اولين بزغاله تراريخته حاوي ژن درمانگر سکته قلبي و مغزي، با نام "حبه انگور" سوم ارديبهشت در موسسه تحقيقاتي رويان اصفهان متولد شد و امروز سوم خرداد
ماه يک
ماه بعد از
تولد در سلامت کامل بسر مي برد.
دکتر "محمد حسين شاهوردي" معاون پژوهشي پژوهشگاه رويان در اين خصوص در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا گفت:
تولد بزغاله حاوي ژن تي پي اي در منطقه و خاورميانه براي اولين بار در ايران صورت گرفته و در دنيا تنها حدود 5 کشور از جمله کانادا، اسکاتلند، آمريکا و انگليس به اين فناوري دست يافته اند.
شاهوردي افزود: پژوهشگاه رويان حدود يک دهه است که تحقيقات خود را براي توليد حيوانات تراريخته آغاز کرده است که در نتيجه اين تحقيقات ، بعد از
تولد بزغاله هاي حاوي فاکتور 9 انعقادي خون ، اولين بزغاله هاي تراريخته حاوي ژن انساني تي .پي.اي.در ايران و خاورميانه در سوم ارديبهشت
ماه متولد شد.
وي افزود: يکي از اين دو بزغاله حاوي ژن tpa ، چند روز بعد از
تولد تلف شد و ديگري با نام "حبه انگور" هم اکنون يک
ماه سن دارد و در سلامت کامل به سر مي برد.
اين محقق پژوهشگاه رويان با اشاره به اينکه روند توليد حيوانات ترانس ژن که منجر به
تولد شنگول و منگول (بزغاله هاي حاوي ژن فاکتور 9 انعقادي) شد، دقيقا همانند روش بکار رفته در حبه انگور است، گفت: تفاوت اين دو در ژن هاي بکار رفته در آنها است.
به گفته وي در توليد شنگول و منگول فاکتور 9 انعقادي خون به کار رفته که براي درمان هموفيلي B کاربرد دارد و در حبه انگور پروتئيين تي پي اي به کار رفته که اين پروتيين در جلوگيري از لخته شدن خون و در درمان سکته هاي قلبي و مغزي کاربرد دارد.
معاون پژوهشي پژوهشگاه رويان يادآور شد: به طور کلي تحقيقات ترانس ژن يک تحقيقات دامنه دار و با برنامه در پژوهشگاه رويان است که نتايج اين کارهاي تحقيقاتي در عرصه توليد حيوانات ترانس ژن بعد از يک دهه تلاش و تجربه محققان اين پژوهشگاه در رشته هاي جنين شناسي، محققين فعال در عرصه سلول هاي بنيادي و همانند سازي محقق شده است.
* استفاده از حيوانات تراريخته براي توليد ارزانتر داروهاي نوترکيب
وي گفت: با پيشرفت هايي که در دانش پزشکي در تمام دنيا در زمينه هاي مختلف صورت گرفته ، نياز بازار دارويي دنيا نيز به داروهاي نوترکيب بيشتر شده است.
محقق پژوهشگاه رويان اظهار داشت: يکي از روش هاي ساخت داروهاي نوترکيب تکثير باکتري ها است و يک راه ديگر توليد حيوانات ترايخته و دستکاري هاي ژنتيکي در اين حيوانات است که اين روش، بسيار به صرفه تر و کم هزينه تر است.
معاون پژوهشي و آموزشي پژوهشگاه رويان افزود: اگر به روش سلولي داروهاي نوترکيب توليد شود نياز به خريداري دستگاه هاي گران قيمت است تا بتوان سلول هاي مورد نظر را کشت داد و بعد از کشت و تکثير آنها، داروهاي مورد نظر را استخراج کرد در مقابل توليد حيوانات ترايخته حاوي ژن هاي مورد نظر بسيار کم هزينه تر است.
شاهوردي گفت: کار تحقيقاتي توليد حيوانات ترانس ژن در پژوهشگاه رويان بعد از
تولد رويانا، حنا، بنيانا و تامينا آغاز شد و در ادامه اين تحقيقات به کار بردن ژن دو پروتيين نوترکيب (فاکتور 9 انعقادي خون و ژن تي پي اي) که بيشتر از همه مورد نياز جامعه بود در دستور کار محققان اين پژوهشگاه قرار گرفت.
وي افزود: يکي ديگر از علل انتخاب دو پروتيين يکي فاکتور 9 انعقادي خون که در شنگول و منگول بکار گرفته شده و ديگري پروتئين تي پي اي که در حبه انگور به کار رفته ، اين است که چون تجربه اول ما بود سعي شد پروتئين هايي انتخاب شود که کوچکتر باشند و پيچيدگي کمتري داشته باشند.
* پروتيين تي پي اي نجات بخش مبتلايان به سکته هاي قلبي و مغزي است
معاون پژوهشي پژوهشگاه رويان در خصوص کاربردهاي پروتيين تي پي اي گفت: اين پروتيين ضد انعقاد خون در سلول هاي قلب و مغز است و در مواردي که فرد دچار سکته هاي قلبي و مغزي شود چنانچه به موقع به بيمار تزريق شود باعث از بين رفتن لخته هاي خون مي شود تا خون رساني به مغز و يا قلب صورت گيرد.
وي ادامه داد: يکي از مشکلات در بيماران دچار سکته هاي قلبي، لخته هاي خون است که مانع جريان خون مي شود اگر اين دارو سريع تزريق شود بيمار دچار عوارض بعد از سکته هاي مغزي و يا قلبي نخواهد شد.
شاهوردي با اشاره به
تولد اولين بزغاله حاوي ژن تي پي اي در موسسه تحقيقاتي رويان در اصفهان گفت: هم اکنون ژن انساني تي پي اي در ژنوم بز قرار دارد که بعد از دوران بلوغ ، يعني حدود 12 تا 14
ماه ديگر مي توان به کمک متخصصين داروسازي ، پروتيين تي پي اي را از شير حيوان استخراج و تخليص و وارد در بازار دارويي کرد.
وي يادآور شد: توليد پروتيين نوترکيب يک تحول در علم ژنتيک و يکي از مباحث روز پزشکي است تا بتوان با روشي ارزان و مطمئن داروهاي نوترکيب را توليد کرد.
وي در خصوص نحوه انجام، و انتقال اين ژن انساني به ژنوم بز گفت: ژن تي پي اي انساني بعد از اينکه از سلول انسان جدا شد در ژنوم بز در داخل سلول فيبروبلاستي او قرار داده مي شود ، با اين ساختار که اين ژن به گونه اي در داخل ژنوم بز قرار گيرد که در جايي که مسئول ترشح شير بز است بنشيند.
معاون پژوهشي پژوهشگاه رويان اظهار داشت: با اشاره به اينکه
تولد بزغاله حاوي ژن تي پي اي در منطقه و خاورميانه براي اولين بار در ايران صورت گرفته است گفت: در دنيا تنها حدود 5 کشور از جمله کانادا، اسکاتلند، آمريکا و انگليس به اين فناوري دست يافته اند.
دکتر "حميد گورابي" رييس پژوهشگاه رويان نيز در اين خصوص در حاشيه يازدهمين کنگره ژنتيک ايران که امروز (دوشنبه) به کار خود پايان مي دهد در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا گفت: پروتيين نوترکيب tpa از پروتيين هاي مهمي است که اگر در بيماران دچار سکته هاي قلبي و مغزي مي شوند به موقع به آنها تزريق شود باعث کاهش لخته هاي خون و جريان خون در رگ هاي آنها مي شود.
وي افزود: اين دارو که در حال حاضر از طريق کشت سلولي توليد مي شود در سبد دارويي کشورهاي پيشرفته با مبلغي در حدود هزار و 500 دلار براي هر آمپول موجود است.
رييس پژوهشگاه رويان يادآور شد: بديهي است راهي طولاني براي توليد نهايي اين دارو در پيش روي محققان اين پژوهشگاه خواهد بود که تنها با حمايت مسئولان کشور اين راه هر چه سريع تر طي مي شود.
اين بزغاله حاوي ژن تي پي اي که با اسم عمومي "حبه انگور" معرفي شده قرار است تا يک هفته ديگر اسم علمي آن نيز اعلام شود.
فرايند تراريختگي شامل انتقال توالي هاي دي ان آ يک ژنوم خارجي به ژنوم ارگانيسم هاي چند سلولي و اطمينان از انتقال توالي ها به فرزندان گونه هاي دستکاري شده است. اين ژن خارجي ، ترنس ژن و حيوان مورد نظر ، تراريخته ناميده مي شود.