تحقیق و ترجمه : دکتر رامک روشنایی

* * * * * *

تاریخچه آزمایش روی حیوانات :

انجام آزمایش روی حیوانات زنده و انسان ها دارای دیرینه تاریخی می باشد. حدود ۲۰۰۰ سال پیش روی برده ها و مجرم ها ازمایش انجام  می دادند. در عصر حاضر هم با وجود مشکلات اموزشی و اخلاقی و با وجود روشهای پیشرفته و انسانی هنوز هم بطور گسترده در کلاسهای عملی بسیاری از رشته ها از حیوانات زنده برای اموزش و آزمایش استفاده می شود. سالیانه دهها و شاید صدها میلیون حیوان مهره دار و ۵ برابر این تعداد حیوان بی مهره برای تشریح و آزمایش کشته می شوند.

پیمان نامه هلسینکی که به دنبال افشای جنایات هولناک آلمانها در آزمایش بر روی انسان، در سال ۱۹۶۴ میلادی به تصویب رسیده و هرگونه آزمایش بر روی گونه بشر را بدون انجام آزمایشات اولیه بر روی حیوانات، در بعد بین‏المللی قدغن اعلام کرده است .

روشهای آزمایشهای تجربی در قرن ۱۷ توسط گالیله و بیکن کشف شدند. تا قبل از قرن ۱۷ کالبد شکافی حیوان زنده بطور محدود انجام می گرفت. قرن ۱۷ شروع پیشرفتهای علمی در زمینه طب و فیزیک و شیمی بود. بیکن اصرار زیادی روی استفاده از حیوان زنده در تحقیقات داشت. در آن زمان در انگلیس و فرانسه این کار بسیار مرسوم شد. آنها اعتقاد داشتند که حیوان درد را درک نمی کند؛ دکارت، فیلسوف فرانسوی، حیوانات را به ماشینی تشبیه کرد که فریاد آنها چیزی بیش از صدای تیک تیک ساعت معنا نداشت.

در قرن ۱۹ با انقلاب صنعتی که رخ داد انجام آزمایشها شدت گرفت. محققان بطور تمام وقت در آزمایشگاه های مخصوص حیوانات به کار گرفته شدند. دو فیزیولوژیست فرانسوی به نامهای ماگندی و کلود برنارد روشهای جدید علمی با استفاده از حیوان را ابداع و متداول کردند.

در همین زمان بود که جنبشهای ضد کالبد شکافی موجود زنده در انگلستان بطور رسمی شکل گرفت. اکثر ازمایشهای ماگندا قبل از سال ۱۸۴۶ انجام می شد که هنوز داروی بی حسی کشف نشده بود. او هیچ احتیاط و محدودیتی در ایجاد درد در حیوان در نظر نمی گرفت. اغلب آزمایشها در انظار عموم تکرار می شد. هدف آزمايشهای او بررسی کار سیستم عصبی و جذب سموم از بافتهای بدن بود. در یکی از نمایشها که در لندن انجام می داد آنقدر حیوان را دچار زجر و درد و شکنجه کرد که صدای خشم و اعتراض مردم در آمد. این اتفاق منجر شد به اینکه مجلس انگلیس به فکر ایجاد قوانینی برای کنترل آزمايش روی حیوان افتاد که البته ۵۰ سال بعد این قانون تصویب شد.

نه تنها مردم بلکه دانشمندانی مانند چارلز بل اناتومیست انگلیسی نیز با کارهای ماگندا مخالفت کردند. در سال ۱۸۳۹ در London medical Gazette بحث اخلاقی کردن آزمايشها و نظریه نوین روشهای جایگزین مطرح شد. در سال ۱۸۹۰ پزشکی انگلیسی بنام Alfred perry از دانشکده دامپزشکی نزدیک پاریس دیدن کرد و گزارشی در  The lancetبه این قرار نوشت:

دانشجويان مهارتهای جراحی را روی اسبهایی که به هوش بودند انجام می دادند. اسبها و قاطر های از کار افتاده را هر هفته از ۹ صبح با جراحی های کوچکتر از ناحیه گردن و پا و دم شروع کرده تا اواسط روز به جراحی های جدی تر مانند قطع اعصاب و Firing and lithotomy سوزاندن با آهن داغ و برداشتن سنگ می رسیدند. کلاس تا ۵ عصر ادامه داشت و در آخر اگر حیوان از درد و خونریزی نمرده بود او را به داخل حیاط کشیده و از بین می بردند.

پری معتقد بود که انجام این کارها دانشجو را سنگدل و  وحشی و فاسد الاخلاق  می کند. بعد از اعتراض پری تا مدتی اکادمی طب فرانسه دستور داد تا دانشجوها روی اسبهای مرده تمرین کنند. البته این دستور بعدا لغو شد.

اولین کتاب مربوط به آزمايشگاه های فیزیولوژی بنام Hand book for the physiologists در ۱۸۷۳ به چاپ رسید که حاکی از استفاده وسیعی از حیوانات در آزمایشها بود که با اعتراض شدید مردم روبرو شد.

کمیته های اخلاقی حقوق حیوانات :

امروزه اکثر کشور ها فاقد قانونی درمورد استفاده از حیوان زنده در آزمایشگاه هستند. در کشور هایی که استفاده از حیوان زنده باید تحت نظر کمیته مخصوصی انجام گیرد حیوانات غیر پستاندار و موشهایی که برای آزمایش پرورش داده می شوند شامل این قانون نمی شوند.

برای حمایت از حقوق حیوانات مورد استفاده در علوم پزشکی، کمیته های اخلاقی از بیش از صد سال قبل در برخی کشورها تأسیس شدند؛ وظیفه این کمیته ها را می توان در چند سطر خلاصه نمود:

۱- نظارت بر نوع تحقیقات انجام شده و ارزیابی تناسب میزان آسیب وارده به جانداران و منافع کسب شده از تحقیق؛ و در  نتیجه جلوگیری از انجام تحقیقات بیهوده و تکراری که فاقد اهمیت حیاتی برای موجودات زنده دیگر هستند.

۲- اطمینان از به کار گیری روشهای انسانی در تحقیق؛ بدین معنی که موجودات مورد تحقیق کمترین درد، رنج و استرس را متحمل شده و تا آنجا که ممکن است کشته نشوند.

۳- نظارت بر نوع و تعداد حیوانات مورد تحقیق. در اینجا کمیته با نظر مدیریتی خود، کمترین تعداد حیوانات ممکن و پایین ترین رده های حیات (از نظر تکامل سیستم عصبی) ^[1] را برای هر تحقیق ارزیابی و انتخاب می کند.

۴- متوقف نمودن تحقیقات بدون مجوز

۵- کمک به دانشمندان در جهت یافتن راههای انسانی تر برای انجام تحقیقات خود

۶- حمایت مالی و فکری و مدیریت کلان بر تحقیقات مربوطه به یافتن روشهای جایگزین نسبت به حیوانات .

تخریب وجدان علمی دانشجو :

در رشته های بیولوژِی، پزشکی، دامپزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، فیزیولوژی، صنایع غذایی، محیط زیست و حتی آموزش هنر، از حیوان زنده استفاده می شود. در مراکزی که به تکنسین های ازمایشگاه و دانشجویان دامپزشکی و بیولوژی آموزش میدهند و در کلاسهای آزمایشگاهی آناتومی، فیزیولوژی و فارماکولوژی بیشترین تعداد حیوان به کار میرود. در این آزمایشگاهها و کلاسها از حیوان زنده به عنوان یک شی یکبار مصرف استفاده کرده و بعد از انجام ازمایش یا تشریح او را می کشند.

تمام مراحل تهیه حیوان از گرفتن آن از طبیعت یا پرورش آن، حمل و نقل، نگهداری و انجام آزمایش همه به او آسیب می رساند و باعث درد و ترس و ناراحتی او و نهایتا مرگ او می شود. مرگ یک صدمه بسیار بزرگ است و حیات را از حیوان می گیرد. بهره کشی و استثمار سایر موجودات و اعمال خشونت نشانه عدم تعادل روانی و پوسیدگی فرهنگی است که باعث صدمه رساندن به افراد جامعه نیز می شود. معمولا ازمایشهای انجام شده برای سلامتی خود حیوان سودی نداشته و رنج و کشتن حیوان نشانه بربریت انسان است.

آسیب رساندن و کشتن حیوان به دانشجو احترام نگذاشتن به زندگی و حیات را می آموزد. و عملا به آنها نشان می دهد که خشونت و کشتن روشی مجاز و قابل قبول است. اینگونه ارتباط بین دانشجو و حیوان برای هر دو طرف مخرب می باشد.

حساس بودن نسبت به سایر موجودات زنده یک ارزش اخلاقی است که بسیاری از اساتید دانسته یا ندانسته ان را در دانشجو از بین می برند و بعد از مدتی آنها بی احساس می شوند. در نتیجه نسبت به سایر انسانها و بیماران هم حس همدردی و شفقت را از دست میدهند. حساس بودن کیفیتی است که ما را از علائمی که محیط و دیگران می فرستند آگاه میکند و برای درک دیگران و شناختن حد و مرز ها و احترام به حقوق آنها لازم است.

در طی انجام اعمال خشونت بار و آسیب رسان به حیوان دانشجو و مدرس کم کم خود را حساسیت زدایی می کنند تا جایی که فقدان احساس را یک حالت نرمال به حساب می آورند. اما در حقیقت دچار نوعی فلج عاطفی می شوند که اثرات منفی زیادی روی ارتباطات آنها با سایر افراد و روی سلامتی روانی خود آنها دارد. عدم حساس بودن نسبت به بیماران منجر به عدم درمان صحیح و کامل بیمار می شود.

در ارتباط با موجودات حساس مانند انسان و حیوان، حساس بودن بسیار با اهمیت است و از پیش نیاز های کارهای پزشکی و دامپزشکی می باشد البته اگر برای تمام مشاغل نیاز نباشد ؟ .

انسانها سعی دارند تا سطح زندگی خود و اخلاقیات را در آن بالا ببرند اما بدون احترام گذاشتن به سایر موجودات این کار امکان پذیر نیست. چرا که عدم احترام و همدردی نسبت به دیگران در آستانه در آزمایشگاه خاتمه نمی یابد و به محیط خانه و جامعه گسترش پيدا مي كند. به همین خاطر است که اغلب پزشکان بیماری را می بینند اما به بیمار توجه نمی کنند.

دانشجو باید بداند که هر عمل و تصمیم او نتایج و تاثیرات متعددی دارد و با انتخابهای خود سعی کند حداکثر شفقت و حداقل صدمه را ببار آورد. دانشجو باید بداند که مسئول کارهایی است که انجام میدهد  و صدمه زدن به حیوان نوعی خشونت و بهره کشی و اشتثمار است و با سایر خشونت های متداول در جامعه مانند تبعیض های جنسی و نژادی مشابه و هم جنس می باشد. همه این خشونت ها از یکدیگر حمایت کرده و همه از یک نوع استراتژی برخوردارند. مبارزه با یک نوع بهره کشی و استثمار روی تمام انواع آن موثر است و آسیب نرساندن به حیوان و استفاده از روشهای جایگزین قسمتی از یک مبارزه بسیار بزرگتر و چند جانبه در برابر استفاده غیر اخلاقی از زور میباشد و هنگامی که همیاری بین گروههای مبارزه کننده با سوء استفاده ایجاد شود، قدرت ایجاد تغییر بسیار بیشتر می شود.

خاتمه دادن به بهره کشی از حیوان به معنای آزادی و رها شدن نه تنها حیوان بلکه دانشجو و مدرس نیز هست چون آنها انسانيت بیشتری کسب می کنند.

دسترسی به تحصیلات عالیه از حقوق همه انسانهاست. اما انجام اعمال آسیب رساننده به حیوان مانع از ادامه تحصیل بعضی افراد می شود. بسیاری از خانم های جوان مخالف اعمال خشونت و آسیب رساندن به حیوان هستند و ترجیح می دهند در این رشته ها تحصیل نکنند. در بعضی مذاهب و ائین ها مانند Janism توصیه اکید شده که به هیچ موجود زنده ای نباید آسیب رساند و انها را از تحصیل در رشته پزشکی منع کرده اند. اما با استفاده از روشهای جایگزین این افراد هم می توانند در رشته های پزشکی و دامپزشکی تحصیل کنند.

در طی دوران تحصیل در رشته های پزشکی آسودگی وجدان دانشجو از بین می رود. برش بدن یک حیوان، تاثیر Dehumanizing و De-animalising دارد. یعنی هم حیوان را نابود می کند و هم انسانیت را از بین می برد. هدف اصلی این رشته ها ترمیم (Healing) بیمار است نه آسیب رساندن (hurting) و نیز به مطالعه حیات (Biology) مي پردازد نه مطالعه اجساد مرده (Necrology) .

شکنجه شدن حیوانات آزمایشگاهی :

در طی آزمایش و تشریح حیوان دچار رنج و صدمات و شکنجه زیادی می شوند. گاهی حیوان از بیهوشی خارج شده و از درد فریاد میک شد. بی حس کردن آنها نیز دلیلی بر بی درد بودن کامل نمی باشد. بسیاری از حیوانات قبل یا در حین انجام آزمایش می میرند.

برای مشاهده مراحل مختلف گوارش در بدن خرگوش مقدار زیادی غذا به خوردش می دهند. سپس بدنش را برش برش میکنند. برای مشاهده انواع سوء تغذیه ها موشها را تا سر حد مرگ گرسنگی و تشنگی می دهند. برای ایجاد مرگ مغزی در قورباغه یک شی تیز را از قاعده سر به داخل مغز فرو کرده و تکان می دهند. یا یک تیغه قیچی را داخل دهانش برده و در حالی که زنده و به هوش است سر قورباغه را قیچی می کنند. موشها را از طریق شکستن گردن انها می کشند. برای کشتن قورباغه آن را داخل محلول آب و الکل می اندازند. ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می کشد تا حیوان به این طریق بمیرد. بعضی از حیوانات را با Co_۲ خفه می کنند. بعضی را با کوبیدن چیزی به سرشان می کشند. حیوانات خونسرد را با فریز کردن می کشند. انواع میکربهای مختلف را بداخل شکم حیوان تزریق می کنند. از حیوان حامله برای مطالعات سم شناسی و تاثیر مواد روی مرگ یا ایجاد نقص روی جنین استفاده می کنند. همستر را با الکترود جوشکاری میسوزانند تا ترمیم سوختگی را بررسی کنند. بعضی از ازمایشها نیاز به بررسی حیوان بعد از به هوش آمدن دارد. یعنی حیوان باید با درد و رنج به هوش بیاید.

در مدارس امریکا سالیانه یک میلیون ازمایش تحت عنوان Science fair انجام میشود که طی انها دانش اموزان ضایعات شدیدی در مهره داران ایجاد میکنند و با بی حسی ناقص و بدون بی حسی؛ حتی  گاهی بدون سرپرستی مربی در ساعتهای بعد از مدرسه در اطاق خواب خانه، گاراژ یا زیر زمین . حیوانات زنده را سر کلاس با شوخی و خنده و مسخره بازی تشریح می کنند و سلولهای سرطانی، نیکوتین، انتی بیوتیک، یا امفتامین با دوز بالا بداخل بدن انها تزریق میکنند. برای جراحی مغز میمون جوایزی نیز به دانش اموز اهدا می شده است. نه تنها دانش اموزان بلکه معلم ها نیز گاهی خارج از استاندارد عمل میکنند.

معلمی خوکها را در حیاط مدرسه می کشته است. معلمی در امریکا در گاراژ خانه اش گربه ها را میکشته و تشریح میکرده است. دانش اموزتوله سگی را با گلوله کشته و به درخواست معلم برای تشریح به کلاس میبرند . فعالیتهای غیر قانونی و نامناسب با اموزش در مراکز اموزشی تمام دنیا صورت میگیرد.

برای مومیایی کردن و نگهداری نمونه های تشریح شده از فرمالین استفاده می کنند. غلظت بالای فرمالین اگر بداخل چشم بپاشد مشکلات دائمی بینایی ایجاد می کند و استنشاق طولانی مدت ان باعث مشکلات تنفسی می شود. فرمالدئید احتمالا سرطانزا می باشد. هنگامی که بوی ان به مشام برسد نشانه ان است که غلظت ان از حد قابل قبول بالاتر است

چگونگی تهیه حیوانات آزمایشگاهی :

تهیه حیوانات ازمایشی یک تجارت بزرگ و سوداور می باشد. حداقل ۲۰ شرکت رسما در امریکا مشغول این کارند. بزگترین انها (Carolina biological supply copany (cbsc است که ۴۰۰ کارمند دارد و از سال ۱۹۲۷ شروع به کار کرده است. انها با روشهای ظالمانه ای حیوانات را دستگیر و حمل و نقل می کنند.

مثلا قورباغه هایی را که از طبیعت اسیر می کنند، در تابستان در تانکهایی گرم نگه می دارند که تا سر حد تشنج دچار تشنگی و گاهی مرگ می شوند. گربه ها را در تعداد زیاد در قفسهای تنگ در ماشینهای فاقد تهویه هوا حمل و نقل کرده، انها را با یک قلاب فلزی که بداخل بدن انها فرو می رود از یک قفس به قفس دیگر و نهایتا بداخل اطاق گاز جابجا می کنند. در اطاق گاز گربه در حال زایمان دیده شده است. گربه حامله ظاهرا خفه شده ای در اطاق گاز دیده شده که بچه هایش در شکمش تکان میخوردند. گربه ای بعد از خروج از اطاق گاز میو میو می کرده است. سگ زنده ای را دیده اند که سعی میکرده خودش را از میان توده سگهای مرده از پشت ماشینی نجات دهد. کارمند یکی از این شرکتها روی موش اسیری تف می کرده است. کارمندی به گربه در حال تشنجی می خندیده است. کارمندی گربه ای را که به او صدمه رسانده بوده  تا سرحد مرگ با چماق کتک می زند. کارمندی عمدا خفه شدن خرگوشی در اب را طولانی می کرده است.

در مکزیک گربه های خیابان را جمع کرده داخل کیسه ای انداخته و غرق می کنند یا سر کیسه را جلوی لوله اگزوز ماشین میگیرند تا خفه شوند. سپس اجساد را مومیایی کرده برای تشریح در مدارس امریکا می فرستند. در مزرعه ای در مکزیک جسد ۸۰۰ گربه پیدا شد که با فرو کردن چوب به داخل دهانشان کشته شده بودند و برای تشریح به امریکا میفرستادند. رفتارهای غیر انسانی در صنعت تهیه حیوان ازمایشگاهی متداول و احیانا روتین میباشد.

منبع دیگر تامین حیوانات این شرکتها  سگها و گربه هایی هستند که در پناهگاهها بعلت کمبود جا و جمعیت زیاد یوتانازی میشوند.وچون پای پول در میان میاید  این احتمال میرود که حیوانات را بدون دلیل موجه خودشان و برای ایجاد درامد کشته و به این شرکتها بفروشند.کشتار حیوان حتی  بخاطر کمبود جا خود کاری ضد اخلاقی میباشد. بعضی معامله کننده ها حیوان را بعنوان نگهداری از پناهگاه گرفته و به این شرکتها می فروشند. ارتباطی بین دزدیده شدن حیوانات خانگی و فروش انها به این شرکتها وجود دارد.

منبع دیگر تهیه حیوان کشتارگاهها میباشند.جنین خوکها متداولترین حیوان برای تشریح در مدارس هستند. حیواناتی که برای کشتار پرورش داده میشوند در زمان نگهداری، حمل و نقل و کشتار دچار رنج و استرس شدیدی می شوند.

منبع دیگر، مراکز تهیه پوست هستند. در کاتالوگ این شرکتها جسد روباه، سمور و خرگوشهایی که پوست انها کنده شده، دیده میشود. در ایرلند سگهای نژاد Greyhound را که برای مسابقه پرورش میدهند، اگر به استاندارد مطلوب نرسند برای اموزش میفرستند. یعنی حیوان را بخاطر سرگرمی تگثیر بیش از حد کرده و به نام اهداف اموزشی دور میاندازند. مراکز اموزشی با خرید حیوان از این شرکتها در حقیقت از سوئ استفاده و ازار حیوان حمایت میکنند.

حیوانات و خواسته های طبیعی آنها :

تمام مهره داران خونگرم و بعضی ازمهره داران خونسرد و شاید تمام انها قابلیت احساس درد را دارند. احتمال دارد که تا سطح حشره نیز درد را حس کنند. اگرحیوانی قادر به درد کشیدن باشد پس حتما لذت را هم حس میکند. این خواست هر موجود زنده ای است که زنده بماند و کشته نشود. با کشته شدن (حتی بطور انسانی) حیوان از تجربه لذتهایی که در اینده میتوانسته ببرد محروم میشود. مرگ نهایت محرومیت است؛ نهایت از دست دادن فرصت برای یافتن رضایت و نهایت زیر پا گذاشتن علایق یک حیوان.

در خواستهای هر حیوان را به دو دسته می توان تقسیم کرد. یک دسته کارهایی که باید از انها اجتناب شود، مانند: دردهای فیزیکی، رنج و شکنجه روانی، کشته نشدن، ترس و اسارت و محصور بودن، بی حرکت ماندن، صدمه، جدا نشدن از دنیای وحش و خانواده و گروه ها یا اجتماعشان.

و یک دسته خواسته های مثبت انها مانند: ازادی انتخاب محل زندگی، توانایی برقراری قلمرو، ازادی ابراز رفتار های طبیعی و متداول گونه خود مانند ارتباط اجتماعی با هم گونه ها و با سایر گونه ها، ازادی انتخاب جفت، تولید مثل، ازادی انتخاب غذای دلخواه، فضای کافی برای انجام حرکات طبیعی خود مانند کشش، راه رفتن، غلط خوردن، تاب خوردن، دویدن، پرواز، ازادی کافی جهت فرار از صدمات و ازادی برای گرفتن تصمیمات شخصی.

حیوان تحت ازمایش بسیاری از حقوقش به خطر افتاده یا از بین می رود. ما وسیله دقیقی برای سنجش درد و استرسی که به حیوان وارد میشود نداریم ودرک رنجی که او میکشد تا حدی به حساسیت کسی که به او در ارتباط است بستگی دارد. رنجی که برای بعضی ها کاملا مشهود است، بعضی ان را انکار میکنند.

غیر علمی بودن مطالعات آزمایشگاهی :

شواهد زیادی ثابت می کنند که بسیاری از  ازمایشهای حیوانی غیر موثر و غیر واقعی هستند. با مطالعات روی خود انسان است که اطلاعات واقعی کسب می شود. مثلا ارتباط بین سیگار کشیدن و سرطان ریه در تمام تلاشهای ازمایشگاهی به نتیجهای نرسید، اما در انسان مشاهده شد. ارتباط بین مصرف الکل و سیروز کبدی که در انسان قطعی است در تلاشهای مکرر برای ایجاد سیروز در در تمام پریماتها بجز بابون ها با شکست روبرو شد.البته اطلاعات راجع به بابونها هم متناقض است.

بسیاری از پیشرفتهای علم پزشکی به دلیل اطلاعات نادرست منتج از مطالعات حیوانی با تاخیر مواجه شده است. در انسان از ورید خود بیمار برای جاگزینی شریانهای مسدود شده میتوان استفاده کرد، در صورتی که در سگها با شکست مواجه میشده است. پیوند کلیه نیز در سگها پس زده میشده و به همین خاطر تا مدتها در انسان بکار نمیرفته است. مردم نمیدانند و نمی پرسند که ایا برای پیشرفت علم این تحقیقات ضروری و یا حتی مفید هستند؟

در سال ۱۹۷۱ فعالیت جهانی مبارزه با سرطان اغاز شد. سال ۱۹۷۶ را سال نابودی و ریشه کنی سرطان تخمین زدند. علت ان تفاوتهای زیاد بین انسان و حیوان از نظر ژنتیک، سلولی، مولکولی و ژنتیک می باشد. مدل حیوانی مدلی مناسب برای جستجوی درمان سرطان انسان نیست. در تحقیقاتی که برای درمان بیماری ایدز روی حیوانات انجام شده-بیش از 50 واکسن برای پیشگیری و ۳۰ واکسن درمانی در پریماتها موثر بوده اما در انسان با شکست مواجه شده است.

روانپزشکها ازمایشهای روانی زجراور روی حیوانات را رد می کنند و قبول ندارند چرا که مشکلات روانی انسان بازتابی از مسائل فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی او بوده و در حیوان قابل بازسازی نیست. مثلا ازمایش محرومیت از مادر که شامل جدا کردن بچه میمون در بدو تولد از مادر و بزرگ کردن او در محیط کاملا ایزوله با ماکتی از جنس سیم و پارچه از مادر می باشد. ترس و وحشت و بیماری روانی متعاقب ان نشان دهنده اهمیت تماس با مادر است. گرچه در بسیاری از مطالعات انسانی به همین نتیجه رسیده اند اما باز هم مطالعات محرومیت همچنان ادامه دارد.

تلاش ۶۰ ساله دانشمندان برای مشاهده رفتارهای خود تخریبی ناشی از خوردن الکل در حیوانات با شکست مواجه شده است. در زمینه بیماریهای ژنتیک، چون این بیماریها انعکاسی از ژن معیوب و سایر ژنها و محیط می باشد در نتیجه هیچکدام از مدلهای حیوانی نمیتوانند شرایط مشابه انسانی را تقلید کنند. در مورد تستهای سمیت؛ تست LD_۵۰ (مقدار دارو یا ماده شیمیایی یا محصول خانگی که در ۵۰ درصد بیماران موجب مرگ و میر می شود) نیازمند ۶۰ الی ۱۰۰ حیوان است که در اثر تستها دچار عذاب شدیدی می شوند و بعلت مشکل بودن استنتاج نتایج به انسانها، غیر قابل اطمینان هستند.

تستهای  In vitro در این موارد اعتبار بیشتری دارند. در تست Draize که برای امتحان تحریک کنندگی مواد محرک روی چشم میباشد-از چشم خرگوشها بدون انجام بیحسی استفاده میکنند. در صورتی که پلک و قرنیه و تولید اشک در انسان و خرگوش بسیار متفاوت میباشد.

مطالعات حیوانی نه می توانند فرضیه ها را در موارد فیزیولوژی یا پاتولوژی انسان تائید و نه می توانند رد کنند. تنها راه اثبات این  فرضیه ها مطالعات بالینی روی انسان است. شرایط غیرطبیعی ایجاد شده در حیوان از نظر سبب شناسی و بالینی از حالت بیماری در انسان متفاوت است. درمانهای موثر در حیوان برای انسان ناقص بوده و دارای اثرات سوئي می باشد. محیط غیر طبیعی ازمایشگاه باعث استرس حیوان شده که بر تمام ارگانهای بدن از طریق تغییر در ضربان قلب و فشار خون و میزان ترشح هورمونها و فعالیتهای بدن تاثیر می گذارد. بسیاری از داروهایی که در مدلهای حیوانی جواب مثبت می دهند در انسان تاثیر مثبت ندارند. از صد ها درمان ژنی در مدلهای حیوانی تنها یک مدل در انسان کارایی داشته است. درمان جایگزین هورمون در زنان با عوارضی مانند بیماری قلبی وسرطان سینه و سکته همراه بوده که در مدلهای حیوانی این اثرات نشان داده نشد.

واکنشهای نامطلوب داروها در امریکا پنجمین علت مرگ ومیر معرفی شده اند (سالیانه بیش از ۱۰۰۰۰۰ مرگ). طبق گزارش FDA، نود و دو درصد تمام داروهایی که در حیوانات نتایج مطلوب داشتند، در ازماشات بالینی روی انسان بعلت سمیت یا ناکارایی، رد شدند. نیمی از ۸ در صدی که مجوز تولید گرفتن، بعدا بعلت اثرات جانبی نامطلوب یا پیش بینی نشده از رده خارج شدند.

انجام ازمایشهای حیوانی برای انسانها خطراتی در پی دارد. زیرا انها را در معرض ویروسهای کشنده حیوانی قرار میدهد. ۱۶ کارمند یک ازمایشگاه بعلت ابتلا به ویروسهای کشنده میمونها جان خود را از دست دادند. شواهدی در دست است که ویروس HIV از طریق تولید واکسن فلج اطفال با استفاده از میمونها ایجاد شده است.

آموزش انسانی و روش های جایگزین آزمایش روی حیوانات :

تا ۲۰ سال پیش در تمام دانشکده های پزشکی و رشته های وابسته از حیوانات زنده در کلاسهای فیزیولوژی،‌ فارماکولوژِي و جراحی استفاده می کردند. امروزه حدود ۹۵ در صد دانشکده های امریکا استفاده از حیوان را کاملا حذف کرده اند. ۵ در صد بقیه هم بطور بسیار محدودی از حیوان استفاده میکنند. پیشرفتهایی که در تکنولوژی شبیه سازی پزشکی بوجود امده و افزایش اگاهی در مورد مسائل اخلاقی و شناخت لزوم اموزش بر پایه بیمار انسانی موجب شده که روشهای جایگزین حیوانات بکار گرفته شوند. حتی مهارتهای جراحی مانند بخیه زدن وجراحی لاپاراسکوپی را نیز توسط شبیه ساز میتوان اموخت. روشهای جراحی باز در حین جراحی زیر دست مربی اموخته میشوند. شبیه ساز هایی وجود دارند که واکنش انسان را نسبت به داروها خیلی بهتر از واکنش حیوان نشان می دهند. نمرات قبولی دانشجوهایی که از روشهای جایگزین استفاده کردند مساوی و حتی بیشتر از دانشجوهایی بوده که روی حیوان اموزش دیدند.

با استفاده از این روشها به هیچ حیوانی صدمه نرسیده و کشته نخواهد شد. در ضمن هیچ دانشجویی هم بدون کسب اطلاعات و مهارتهای لازم فارغ التحصیل نخواهد شد. در حال حاضر حدود ۵۰۰ محصول جایگزین ساخته شده است و تمرکز روز افزونی روی بیولوژی مولکولی و سلولی و ژنتیک ایجاد شده است.

دانشجو با حیات ارتباط مجدد برقرار می کند که هم روی حیوان وهم برای خودش اثر مثبت دارد. ارزشهای اخلاقی مانند حساسیت، احترام، همدردی، رحم و شفقت و عشق که نقش مهمی در حفظ یکپارچگی جامعه دارند، حفظ می شوند و خشونت و بهره کشی در جامعه ترویج نمیشود.

از نظر محیط زیست دستگیری حیوان، پرورش، نگهداری، حمل و نقل و کشتار سالیانه میلیونها حیوان تاثیرات منفی زیادی داشته و تهدیدی برای گونه های در معرض نابودی می باشد. برای مثال قورباغه ها چون هم شکار و هم شکارچی هستند نقش مهمی در ثبات اکوسیستم دارند و کاهش تعداد انها باعث افزایش جمعیت حشرات و بالا رفتن احتمال ایجاد مالاریا در انسان میشود. سالیانه تعداد ۳ میلیون قورباغه برای تشریح کشته میشوند.

از نظر اقتصادی؛ خرید نرم افزار، ویدئو و مدلها بسار ارزانتر از خرید حیوان برای یک سال تحصیلی می باشد. در ضمن این وسایل یکبار مصرف هم نیستند.

کسانی که معتقدند اموزش نباید به موجود زنده صدمه برساند و برای تغییر در روشهای موجود فعالیت می کنند گاهی دچار نا امیدی می شوند. مبارزه کردن برای رسیدن به هدفی که مستلزم تغییر در فرهنگ اجتماعی و فکری مردم  میباشد، بسیار سخت و کند پیش میرود. زیرا که سنتها دارای قدرت و نیروی زیادی بوده و اکثر مردم در برابر ترک منطقه امن خود مقاومت زیادی می کنند. به گفته البرت انیشتین همیشه الهامات بزرگ از طرف اذهان پیش پا افتاده با مخالفت شدیدی روبرو بوده است.

در علم راههای متعددی برای پاسخ دادن به یک سوال وجود دارد. ازمایش حیوانی روشی غیر قابل اطمینان تر از  روشهای غیر حیوانی موجود می باشد. اموزش انسانی اموزشی است که در ان از روشهای غیر حیوانی استفاده میشود یا از روشهایی که به حیوان اسیبی نمیرسد.

روشهای جایگزین روشهایی هستند که جانشین روشهای دیگر میشوند در حالی که همان اطلاعات را فراهم میکنند. در اموزش از مدلهای مختلفی میتوان استفاده کرد. در ازمایش حیوانی از حیوان به عنوان مدل اموزشی استفاذه می شود. جایگزین ها نیز نوعی مدل اموزشی هستند که باید دارای خصوصیات لازم و کافی برای بررسی بیماری ها و ضایعات باشند و بتوانند حالات خاصی را تقلید کنند و قابل انتقال از یک ازمایشگاه به ازمایشگاه دیگر باشند و در اکثر ازمایشگاهها قابل استفاده باشند و با روشهای موجود قابل بررسی کردن باشند.

 بعضی از روشهای جایگزینی که در حال حاضر وجود دارند عبارتند از:

۱- فیلمهای ویدئویی

۲- شبیه ساز های کامپیوتری

۳- مانکن یا ادمک: نوعی از انها به این شکل است که اعضای حیوان را با سیلیکون پر میکنند و تا زمان نا محدودی قابل استفاده می شود و به جای تشریح و کشتن حیوان زنده استفاده می شود.

۴- جسد حیوانات مرده

۵- اتوپسی و بیوپسی

۶- کار در کلینیک روی بیمار

۷- اپیدمیولوژی

۸- کشتهای سلولی و بافتی در ازمایشگاه

۹- روش Microdosing 

۱۰- ازمایش و تجربه روی خود دانشجو

۱۱- لابراتوار های In vitro

۱۲- ازمایش روی گیاهان

۱۳- مطالعات و مشاهدات حیوان در محیط طبیعی زندگی او

14- Microfluidic circuit : یک چیپ میباشد که کانالهای ظریفی از سلولهای ارگانهای مختلف انسان را توسط جریان خون به هم مرتبط میکند و مشابه ترین روش به بدن انسان است و داروهای جدید را میتوان روی ان امتحان کرد. اثر دارو را روی تمام سیستم بدن انسان نشان می دهد و سنسورهای ان اطلاعات را برای انالیز به کامپیوتر منتقل میکنند.

مدلهای کامپیوتری انقدر پیشرفته شده اند که دانشمندان میتوانند ازمایشی را که ماهها یا سالها زمان میبرد تا روی حیوان انجام شود، در عرض چند دقیقه یا چند ساعت انجام دهند. MICRODOSING روشی است که انقلاب بزرگی در داروسازی ایجاد کرده است. اساس ان بر این عقیده است که بهترین مدل برای انسان خود انسان است. در این روش مقادیر زیر 1 در صد دوز نرمال داروی جدید را مصرف کرده و اثراتش را در بدن انسان بررسی می کنند. ثابت شده که این روش بسیار دقیق است و جانشین تستهای گمراه کننده و غیر قابل اطمینان روی حیوان خواهد شد.

اپیدمیولوژی، مطالعه جمعیتهای انسانی می باشد. علم پزشکی در پی یافتن علت بیماریها و پیشگیری از انهاست. علت ایجاد بیماری و مکانسم ان در مدلهای حیوانی با شرایط انسانی فرق دارد. مطالعه جمعیتهای انسانی بسیار پر ثمر تر است. برای مثال تشخیص علل اصلی بیماریهای قلبی عروقی مانند سیگار کشیدن، کلسترول و فشار خون بالا از مطالعات اپیدمیولوژِي حاصل شده است. در اپیدمیولوژی مولکولی، محققان خصوصیات مولکولی و سلولی را در کسانی که از سرطان یا نقص مادر زادی رنج میبرند بررسی کرده و مکانیسم و علت صدمه DNA را مشخص میکنند.

با مشاهده مستقیم بیماران، محققان قلب دریافتند که رژیم گیاهی کم چربی و ورزش منظم و قطع مصرف سیگار  و کنترل استرس میتواند بیماری قلب را از بین برد.

وسایل مدرنی مانند CAT ،MRI ،PET ،SPECT SCANS؛ مشاهدات کلینیکی را دچار انقلاب کرده اند. بیوپسی اندوسکوپیک نشان داده است که سرطان روده از توده های خوش خیم ادنوما سرچشمه می گیرد. در صورتی که در مدلهای حیوانی این ارتباط دیده نمی شود. بیوپسی های کوچک پوستی که به همراه عروق باشند میتوانند وسیله ای جهت امتحان دارو ها ی جدید باشند.

کشتهای سلولی و بافتی، قابل اطمینانو کم هزینه هستند و صدمات DNA را خیلی راحت تر مشخص میکنند. نتایج امتحان داروهای جدید روی بافتهای انسانی بسیار قابل اطمینان تر هستند. واکسنهایی که از کشتهای بافتهای انسانی به دست می ایند نه تنها موثر تر و ارزانتر از واکسنهایی هستند که از بافت میمون بدست میایند بلکه خطرات عفونت با ویروسهای حیوانی را هم ندارند.

سازمانهایی مانند PCRM و  interniche برای کسانی که ابداعاتی در این زمینه انجام دهند، جوایزی اختصاص داده است.

اقتصاد در برابر اخلاقیات :

یکی از دلایلی که به ازمایشات حیوانی تداوم بخشیده، پر سود و منفعت بودن ان برای مراکز پزشکی است. سالیانه مبالغ هنگفتی بخاطر این ازمایشها به مراکز پزشکی پرداخت می شود. از سوی دیگر مرگ و میر حیوانات کمتر مورد سرزنش قرار میگیرد. محققان بیشتر از تحقیقات خود دفاع میکنند تا رعایت اخلاقیات در ازمایشها. انها با کلمات بخصوصی کارشان را طور دیگری جلوه میدهند. مثلا به جای قتل حیوان در ازمایشگاه ان را قربانی کردن به خاطر علم معرفی می کنند. درد و رنج حیوان را دیسترس مینامند. انها در برابر عذاب روحی و جسمی که به حیوان وارد میشود، سکوت می کنند. برخی از انها حیوان را در رتبه پایین تری از انسان محسوب میکنند و او را فاقد احساسات و عواطف، هوش، ساختار های خانوادگی، نوعدوستی و پیوند های اجتماعی می دانند. حال انکه حیواناتی مانند خوک، سگ، میمون و گوریل ( و شاید همه حیوانات) دارای حس نوعدوستی هستند. موشها نسبت به هم قفس های خود که دچار رنج و درد هستند همدردی نشان میدهند.

میلیونها حیوان سالیانه بعلت ازمایشهای مختلف جان خود را از دست می دهند. این امار در کشور های در حال توسعه مانند ایران بدتر است. ارزش تستهای حیوانی توسط کسانی که از انها سود مالی می برند با اغراق اعلام میشود.

تستهای حیوانی روی شرایط مصنوعی متمرکز هستند که بعلت تفاوتهای اناتومیک و فیزیولوژيك و پاتولوژيك انسان با حیوان، این تستها کم ارزش یا بی ارزش هستند. اگر هزینه هنگفتی که برای تستهای حیوانی به هدر میرود، روی تحقیقات بالینی و  اپیدمیولوژی و برنامه های سلامت عمومی و ترویج طرز صحیح زندگی و تغذیه سالم و بهداشتی و پیشگیری از بیماریها و استفاده از پزشکی سنتی و روشهایی مانند طب ابو علی سینا که ۳۰۰ سال در دانشکده ای پزشکی جهان تدریس میشده و  هم اکنون هم توجهی دو باره به ان معطوف شده است و رعایت قوانین طبیعی حیات و طبیعی تر و سالم زیستن سرمایه گذاری شود، نتایج مطلوب تری حاصل خواهد شد.

گاندی رهبر بزرگ معنوی جهان می گوید دستاوردهای علمی که پشت ان خون حیوانات ریخته شده باشد ارزشی نداشته و راه به جایی نمی برند.