴۷ هزار شكايت را گزارش كردند. خطرات PPA شامل اضطراب، گيجى، تپش قلب، سردرد، توهم، بى خوابى، تهوع، استفراغ، احساس خستگى و پرخورى با قطع اين داروها، افزايش مخاطره آميز فشار خون، ريتم نامنظم قلب، آسيب به قلب و كليه، حمله قلبى، سكته مغزى، روان پريشى و مرگ است.
۴- داروهاى فن - فن Fen/ Phen) مصرف تلفيقى از فن فلورامين و فن ترمين (كه به فن - فن هم معروفند) پس از تاييد سازمان غذا و داروى آمريكا در سال هاى ۱۹۷۰ و اعلام نتيجه يك بررسى در سال ،۱۹۹۴ همگانى شد. تا سال ،۱۹۹۶ مصرف اين داروها در ۱۸ ميليون نسخه تجويز شد.
در سال ۱۹۹۶ سازمان غذا و داروى آمريكا مصرف دكس فن فلورامين را با نام تجارتى REDEX تائيد كرد. مطابق بررسى هاى انجام شده خطرات اين سه دارو شامل فشار خون اوليه ريوى، بيمارى دريچه اى قلب و مسموميت عصبى است. با توجه به اين بررسى ها و بررسى هاى بعدى كه نشان مى داد يك سوم مصرف كنندگان دكس فن فلورامين و فن فلورامين مبتلا به بيمارى دريچه اى قلب شده اند، سازمان غذا و داروى آمريكا ممانعت از فروش اين داروها را خواستار شد و شركت هاى داروسازى دكس فن فلورامين و فن فلورامين را در سال ۱۹۹۷ از بازار ايالات متحده خارج كردند.
۵- مريديا و داروهاى مشتق از افدرا: اخيراَ داروى Meridia (سيبوترامين) به ايجاد مشكلات جدى براى سلامتى متهم شد، در همان حال كه داروهاى مشتق از افدرا در مورد امكان ايجاد خطراتى براى سلامتى، تحت بررسى هستند.
.