گربه‌هاي اهلي به بيماريهاي ويروسي و باكتريايي مختلفيحساس هستند. خوشبختانه بسياري از بيماريهاي رايج و متداول گربه‌هامي‌تواند بوسيله يك برنامه واكسيناسيون منظم كنترل شود. در ضمن گربه‌هامي‌توانند بوسيله انگلهاي خارجي مانند كنه‌ها، كك‌ها و جربها آلوده شوند
عفونت دستگاه تنفسي فوقاني يك بيماري متداول گربه‌ها است و گاهي اوقات بويژه درگربه‌هاي جوان و بچه گربه‌ها، مي‌تواند مرگ‌آفرين باشد .
در اكثر موارد مرگ‌آور است كه با يك شروع ناگهاني و بروزعلائم معده‌اي ـ روده‌اي مانند : استفراغ و اسهال همراه است . واكسيناسيونتنها راه مؤثر براي كنترل اين بيماري خطرناك است .
يك بيماري مهلك ديگر نيز وجود دارد به نام لوكمي ويروسي گربه‌ها يا (Felv)كه بسيار مسري بوده و از طريق تماس مستقيم منتقل مي‌شود. يك
گربه آلوده بهويروس عامل اين بيماري، ممكن است علائم مختلفي مانند كسالت، از دست دادنوزن ، تب و كم‌خوني را نشان بدهد .
گربه مبتلا قبل از بروز علائم مي‌تواندبيماري را به ساير گربه‌ها انتقال دهد. واكسيناسيون و جلوگيري از تماس باگربه‌هاي آلوده در كنترل بيماري مؤثر است .
يك بيماري رايج و
مهم ديگرتورم عفوني صفاق است.
اگرچه اين بيماري، مسري است، با اين حال بنظر مي‌رسدكه برخي گربه‌ها يك ايمني طبيعي و ذاتي نسبت به آن پيدا مي‌كنند. گربهآلوده به عامل اين بيماري ممكن است يك ناقل بدون نشان دادن علائم باشد .
بر خلاف بيماري قبلي يك تست خوني قابل دسترس براي تشخيص آن وجود ندارد وليواكسيناسيون بر عليه آن بكار مي‌رود .
از ساير بيماري هايي كه درشرايط غيربهداشتي ، ممكن است
گربه خانگي به آن مبتلا شود ، آلودگي بهانگلهاي خارجي مانند، كك‌ها، جربها، كنه‌ها و همچنين بروز عفونتهاي قارچياست كه در اين آلودگيها، خارش، موريختگي، التهاب پوست و همچنين جراحاتثانويه پوست، ناشي از خارش اوليه، ممكن است حادث شود. بهترين وكارآمدترينراه پيشگيري از وقوع اين چنين آلودگي هايي رعايت بهداشت مو و پوست حيوان،شانه كردن مداوم موها و شستن آنها است .
از جمله مهمترين آلودگيهاي انگلي داخلي در گربه،توكسوپلاسموز را مي‌توان نام برد كه به وسيله يك تك ياخته به نامتوكسوپلاسما گوندي بوجود مي‌آيد. در گربه‌هاي بالغ باعث ايجاد علام مغزيهمانند عدم تعادل و تلوتلو خوردن مي‌شود و در گربه‌هاي جوان باعث علائمحاد تنفسي مي‌شود. اين بيماري مي‌تواند از طريق مدفوع
گربه به انسان منتقلشود. از اينرو سعي كنيد از آلودگي محيط زندگي خود به مدفوع
گربه و تماس باآن جلوگيري بعمل آوريد. براي اينكار بايد از داروهاي ضدعفوني‌كننده قويبراي تميز كردن محل توالت گربه، استفاده كرده و سعي كنيد بستر آن راروزانه تعويض كنيد و بطريقي كه گفته شد جلوي شكار كردن
گربه خود را بگيريدو در ضمن هيچ نوع گوشتي (مگر گوشت ماهي) را بدون پختن به مصرف
گربه خودنرسانيد .
واكسيناسيون در گربه
واكسيناسيون بر عليه تورم و التهاب ويروسي بيني و ناي گربه‌ها يا (FVR)
نوع واكسن يك واكسن كشته شده يا تخفيفحدت يافته است كه نوع تخفيف حدت يافته به دو روش داخل عضلاني و قطره داخلبيني استفاده مي‌شود . واكسن كشته شده هم، به طريق زير جلدي استفادهمي‌شود . سن واكسيناسيون 10 ـ 8 هفتگي و 14 ـ 12 هفتگي و سپس تكرار آنبصورت ساليانه است. در مورد (FCV) نيز برنامهواكسيناسيون همانند (FVR) مي‌باشد. ويروس (FCV) يكي از عوامل ايجادكنندهسندرم دستگاه تنفسي فوقاني گربه‌ها است. برنامه واكسيناسيون در برابرپان‌لوكوپني نيز دقيقآ همان برنامه‌اي است كه در بالا ذكر شد .
در مورد ويروس لوكمي گربه‌ها (Felv)نيز نوع واكسني كه بكار مي‌رود، واكسن كشته شده است كه بطريق عضلاني تزريقمي‌شود، سن واكسيناسيون هم در 9 روزگي و سپس 3 ـ 2 ماهگي و سپس تكرار آنبصورت ساليانه است .
در برنامه واكسيناسيون براي پيشگيري از هاري 2 نوعواكسن تخفيف حدت يافته و واكسن كشته شده وجود دارد كه هر دو در عضله تزريقمي‌شود. سن واكسيناسيون هم در 16 ـ 12 هفتگي بوده، در مورد واكسن تخفيفحدت يافته تكرار آن بصورت هر 3 سال يكبار و در مورد واكسن كشته شده تكرارآن ساليانه خواهد بود .
مشاهدات باليني
همانطور كه قبلا ذكر شد، انگلهايخارجي متعددي مي‌توانند باعث آلودگي
گربه شوند با يك ذره‌بين، بين موهايحيوان را با دقت از نظر وجود كك‌ها، جربها و كنه‌ها بررسي كنيد. ظاهرموهاي
گربه بايد صاف، براق و غير نمدي باشد. به گوشهاي
گربه نگاه كنيد،گوشها بايد تميز و خشك و عاري از هرگونه ترشحات باشد، وجود ترشحات، بوي بدو التهاب نشان دهنده تورم و التهاب گوش مي‌باشد .بيني نيز بايد فاقد ترشحات باشد. خروج ترشحات چركي نشان‌دهنده درگيريدستگاه تنفسي حيوان است. چشمهاي حيوان بايد براق و تميز بوده و فاقدترشحات باشد. وجود ترشحات، كدورت چشم و... نشان‌دهنده بيماري چشمي است .
براي معاينه دهان گربه، آنراباز كرده و داخل دهان، زبان و لثه‌ها را از نظر وجود زخم و تورم بررسيكنيد. وجود زخم در دهان ممكن است بدليل برخي بيماريهاي عمومي مانند سندرمدستگاه تنفسي فوقاني گربه‌ها باشد. براي بررسي مقعد
گربه ، دم آن را بلندكرده و آنرا از نظر وجود علايمي دال بر اسهال بررسي كنيد . اسهال مي‌تواندنشان‌دهنده برخي اختلالات گوارشي و بيماريهاي عمومي باشد .
وجود ترشحات چركي يكي از علائمدرگيري دستگاه تنفس است . از علائم ديگر سرفه است كه مي‌تواند نشان دهندهوجود عفونت در دستگاه تنفسي باشد و يا ممكن است علل ديگري همانند وجودمواد خارجي در مجاري تنفسي يا حساسيت (براي مثال ناشي از دود سيگار) دخيلباشد. از علائم رايج و متداول ديگر افزايش تعداد تنفس است، يك
گربه درحالت طبيعي 25 تا 30 بار در دقيقه نفس مي‌كشد افزايش اين تعداد اگر بدليلورزش (تحركات بدن) يا گرمي هوا، هيجان و استرس نباشد، احتمالا ناشي ازبيماري است بنابراين با شمردن تعداد تنفس گربه‌تان تا حدودي مي‌توانيد بهوضعيت آن پي ببريد. در ضمن كيفيت تنفس حيوان را نيز دقيقآ ارزيابي كنيد.تنفس بايد بدون ايجاد درد و بدون صدا باشد. تنفس توأم با درد و صدا و تنگينفس ممكن است ناشي از يك بيماري باشد .
يكي ديگر از علائم بيماري دستگاه تنفسي عطسه است كهعموما همراه عفونت هاي دستگاه تنفسي ديده مي‌شود ،عطسه در واقع يكعكس‌العمل غيرارادي است كه بدليل وجود مواد محرك درمجاري هوايي ايجادمي‌شود . برايبررسي اختلالات دستگاه گوارش يكسري علائم را بايد مورد بررسي قرار دهيد.يكي از علائم رايج در اختلالات و بيماريهاي دستگاه گوارش اسهال است كههمانطور كه ذكر شد با بلند كردن دم
گربه و مشاهده ناحيه اطراف مقعدمي‌توانيد به وجود آن پي ببريد. علاوه بر اين، اسهال مي‌تواند بيانگرآلودگي انگلي نيز باشد .
از علائم ديگر اختلالات دستگاهگوارش استفراغ مي‌باشد، هر چند همه استفراغ‌ها لزومآ خطرناك نيستند با اينحال بسياري از آنها مي‌تواند بدليل اختلالات معده، روده و يا بدنبالبسياري از بيماريهاي سيستميك بروز كند .
از علائم ديگر، كاهش اشتهايحيوان مي‌باشد. اگر متوجه شديد كه اشتهاي گربه‌تان كاهش پيدا كرده، بايدبدانيد كه بسياري از بيماريهاي عمومي باعث اين حالت مي‌شوند. مگر درمواردي مانند تغيير جيره غذائي .
از علائمديگر، تورم شكم
گربه است كه ممكن است ناشي از انسدادهاي روده‌اي يااختلالات لوزالمعده و كبد حيوان باشد، در ضمن وجود درد در موقع لمس شكمنيز مي‌تواند بدليل اختلالات مذكور باشد .
يكي ديگر از نشانه‌هاي بيماري دستگاه گوارش، يبوستاست. اگر متوجه شديد كه
گربه در دفع مشكل دارد و مدفوع آن بسيار سفت و خشكاست بايد بدانيد كه احتمالا حيوان دچار يبوست شده است. اين حالت ممكن استبدليل اختلالات بسيار خطرناكي مانند انسداد روده باشد. از معاينات بسيارمهم ديگر، اندازه‌گيري وزن حيوان است كاهش سريع و ناگهاني وزن بسيار بااهميت است. چرا كه بدنبال بسياري از بيماريهاي
مهم و خطرناك مي‌تواند حادثشود. اگر
گربه شما ماده است ناحيه واژن را از نظر وجود ترشحات، بوي بد ويا پرخوني و تورم مورد معاينه قرار دهيد. در مورد
گربه نر نيز بيضه‌ها رااز نظر تقارن، جراحات روي پوست بيضه و اندازه معمول‌شان بررسي كنيد .
_______________________
گرداورنده:دکترافسانه زرگر