در بعضی از کشورهای پیشرفته مانند آمریکا تعداد حیوانات خانگی از تعداد شهروندان آن کشور بیشتر است و همه این حیوانات به صورت بالقوه توانایی انتقال بیماری را دارند. ولی خوشبختانه ریسک انتقال بیماری از حیوانات خانگی بسیار کم است.

بیماری های زیونوتیک به آندسته از بیماری هایی گفته می شود که از حیوانات به انسان قابل انتقال هستند. با توجه به اینکه این بیماری ها می توانند سیستم ایمنی را درگیر کنند بایستی در مورد تماس حیوانات با افراد زیر توجه ویژه ای صورت بگیرد:

اگر شما هرکدام از موارد فوق را دارید بایستی از تماس مستقیم با خزندگان شامل لاک پشت ، سوسمار و مار یا پرندگانی نظیر جوجه مرغ یا اردک پرهیز نمایید.
انگل ها – باکتری ها – قارچ ها و ویروس ها عوامل بیماری زای قابل انتقال بین انسان و حیوانات هستند و انتقال عوامل بیماری زا به نوع عامل بیماری زا بستگی دارد .

کرم ها : همانطور که می توانند سگها و گربه ها و سایر حیوانات خانگی را آلوده سازند ، انسان ها را نیز آلوده خواهند کرد . بنابراین برنامه جدی و منظم ضد انگلی جهت حیوانات خانگی زیر نظر دامپزشک مسئول لازم است . شایع ترین راه انتقال کرم در حیوانات مدفوع آنهاست . تخم یا لارو انگل می تواند در مناطقی که مدفوع حیوانات وجود داشته حتی پس از تمیز کردن باقی بماند و می تواند از طریق دست و پا و یا غذا شانس انتقال به دستگاه گوارش انسان را داشته باشد . راههای جلوگیری از این انتقال عبارتند از :

اگر شما با پای برهنه روی زمین راه بروید کرم های قلابدار می توانند حتی از پوست انسان نفوذ کرده و آلودگی ایجاد کنند . کرم های گرد بدلیل امکان انتقال لارو آنها به دستگاه گوارش و سپس اندام های مختلف نگران کننده هستند . بچه ها بدلیل بازی کردن در بیرون از خانه و روی زمین و در محل های آلوده درمعرض خطر بیشتری هستند .

توکسوپلاسموز : گربه ها قادر به انتقال بیماری توکوپلاسموز از طریق انتقال عامل بیماری با نام توکوپلاسما هستند البته به همان اندازه که از خوردن گوشت خام قابل انتقال است . گربه ها اغلب علائمی از بیماری ندارند پس با دیدن وضعیت ظاهری و معاینه نمی توان بیماری را در آنها تشخیص داد. ولی افرادی که درگیر این بیماری هستند با علائمی شبیه به سرماخوردگی مانند ضعف و درد عضلات و بزرگی غدد لنفاوی در معرض ابتلا قرار می گیرند . خانم های باردار بایستی وقت بیشتری در تماس با گربه ها داشته باشند زیرا عوارض بیماری توکوپلاسموز در آنها می تواند زایمان زودرس ، زایمان نارس ، و یا . . . باشد . راههای جلوگیری از ابتلا به بیماری توسط خانم های باردار و یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف به قرار زیر می باشد .

تب خراش گربه : یک بیماری باکتریایی است که از طریق حشرات منتقل می شود . شما ممکن است نتوانید این بیماری را در گربه خود ببینید چون گربه علائمی از خود بروز نمی دهد . صاحب گربه بایستی اقدامات ضد انگلی و دور کردن حشرات از گربه خود و همچنین کوتاه کردن ناخن ها را به موقع انجام دهد و در ضمن مراقب گاز گرفتن و پنجه کشیدن گربه روی بدن خود باشد

Ring worm : توجه داشته باشید این بیماری بدلیل وجود کرم نیست بلکه یک بیماری قارچی است . این بیماری پوستی می تواند بوسیله تماس پوست یا موی حیوان آلوده بویژه گربه به انسان منتقل شود . رینگ ورم می تواند از حیوانات دیگر نیز به انسان منتقل شود مانند سگ ، راسو ، اسب ، خرگوش ، خوکچه هندی . علائم این بیماری ریزش مو موضعی می باشد و در بعضی حیوانات غیر قابل رویت و تشخیص می باشد . از زمانی که این بیماری قارچی در محیط آلوده و کثیف تشخیص داده شد بایستی حیوان خود را تمیز نگهداشته و هر گونه خارش پوستی جدی گرفته شود .

خوشبختانه داروهای مناسب جهت درمان این بیماری برای انسان و حیوان در دسترس می باشد .

هاری : یک بیماری ویروسی کشنده است که از طریق بزاق قابل انتقال می باشد و بوسیله واکسن قابل پیشگیری است . صاحب حیوان بایستی واکسیناسیون حیوان خود را بموقع انجام دهد . از آنجا که ویروس هاری زنده است و در حیوانات وحشی وجود دارد بدین ترتیب صاحب حیوان بایستی از تماس با حیواناتی چون خفاش و راسو و روباه اجتناب کند .هر زمان که مشکوک شدید که حیوان شما در معرض بیماری هاری قرار گرفته است بلافاصله ، با دامپزشک خود در میان بگذارید ... اطلاعات بیشتر

کنه : حیوان شما نمی تواند به شما کنه یا بیماری هایی که از طریق کنه ها ایجاد می شوند منتقل نماید ولی قطعاً آنها می توانند کنه ها را به منزل بیاورند .محصولات متعددی جهت از بین بردن کنه ها و یا جهت پیشگیری از ابتلا حیوانات و جایگاه آنها به کنه ها موجود است .

LCM) Lymphocytic Choriomeningitis ): یک بیماری ویروسی قابل انتقال از جوندگان به انسان است. با استشمام ذرات معلق در هوا که از ادرار، مدفوع و بزاق آلوده جوندگان منتشرمی شود. رت ها و موش ها و همسترها جزو جوندگان می باشند . LCM می تواند علائمی شبیه ضعف های عضلانی و حتی فلجی ایجاد کند و متاسفانه درمان قاطعی برای آن وجود ندارد.
تب گزش جوندگان : یک بیماری باکتریایی است که از گازگرفتن ، پنجه کشیدن و یا غذا و آب آلوده به مدفوع جوندگان منتقل می شود و بیماری فوق در انسان علائمی شبیه به بیماری سرماخوردگی ایجاد می کند که شامل تب ، سردرد و دردهای عضلانی است . بعضی آنتی بیوتیک ها جهت درمان آن استفاده می شوند .اگر دارای حیوانات جونده در منزل هستند از تماس مستقیم با ترشحات و فضولات آنها خود داری کنید و سعی کنید خانه یا لانه یا محل زندگی آنها را مرتب ضدعفونی کنید .

سالمونلوز : یک بیماری باکتریایی قابل انتقال می باشد که از مدفوع حیوانات بویژه خزندگان و اردک ها و جوجه های مرغ سرایت می کند . اغلب خزندگان در دستگاه گوارش خود دارای سالمونلا هستند و باکتری سالمونلا روی پوست آنها نیز ممکن است دیده شود و یا حتی روی قفس و محل زندگی آنها . بهر حال سالمونلا جز باکتری ای نرمال (فلور طبیعی) خزندگان می باشد . اگر به آنها اجازه رفت و آمد در منزل بدهید به این ترتیب باعث انتقال و گسترش باکتری به تمام نقاط منزل خواهید شد.

مایکوباکتریوم : باکتری اصلی قابل انتقال از ماهی و اکواریوم می باشد رایج ترین راه انتقال مایکوباکتریوم به انسان وجود زخم های باز مانند بریدگی و خراش های روی پوست دست و پا می باشد. جهت جلوگیری از انتقال این باکتری می توان در هنگام تمیز کردن آکواریوم از دستکش مناسب استفاده کرد . در ضمن اگر همزمان گربه یا سگ نگهداری می کنید اجازه ندهید از آب تانک آکواریوم بنوشند .

Psittacosis : یا تب طوطی یک بیماری مشترک بین انسان و پرندگان است . این باکتری در فضولات و ترشحات بینی پرنده دیده می شود . انسان می تواند با استشمام ذرات خشک شده و معلق در هوا به بیماری مبتلا شود . اگر دارای پرنده خانگی می باشید و علائمی نظیر تب ، احساس سرما ، سرفه خشک ، سردرد ، و دردهای عضلانی دارید بهتر است جهت بررسی سلامت خود به پزشک مراجعه کنید . اگر پرنده دارای این بیماری باشد و جهت درمان به دامپزشک مراجعه نشود منجر به عفونت های تنفسی شدید خواهد شد .

راههای پیشگیری از بیماری عبارتند از :

بیماری های مشترک بسیاری وجود دارند که در مناطق مختلف جهان پراکنده اند . کسانی که اصرار به نگهداری حیوانات وحشی دارند بهتر است آزمایشات مربوط به بیماری های مشترک را انجام دهند .