تورج همتی مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در این کارگاه گفت: در سنگ نوشته های داریوش، نام دریای پارس آمده است. ثبت روز 10 اردیبهشت بنام روز ملی خلیج فارس یک یادآوری برای کسانی است که هویت تاریخی و فرهنگی کشور بزرگ ایران اسلامی را بدرستی درک نکرده اند. در این روز تاریخی همه ما ایرانیان نام خلیج همیشه فارس را زنده نگه می داریم و به آن افتخار می کنیم،همچنانکه به تمدن خود مفتخر هستیم.
او افزود: همه ما می دانیم دریا زیستگاه بسیاری از جانوران و موجودات است و شناخت دریا بدون علم محیط زیست که یک علم بین رشته ای است امکان پذیر نیست. این یک مبحث تئوری نیست،کمتر کسی وجود دارد که دریا را ندیده باشد.اما شناخت ابزار می خواهد،تکنولوژی می خواهد،به امکانات نیاز دارد.دریا اکوسیستمی متنوع و یکی از مهمترین منابع زیست محیطی استکه فرصت هایی برای تامین فعالیت های تجاری،انرژی،اشتغال،تفرج و توسعه را فراهم آورده است.
همتی گفت: وقتی بیولوژیست ها با تنوع و فراوانی حیات و گونه ها در سواحل مواجه شدند، بسیاری ازاطلاعات دریاها را از قسمت های ساحلی بدست آوردند، چون قابل دسترس بود. واقعیت امر اینست که دانش دریایی ما از زیست بوم های دریایی ضعیف است. نحوه عملکرد اجزای تشکیل دهنده دریا و ارتباطات متقابل بین این اجزاء را نمی دانیم. ما به همان اندازه که در بخش خشکی مشکلات داریم در دریا هم داریم.
باید خط مشی، حفاظت از دریا باشد
همتی تصریح کرد: به جرات می توان گفت نسبت به قابلیت های دریا غافل شده ایم و این غفلت تاریخی بایستی جبران شود.تدوین برنامه راهبردی حفاظت از دریا یکی از کارهای مهمی است که بایستی به عنوان نقشه و چراغ راه رسیدن به یک سند جامع علمی در محیط زیست دریایی مد نظر باشد.
او افزود: در ابتدا خط مشی ما باید حفاظت از دریا باشد. درست است که نمی توانیم همه بخش های مرتبط با دریا را ادغام کنیم اما داشتن یک سیاست کلان و یک استراتژی یکسان که امکان پذیر هست.وقتی این خط مشی و سیاست و اراده ملی محقق شد،در قالب برنامه و مجموعه ای هماهنگ و یکصدا می توانیم به افق های دور دست برسیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین گفت: در این راستا در بین بنادر ودریانوردی، شیلات، محیط زیست، نفت، صنایع و معادن، بخش هایی ازوزارت نیرو،کشور، صنایع دفاع و... یک سازمانی بایستی هماهنگ کننده و پیشانی کار باشد. البته ما بی صبرانه چشم انتظار این نقشه جامع هستیم.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان در خصوص قابلیت ها این استان و ظرفیتهای زیادی در حوزه محیط زیست دریایی گفت: این استان با داشتن حدود 270 کیلومترطول نوار سواحلی در پهنه های آبی خلیج همیشه فارس ایران اسلامی، دارای بیش از 100 خور کوچک و بزرگ با زیست بومهای ساحلی حیات بخش است. وجود 8 بندر و 90 اسکله کوچک و بزرگ با کارکردهای صیادی، بازرگانی، تجاری، صنعتی، نفتی و نظامی و 3 مصب بهمنشیر - اروند رود و زهره با شرایط هیدرولوژیک متفاوت، وجود کرانه های گلی و جزر و مدی در اغلب سواحل و وجود کرانه های شنی و ماسه ای در دهانه شرقی خور موسی و جزایر دارا و بونه، و کرانه سنگی درجزیره قبر ناخدا، وجود سواحل رودخانه ای اروند-زهره-وبهمنشیر در شرایط جذر و مدی دریا با موقعیتهای اکوتوریستی متعدد، همچنین تالاب بین المللی شادگان با وسعت بیش از 400 هزار هکتار، وجزایر و زیستگاه های آبی جنوب استان سالانه پذیرای هزاران پرنده آبزی هستند که حد اقل از 10 سایت سرشماری پرندگان در این مناطق مطالعه و بررسی می شوند.
او افزود: غنای بنتوزها و ماکروبنتوزها در بستر دریا از قابلیتها زیست محیطی دیگر حوزه دریایی استان است. اگرچه استان در نوار ساحلی دارای تنوع و ارزش های ژنتیکی بالایی هستیم اما نمی توان ازمشکلات و تهدیدات دریایی استان صحبتی به میان نیاورد.
تخریب سواحل اذهان عموم مردم را درگیر ساخته
به گفته همتی، وجود صنايع نفت و پتروشيمي وآلودگی های صنعتی به ویژه پساب های صنایع، فاضلاب های شهری و تخلیه پسماند، تخریب زیستگاههای ساحلی وساخت و ساز در سواحل، تردد کشتی ها در آبراهه خورموسی وصید و صیادی بیش از توان در زیستگاههای حساس، تهديدي جدي براي اكوسيستم هاي آبي و جوامع انساني هستند که اثرات آنها در مرگ و میر آبزیان،فرارآبزیان از زیستگاه اصلی و کاهش تنوع زیستی خود را نشان می دهد.
او تاکید کرد: امروزه مخاطرات زیست محیطی اقیانوسی و دریایی اذهان عمومی بخصوص حاشیه نشینان دریا را بخود مشغول کرده است.
کمپین اطلاع رسانی پستانداران دریایی
این مقام مسئول گفت: هدف از برگزاري كارگاه حفاظت، امداد ونجات پستانداران دريايي در درجه اول حفاظت از اکوسیستم های حساس ساحلی و دریایی و تنوع زیستی آنها است.دومین هدف نجات پستانداران دریایی از هرگونه خطر احتمالی و کاهش مرگ و میر گروهی آنهاست و هدف سوم نیز کمپین آگاهی بخشی و اطلاع رسانی بموقع است.
او ادامه داد: این کمپین اطلاع رسانی، باآموزش و ایجاد حساسیت دربین طیف های مختلف جامعه اعم ازکارشناسان، معلمان، دانش آموزان، مردم محلی، صیادان و سایر گروه های هدف محقق می شود.
به گفته همتی، هدف بعدی این سلسله کارگاهها فرهنگ سازی در باره شناخت دریاست و درپایان تشکیل شبکه و گروههای امداد و نجات است با تشکیل سامانه اطلاع رسانی به منظور رسیدن به یک پایگاه و شبکه ملی دریایی و استفاده از تمام ظرفیت ها،تشکیل کمیته های مشورتی در سر تاسر استان از دیگر اهداف موضوعی این همایش است.
همتی با بیان اینکه 15 سایت ساحلی در سواحل استان خوزستان شناسایی شده اند که بیشتر منطقه صیادی هستند از ارائه آموزش هایی در زمینه امداد و نجات پستانداران دریایی برای اهالی این سواحل خبر داد.
به گفته این مقام مسئول، آموزش ها به صورت سمعی و بصری است و پس از شناخت اجمالی از گونه های مهم دریایی، علل مرگ و میر آنها بیان می شود. همچنین در خصوص به دام افتادن پستانداران دریایی در تورهای صیادی، به گل نشستن، برخورد با اجسام سخت مثل کشتی، قایق و... نیز آموزش های لازم ارائه می شود.
کارگاه یکروزه آموزشی حفاظت، امداد و نجات پستانداران دریایی که توسط اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان و دفتر معاونت محیط زیست دریایی وشبکه ملی امداد و نجات پستانداران صبح امروز در اهواز برگزار شد. /ح.م